DNews

2025 là năm của khám phá vũ trụ

Minh Khôi

(Dân trí) - Năm 2025 sẽ diễn ra nhiều hoạt động khám phá không gian đáng mong đợi.

2025 là năm của khám phá vũ trụ

Vào năm 2024, công cuộc khám phá không gian đã làm cả thế giới kinh ngạc.

Khởi đầu bằng tàu Europa Clipper của NASA bắt đầu hành trình nghiên cứu vệ tinh Europa của Sao Mộc. Tên lửa Starship của SpaceX đã hạ cánh thành công lần đầu tiên, đánh dấu một cột mốc quan trọng cho các sứ mệnh không gian sâu trong tương lai.

Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý với sứ mệnh Chang'e 6, bao gồm việc mang về các mẫu vật từ phía xa của Mặt Trăng. Nhật Bản cũng tạo nên lịch sử khi lần đầu tiên hạ cánh tàu thăm dò lên Mặt Trăng.

Dẫu vậy vào năm 2025, nhân loại sẽ còn chứng kiến những cột mốc phi thường khác trong lĩnh vực khám phá không gian.

SpaceX đánh dấu bước ngoặt lớn cho hành trình khám phá vũ trụ

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 1

Starship cao 122 mét, là hệ thống tên lửa lớn nhất và mạnh nhất mà nhân loại từng chế tạo. Nó được công ty SpaceX thiết kế để có thể tái sử dụng hoàn toàn và được sử dụng nhanh chóng và hiệu quả.

SpaceX tin rằng sự kết hợp giữa sức mạnh và hiệu quả này là bước đột phá quan trọng, sẽ cho phép nhân loại đạt được nhiều kỳ tích trong lĩnh vực du hành vũ trụ — bao gồm cả việc định cư trên sao Hỏa, giấc mơ đã ấp ủ từ lâu của người sáng lập kiêm giám đốc điều hành công ty Elon Musk.

Tầm nhìn đó có thể trở nên rõ ràng hơn trong khoảng 12 tháng tới, vì Starship dường như đã sẵn sàng có bước tiến lớn vào năm 2025.

Một trong số đó là tăng đáng kể tần suất phóng thử nghiệm tên lửa. Theo Space, công ty đang xin phép thực hiện tới 25 lần phóng Starship từ Starbase, cao gấp 5 lần so với các năm trước.

Tiến bộ nhanh chóng của SpaceX với Starship đã thúc đẩy nhiều quốc gia khác, chẳng hạn như Trung Quốc, trong việc phát triển các tên lửa tái sử dụng hạng nặng của riêng họ.

Thám hiểm bề mặt Mặt Trăng với CLPS

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 2

Sáng kiến Dịch vụ Tải trọng Thương mại Mặt Trăng (CLPS) của NASA nhằm mục tiêu đưa các thiết bị khoa học và công nghệ lên Mặt Trăng thông qua các tàu đổ bộ thương mại.

Năm 2025, NASA dự kiến thực hiện nhiều sứ mệnh CLPS, bao gồm các chuyến giao hàng bởi các công ty như Astrobotic, Intuitive Machines và Firefly Aerospace.

Những sứ mệnh này sẽ mang theo nhiều thiết bị khoa học và trình diễn công nghệ đến các địa điểm khác nhau trên Mặt Trăng, bao gồm các thí nghiệm nghiên cứu địa chất Mặt Trăng, thử nghiệm các công nghệ mới cho các sứ mệnh có người lái trong tương lai và thu thập dữ liệu về môi trường của Mặt Trăng.

Khảo sát bầu trời với SPHEREx

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 3

Vào tháng 2, NASA dự kiến phóng đài quan sát SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer).

Sứ mệnh này sẽ khảo sát bầu trời trong ánh sáng hồng ngoại gần, tạo ra một bản đồ toàn diện của vũ trụ bằng cách thu thập dữ liệu về hơn 450 triệu thiên hà cùng với hơn 100 triệu ngôi sao trong Dải Ngân Hà.

Các nhà thiên văn học sẽ sử dụng dữ liệu này để giải đáp những câu hỏi lớn về nguồn gốc của các thiên hà và sự phân bố của nước cùng các phân tử hữu cơ trong các "vườn ươm sao" - nơi các ngôi sao được hình thành từ khí và bụi.

Nghiên cứu quỹ đạo Trái Đất tầm thấp với Space Rider

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 4

Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) dự kiến thực hiện chuyến bay thử nghiệm quỹ đạo của tàu vũ trụ không người lái Space Rider vào quý III năm 2025.

Space Rider là một tàu vũ trụ tái sử dụng, được thiết kế để thực hiện các thí nghiệm khoa học trong môi trường vi trọng lực của quỹ đạo Trái Đất thấp.

Các thí nghiệm này sẽ bao gồm nghiên cứu về sự phát triển của thực vật, hành vi của vật liệu và các quá trình sinh học mà không có ảnh hưởng của trọng lực.

Space Rider cũng sẽ trình diễn các công nghệ mới cho các sứ mệnh trong tương lai, như hệ thống viễn thông tiên tiến và các công cụ thám hiểm robot.

Khám phá Mặt Trăng với M2/Resilience

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 5

M2/Resilience là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Nhật Bản nhằm đóng góp vào các chương trình thám hiểm quốc tế.

Dự kiến được thực hiện trong tháng 1, sứ mệnh bao gồm phóng một tàu đổ bộ và một xe rover cỡ nhỏ lên bề mặt Mặt Trăng.

Tại đây, các thiết bị khoa học sẽ tiến hành thử nghiệm tách nước để sản xuất oxy và hydro bằng cách chiết xuất nước từ bề mặt Mặt Trăng, sau đó đun nóng và phân tách hơi nước.

Nước, oxy, và hydro tạo ra từ quá trình này có thể được sử dụng để hỗ trợ các hoạt động thám hiểm dài hạn trên Mặt Trăng.

Ngoài ra, sứ mệnh cũng sẽ trình diễn các công nghệ mới, như hệ thống định vị tiên tiến để hạ cánh chính xác và hệ thống vận hành tự động cho xe rover.

Những công nghệ này rất cần thiết cho các sứ mệnh thám hiểm trong tương lai, không chỉ trên Mặt Trăng mà còn trên sao Hỏa và các hành tinh khác.

Nghiên cứu tiểu hành tinh với Tianwen-2

2025 là năm của khám phá vũ trụ - 6

Sứ mệnh Tianwen-2 của Trung Quốc là một dự án tham vọng với mục tiêu lấy mẫu vật từ một tiểu hành tinh gần Trái Đất và nghiên cứu một sao chổi.

Mục tiêu đầu tiên của sứ mệnh là 469219 Kamoʻoalewa, một tiểu hành tinh quỹ đạo gần Trái Đất, có kích thước 40-100 mét và có thể là một mảnh vỡ của Mặt Trăng.

Bằng cách nghiên cứu tiểu hành tinh này, các nhà khoa học hy vọng hiểu rõ hơn về Hệ Mặt Trời thời kỳ đầu và các quá trình hình thành của nó.

Sau khi lấy mẫu từ Kamoʻoalewa và mang chúng về Trái Đất, Tianwen-2 sẽ tiếp tục hành trình đến mục tiêu thứ hai: sao chổi 311P/PANSTARRS, nằm trong vành đai tiểu hành tinh giữa sao Hỏa và sao Mộc.

Việc phân tích vật liệu từ sao chổi này có thể cung cấp thông tin quý giá về các điều kiện tồn tại trong Hệ Mặt Trời sơ khai và nguồn gốc của nước cũng như các phân tử hữu cơ trên Trái Đất.