Vụ phụ huynh “gánh 30” khoản: Nhiều khoản thu sai được trả lại
(Dân trí) - Sau khi <i>Dân trí</i> phản ánh việc phụ huynh “gánh” gần 30 khoản đóng góp đầu năm ở Trường THPT Đồng Đăng (huyện Cao Lộc, Lạng Sơn), Sở GD-ĐT Lạng Sơn đã tiến hành thanh tra chuyên đề và phát hiện ra nhiều sai phạm trong công tác thu chi.
Trường làm không đúng quy định của Sở GD-ĐT
Sở GD-ĐT Lạng Sơn cho biết, mặc dù Trường THPT Đồng Đăng có đầy đủ các văn bản quy định, hướng dẫn của cấp trên liên quan đến thu - chi, đã triển khai nội dung các văn bản tới toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường. Song trường chưa nghiên cứu kỹ và chưa triển khai tới Ban đại diện cha mẹ học sinh theo tinh thần hướng dẫn của Sở về việc thực hiện các khoản thu - chi từ năm học 2014-2015.
Theo kết luận Thanh tra chuyên đề ở Trường THPT Đồng Đăng, nhà trường đã tổ chức thu các khoản tiền từ cha mẹ học sinh khối 10 năm học 2014-2015 với 16 khoản thu. Cụ thể, đối với học phí và tiền gửi xe đạp nhà trường thực hiện theo đúng quy định của UBND tỉnh Lạng Sơn.
Các khoản tiền nhà trường đứng ra thu từ cha mẹ học sinh đã được nhà trường thống nhất chủ trương, kiểu mẫu với cha mẹ học sinh. Tuy nhiên, trường chưa xây dựng dự toán cụ thể về phương án chi trước khi thu; việc thu cào bằng giữa các học sinh trong một lớp đối với các khoản xã hội hóa như: bảng từ chống lóa, máy chiếu, rèm cửa, khẩu hiệu trang trí lớp, quỹ khuyến học là không đúng quy định. Trường đã phân định rõ nguồn chi từ nguồn ngân sách và nguồn chi từ đóng góp của học sinh đối với các khoản thu phí điện, nước, vệ sinh.
Khoản thu bảo hiểm thân thể thì nhà trường đã đảm bảo thu tự nguyện, cha mẹ phụ huynh có quyền lựa chọn loại hình bảo hiểm. Tuy nhiên, trường giao cho giáo viên chủ nhiệm liệt kê trong danh sách các khoản thu là không đúng quy định; Tổ chức cho khối 10 ôn bổ trợ kiến thức được thực hiện từ ngày 4/8/2014 với tổng thời lượng ôn 70 tiết (Văn 20 tiết; Toán 20 tiết; môn tiếng Anh, Hóa, Lý 10 tiết) và thu 3.000 đồng/tiết/01 học sinh x 70 tiết = 210.000 đồng/1 học sinh. Tuy nhiên, trường chưa công khai kế hoạch dự toán chi trước khi thu.
Nhiều khoản thu không phù hợp
Thanh tra của Sở GD-ĐT Lạng Sơn cũng làm rõ, Ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp 10 trực tiếp thu theo lớp năm học 2014-2015 với 11 khoản thu. Cụ thể, thu tiền máy chiếu (9 máy/9 lớp 10) với số tiền 17,7 triệu/1 máy chiếu/1 lớp, với mức thu từ 428.000 đồng đến 632.000 đồng/1 học sinh; thu tiền rèm che nắng 4,55 triệu đồng/1 lớp 10, với mức thu từ 112.000 đồng đến 162.000 đồng/1 học sinh và thu tiền trang trí lớp (khẩu hiệu, bảng theo dõi thi đua) 3,45 triệu/1 lớp 10 với mức thu từ 100.000 đồng đến 140.000 đồng/1 học sinh; thu tiền để mua cây cảnh (2 cây/lớp): 560.000 đồng/1 lớp - trang trí đồng loạt ngay từ đầu năm học là không phù hợp với điều kiện kinh tế hiện nay của đa số cha mẹ học sinh trên địa bàn; còn có hiện tượng thu cào bằng giữa các học sinh trong một lớp là không đúng quy định.
Quỹ Ban đại diện cha mẹ học sinh trường thu 200.000 đồng/1 học sinh (27 lớp với 908 học sinh). Khoản thu này, Ban đại diện cha mẹ học sinh đã có kế hoạch thu - chi ngày 21/9/2014, trong đó nêu rõ các khoản dự kiến chi và dự kiến thu và đã giảm mức thu cho 70 học sinh nghèo; tổng thu quỹ của cha mẹ học sinh năm học 2014-2015 là 174,6 triệu đồng. Việc thu tiền quỹ cha mẹ học sinh năm học 2014-2015 để bù cho việc bội chi quỹ cha mẹ học sinh năm học 2013-2014 với số tiền hơn 40,7 triệu đồng là không đúng.
