Biến đổi khí hậu có thể gây ra đại dịch tiếp theo cho nhân loại

Các nhà khoa học tại Đại học Georgetown (Mỹ) đã nghiên cứu về sự nóng lên toàn cầu sẽ làm thay đổi môi trường sinh sống của các loài động vật hoang dã, khi chúng hòa nhập với các loài động vật khác, có thể sẽ chia sẻ hàng nghìn loại virus.

Theo đó, những thay đổi này mang lại cơ hội lớn cho các loại virus như Ebola xuất hiện ở các khu vực địa lý mới, khiến chúng khó theo dõi và xâm nhập vào các loại động vật khác, làm tăng nguy cơ lây lan sang người.

Tác giả chính của nhóm nghiên cứu, Colin Carlson cho rằng việc buôn bán động vật hoang dã trên thế giới là một cách gián tiếp để virus có thể lây lan sang người, song khi nhiệt độ Trái Đất nóng lên còn nguy hiểm hơn rất nhiều.

"Chúng tôi lo lắng việc buôn bán động vật hoang dã sẽ dẫn đến việc tập hợp các loài động vật có thể nhiễm virus với nhau theo cách kết hợp không tự nhiên, tạo ra cơ hội cho quá trình lây lan virus như cách virus SARS chuyển từ dơi sang cầy, rồi cầy sang người. Khi khí hậu Trái Đất thay đổi quá trình trên sẽ trở thành hiện thực trong tự nhiên ở khắp mọi nơi," ông cho biết.

Điều đáng lo ngại là môi trường sống của động vật sẽ di chuyển không cân đối ở những nơi giống như nơi định cư của con người, tạo ra những điểm nóng mới về nguy cơ lây lan. 

Sự di cư của các loài động vật có thể được tiến hành trong điều kiện nhiệt độ trên thế giới ấm hơn 1,2 độ C so với ngày nay, và những nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của các quốc gia nhiều khả năng không thể ngăn chặn được việc này.

Một phát hiện quan trọng bổ sung trong nghiên cứu đó là tác động của nhiệt độ tăng lên đối với loài dơi, vốn chiếm phần lớn việc lan truyền virus mới. Khả năng bay của chúng sẽ cho phép loài này di chuyển một quãng đường dài và mang nhiều loại virus hơn.

Nhóm chuyên gia dự báo tác động lớn nhất là ở khu vực Đông Nam Á, đây một điểm nóng toàn cầu về sự đa dạng của các loài dơi.

Đồng tác giả của nghiên cứu, tiến sĩ Gregory Albery cho biết: "Không rõ chính xác những loại virus mới này có thể ảnh hưởng như thế nào đến các loài có liên quan, nhiều khả năng chúng sẽ thúc đẩy sự xuất hiện của các đợt dịch bùng phát mới ở người."

Các tác giả cho biết giải pháp tối ưu là kết hợp kiểm soát dịch bệnh ở các loài động vật hoang dã với các nghiên cứu thời gian thực về vấn đề ấm lên toàn cầu. Và chúng ta đang tiến gần đến việc dự đoán và ngăn chặn đại dịch tiếp theo hơn bao giờ hết. 

Giám đốc chương trình của Quỹ Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ (NSF), Sam Scheiner đã đưa ra những cảnh báo về đại dịch mới từ những dẫn chứng trong quá khứ như đại dịch SARS, Ebola và Zika đều bắt nguồn từ một loại virus lan truyền từ động vật sang người.

"Nghiên cứu trên đã cho chúng ta biết về sự lây lan của virus với các loài động vật khác nhau và sự nóng lên toàn cầu có thể làm tăng số lượng virus lan truyền giữa các loài vật như thế nào," ông chia sẻ.