Theo đa cấp "bẩn", nữ sinh lừa bố mẹ gần nửa tỷ đồng... đi du học Phần Lan

Nhiều trường hợp gia đình, sinh viên vướng vào đường dây đa cấp trá hình "Team khởi nghiệp 360" được chia sẻ tại tọa đàm "Nhận diện đa cấp bất chính" vừa diễn ra tại TPHCM do báo Thanh niên tổ chức ngày 15/7. 

Ông Nguyễn Văn Đạo (tên nhân vật đã được thay đổi), quê ở Quảng Ngãi kể, con gái mình là sinh viên năm nhất một trường ĐH ở Thủ Đức, TPHCM. Mới nhập học được 3 tháng, cháu về xin bố mẹ 428 triệu đồng vì trúng học bổng đi du học ở Phần Lan. 

"Con bé về nhà lúc 3h chiều, đưa giấy báo trúng tuyển đàng hoàng, nói họ chỉ nhận đến 4h30 chiều nay. Nghe vậy, vợ chồng tôi lật đật chạy đi vay mượn tiền, nộp theo hướng dẫn của con", ông Đạo kể và cho biết, ngày hôm sau, ông còn đưa con vào Sài Gòn, tiễn con vào tận sân bay ga quốc tế để con đi du học. 

Từ hôm đó, gia đình đinh ninh con mình đã ở Phần Lan. Hàng ngày, cháu vẫn nhắn tin, điện thoại về kể về tình hình đi du học. Đến khi vụ việc "Team khởi nghiệp 360" trá hình đa cấp lừa nhiều sinh viên về nhà xin tiền rồi biến mất phanh phui trên báo chí, cháu gọi điện về, còn nói: "Ở Việt Nam mình ghê quá!". 

Lúc này, gia đình nghi ngờ, lật đật vào TPHCM, đến cơ quan công an để hỏi con mình có đi nước ngoài không thì được biết, con mình... vẫn ở Việt Nam. Biết con mình bị vướng vào đa cấp "bẩn", gia đình đã dụ cháu về và cháu mới về hai tuần nay. 

Ông bố nghẹn ngào: "Con bé theo cái này, lúc đầu về, nó vẫn cãi lại bố mẹ kịch liệt, bây giờ đã ổn hơn. Cả quá trình này, theo tôi biết, cháu làm một cách tự nguyện, tự ký giấy tờ học bổng giả. Không có giấy tờ hồ sơ gì lưu lại hết, việc lấy lại tiền là rất khó!". 

Sống chỉ nghĩ đến tiền và chờ... lôi kéo người khác

T.C.V, sinh viên một Trường CĐ ở TPHCM kể, vào tháng 12/2019, V. đi xin việc làm thấy nơi này đăng tuyển nhập liệu tại một địa chỉ ở Q.7. Đến nơi, họ cho tham gia khóa học 3 ngày để kinh doanh, đánh vào tâm lý muốn làm giàu của các bạn trẻ. Sau khi thấy tâm lý của mình yếu, họ đưa ra thử thách... mình đi xin tiền, đi cầm đồ. 

"Em đã đi cầm xe máy của mình để đầu tư vào bộ phận kinh doanh của họ là 9 triệu đồng. Sau đó, họ cho mình vào CLB doanh nhân, em đóng thêm vào 9 triệu nữa và bắt đầu được hướng dẫn xin tiền gia đình để đi... du học", V. nói. 

V., cho biết, mình cầm bộ sơ về nhưng không về nhà xin tiền, em vứt hồ sơ sang một bên và lúc này nhận ra mình đã bị lừa. Đúng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, V. lấy cớ trường cho nghỉ học nên... trốn về quê, chặn zalo sau hai tháng tham gia. 

Có gần 3 năm tham gia vào "Team khởi nghiệp 360", N.M.T, 21 tuổi, sinh viên Trường ĐH Văn hóa TPHCM cho biết với mong muốn kiếm được tiền về cho gia đình, T. đã đầu tư vài trăm triệu vào nhóm này. 

Lao vào đây, theo T, thanh xuân của mình đã mất rất nhiều thứ. Mất tiền bạc, mất thời gian của tuổi trẻ, mất lòng tin từ gia đình, bạn bè; giảm sút về sức khỏe, tinh thần và cái mất đáng sợ nhất là mất đi giá trị đạo đức con người. 

"Khi vào đây, những giá trị đạo đức từ bé được dạy dỗ, những ước mơ, hoài bão tươi đẹp của một người trẻ bước vào giảng được ĐH mất dần. Đầu óc chỉ còn nghĩ làm sao để kiếm tiền, để lôi kéo được người khác để mình làm giàu", T. nói.

Theo T., SV rất dễ dính và tuyển dụng trá hình trên mạng, với mức lương rất hậu hĩnh. Vào đây, chúng đưa ra những dự án, hình thức kinh doanh, dự án có thể kiếm hàng trăm triệu đồng, có thể mua nhà, mua xe... đánh vào mong muốn kiếm tiền, khởi nghiệp hay giúp đỡ gia đình của SV. 

Sinh viên phải rèn đức, luyện tài

TS Lê Cao Thanh, ĐH Công nghiệp Thực phẩm TPHCM cảnh báo sự lan nhanh và phát triển của mô hình đa cấp bất chính, vốn theo mô hình kim tự tháp, sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng, suy đồi đạo đức. 

Theo ông, ngoài môn đạo đức kinh doanh đã được đưa vào giảng dạy, các trường ĐH cần giáo dục SV về khởi nghiệp, tạo hành trang pháp luật, hành trang đạo đức để SV đi đúng hướng. SV cũng phải tự thân “rèn đức, luyện tài”, có những hành trang phát triển, bản lĩnh để vượt qua, không bị cám dỗ vào đường dây kinh doanh đa cấp bất chính. 

Liên quan đến đường dây đa cấp trá hình "Team khởi nghiệp 360" lừa nhiều sinh viên, thiếu tá Phạm Ngọc Thăng, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TPHCM cho hay, công an TPHCM đã giao PC02 vào cuộc điều tra, xử lý.

Các nạn nhân có thể trực tiếp đến Công an thành phố để tố cáo, những trường hợp vẫn đang vướng vào sợ bị quấy rối sau khi thoát khỏi được dây cũng có thể liên hệ để được tư vấn cách thức bảo vệ an toàn cho bản thân. 

Ông Trịnh An Tuấn, Phó cục trưởng Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng cho hay, người dân hay tất cả các SV cần cảnh giác khi đầu tư vào bất cứ dự án nào. 

Trước khi tham gia cần trả lời 3 câu hỏi lớn: Doanh nghiệp mình tham gia có phải hoạt động kinh doanh đa cấp hay không? Doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận chưa?...

Về mô hình kinh doanh đa cấp, ông Tuấn cho biết doanh nghiệp chỉ được kinh doanh đa cấp đối với mặt hàng hàng hóa. Các hoạt động kinh doanh đa cấp bị cấm bao gồm các khóa học dịch vụ, hàng hóa nhưng không có giấy chứng nhận do Bộ Công thương cấp; các hình thức lợi dụng mô hình đa cấp khác không phải là mua bán hàng hóa như “tiền ảo”, huy động vốn dự án, thương mại điện tử, các khóa học online... 

Hoài Nam