Ủng hộ xây dựng trường chuẩn quốc gia với số tiền từ 20.000 đồng đến 550.000 đồng/1 học sinh trong toàn trường, với số tiền thu được hơn 30,7 triệu đồng trong khi trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh chưa có kế hoạch chi; nhà trường chưa giải thích rõ đây là khoản thu để chi vào nội dung nào vì đã có nhiều khoản thu kể trên để huy động tăng cường cơ sở vật chất nhà trường, như vậy có sự chồng chéo các khoản thu, do vậy khoản thu này là không đúng.
Ủng hộ nghiên cứu khoa học với số tiền từ 10.000 đồng đến 300.000 đồng/1 học sinh toàn trường, với số tiền thu được là gần 18,4 triệu đồng. Trong khi trường chưa có kế hoạch nghiên cứu khoa học, chưa có kế hoạch chi cho khoản tiền này trong năm học 2014-2015 và Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng không nắm được công tác nghiên cứu khoa học của trường. Do đó, khoản thu này là không đúng.
Hoàn trả tiền cho phụ huynh, kiểm điểm hiệu trưởng
Theo đánh giá của Thanh tra Sở GD-ĐT Lạng Sơn, Trường THPT Đồng Đăng chưa triển khai văn bản về thu chi tới Ban đại diện cha mẹ học sinh trường, các bậc cha mẹ học sinh không nắm được nguyên tắc của việc thu - chi các khoản tiền thu từ cha mẹ học sinh. Do vậy, Ban đại diện cha mẹ học sinh còn thụ động trong việc bàn bạc và quyết định thu một số khoản tiền như tiền ủng hộ nghiên cứu khoa học, máy chiếu, bảng từ chống lóa, ủng hộ xây dựng trường chuẩn quốc gia.
Thanh tra Sở cũng nhấn mạnh: Các thông tin về khoản thu mới được thể hiện qua văn bản đánh máy lưu tại trường, tuy nhiên trong sổ ghi nghị quyết các cuộc họp của nhà trường chưa thể hiện đầy đủ các nội dung; các chủ trương về kế hoạch thu - chi chưa được niêm yết công khai lấy ý kiến rộng rãi trong học sinh và phụ huynh trước khi tiến hành thu. Việc nhà trường không báo cáo Sở GD-ĐT khoản thu huy động nguồn đóng góp của cha mẹ học sinh trước khi thu tiền là sai quy trình; Tổng số tiền thu cao nhất vào đầu năm học 2014-2015 đối với 1 học sinh lớp 10 gần 4 triệu đồng là cao so với mặt bằng chung của huyện Cao Lộc trong thời điểm hiện này.
Để giải quyết những sai phạm này, Thanh tra Sở GD-ĐT Lạng Sơn yêu cầu Trường THPT Đồng Đăng thực hiện việc thu - chi theo đúng quy định của Sở; xây dựng phương án chi cụ thể trước khi thu, thực hiện nghiêm túc công khai, dân chủ đối với các khoản thu - chi, theo dõi qua hệ thống sổ sách tài chính và đảm bảo chi đúng mục đích; Chi đúng tiền quỹ cha mẹ học sinh theo kế hoạch đã xây dựng hàng năm, không thu tiền quỹ cha mẹ học sinh năm học 2014-2015 để bù cho việc bội chi quỹ cha mẹ học sinh năm học 2013-2014. Xây dựng kế hoạch thu, quản lý, sử dụng kinh phí hoạt động của cha mẹ học sinh theo đúng Thông tư số 55 của Bộ GD-ĐT. Nhà trường kiểm tra và làm rõ số tiền bội chi của quỹ cha mẹ học sinh năm học 203-2014...
Thanh tra cũng yêu cầu trả lại cha mẹ học sinh khoản tiền nộp để mua 9 máy chiếu cho 9 lớp 10 năm học 2014-2015 (159,3 triệu đồng); trả lại tiền đã thu từ cha mẹ học sinh đối với khoản thu để ủng hộ trường chuẩn quốc gia (hơn 30,7 triệu đồng); trả lại số tiền cha mẹ học sinh đã nộp để ủng hộ nghiên cứu khoa học của nhà trường (hơn 18 triệu đồng).
Bên cạnh đó, chậm nhất vào ngày 30/10/2014, nhà trường phải báo cáo Sở GD-ĐT nội dung đã khắc phục theo yêu cầu của Đoàn thanh tra; báo cáo kiểm điểm của cá nhân Hiệu trưởng trong công tác quản lý, chỉ đạo việc thu - chi đầu năm học tại nhà trường.
Nguyễn Hùng