Từ vụ học sinh tử vong vì bị bỏ quên trên xe: Cha mẹ cần dạy con điều gì?

Vụ việc một trẻ mẫu giáo ở Thái Bình tử vong do bị bỏ quên trên xe đưa đón một lần nữa là hồi chuông cảnh báo về đảm bảo an toàn cho học sinh.

Bấm còi, đèn khẩn cấp khi cần thiết

ThS Đinh Văn Mãi, chuyên ngành công tác xã hội, giảng viên Trường Đại học Văn Lang, cho biết trẻ em có thể đối diện với nhiều tình huống nguy hiểm xảy ra khi vui chơi, học tập, tham gia các hoạt động xã hội.

Với độ tuổi nhỏ, chưa nhận thức được những nguy hiểm xung quanh cũng như sự tò mò, hiếu kỳ của mình, trẻ cần nhận được sự hỗ trợ, chỉ dẫn của phụ huynh, giáo viên để trẻ hiểu và phòng tránh những tình huống nguy hiểm này.

"Việc đầu tiên là phụ huynh và giáo viên hướng dẫn trẻ cách giữ bình tĩnh để không hoảng loạn, từ đó có thể nghĩ ra cách để thoát hiểm", ông Mãi nhấn mạnh.

Theo ông Mãi, với tình huống bị bỏ quên trên xe, phụ huynh và giáo viên có thể hướng dẫn cho trẻ tự bảo vệ và thoát khỏi nguy hiểm như dạy cách mở cửa xe từ bên trong bao gồm việc mở khóa cửa, thoát các khóa an toàn.

Ở nhiều dòng xe hiện nay, nút mở cửa bên hông ghế của tài xế thường sẽ có 2 nút bấm có hình ổ khóa mở và ổ khóa đóng. Trẻ em chỉ cần bấm vào nút ổ khóa mở, sau đó kéo tay cầm cửa hướng ra ngoài và đẩy ra là mở được cửa.

Cách khác là hướng dẫn trẻ đến khu vực cửa dễ quan sát nhất, gõ mạnh để gây sự chú ý từ bên ngoài, đồng thời hướng dẫn trẻ bình tĩnh tìm vật dụng trong xe như đồ chơi, sách vở để gõ cửa sổ và tạo tiếng động lớn.

Ngoài ra, trẻ có thể bấm còi xe hoặc bấm đèn khẩn cấp để thu hút sự chú ý của người xung quanh. Với nhiều dòng xe hiện nay, còi xe dùng nguồn điện kết nối trực tiếp với bình ắc quy nên có thể cung cấp nguồn điện cho còi bấm trong nhiều giờ liên tục dù đã tắt máy, rút chìa khóa.

ThS Đinh Văn Mãi cũng nhắc đến các thiết bị điện thoại di động, đồng hồ thông minh được phụ huynh trang bị cho trẻ. Cha mẹ hãy hướng dẫn trẻ gọi điện tới số khẩn cấp hoặc liên lạc với người lớn khi nguy hiểm.

Theo vị giảng viên, những hướng dẫn này cần được phụ huynh và nhà trường tổ chức, lồng ghép trong các buổi học kỹ năng sống, kết hợp với thực hành tình huống nguy hiểm có thể xảy ra.

Bên cạnh đó, phụ huynh, giáo viên và các bộ phận liên quan cần được tập huấn về kỹ năng giám sát trẻ cũng như biện pháp an toàn và kiểm tra xe sau mỗi chuyến đi.

Tăng cường kiểm tra chéo

ThS Trần Hải Nguyên, Giám đốc Học viện Hoa Sơn Chi, chuyên đào tạo kỹ năng sống, cảnh báo thêm về tình trạng trẻ thường lên xe sẽ ngủ, nhất là vào thời điểm sáng sớm đi học. Lúc này, trẻ sẽ không thể chủ động giải cứu mình.

Vì thế, để đảm bảo an toàn cho trẻ, điều đầu tiên là các cơ sở giáo dục cần phải xây dựng và thực hiện được nền tảng, quy trình đưa đón trẻ an toàn. Ông Nguyên nhận định, hiện nay, cơ bản các đơn vị đều có quy trình đưa đón nhưng đôi khi còn chung chung, vẫn có những lỗ hổng để xảy ra rủi ro. 

Tiếp đến, trên xe đưa đón trẻ cần phải trang bị các công cụ liên quan, chẳng hạn như camera trên xe, còi báo khẩn cấp, búa cứu hộ.

Đối với dịch vụ đưa đón, phụ huynh cần được thông tin nếu con nghỉ học. Khi đưa đón, quản sinh phải kiểm tra xe, cập nhật thông số các bé và trong vòng 15-30 phút sau phải thông tin cho giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh về tình hình đến lớp của trẻ.

Đối với tài xế, ThS Trần Hải Nguyên nhấn mạnh tới việc phải kiểm tra an toàn trước, trong quá trình di chuyển và sau khi các con đã rời xe.

Đặc biệt, ông Nguyên cho rằng cần bổ sung vai trò của bảo vệ nhà trường trong việc kiểm soát xe đỗ trong khuôn viên trường, kiểm tra chéo, kiểm tra điều kiện đảm bảo an toàn cho trẻ trong mỗi ca trực hoặc định kỳ 1-2 tiếng theo quy trình đảm bảo an toàn của nhà trường. 

Vị chuyên gia kỹ năng sống chỉ ra tầm quan trọng trong việc gia đình, nhà trường cùng giáo dục cho trẻ việc lên xe, xuống xe và ý thức bao quanh.

"Chúng ta nên dạy cho trẻ hiểu về các chức năng an toàn và khẩn cấp trên xe. Người lớn dạy trẻ quy tắc an toàn khi xuống xe hoặc lên xe, chú ý tới không gian xe, vị trí chỗ ngồi, tránh những hành vi không phù hợp có thể ảnh hưởng tới an toàn, chẳng hạn như đứng lên, thò đầu, thò chân tay ra ngoài...", ThS Nguyên bày tỏ.

Ngoài ra, ông nhắc người lớn dạy các con biết đưa ý kiến khi có điều bất thường, chẳng hạn như trẻ cảm thấy khó chịu trong người, thấy vị trí ngồi của mình khác lạ, không an toàn... 

Các con cũng phải quan tâm tới bạn ngồi kế bên và xung quanh mình, kiểm tra người bên cạnh của mình đã có mặt chưa, đã xuống xe chưa...

Hai chuyên gia nhận định dù các nhà trường đã bổ sung tiết học về kỹ năng sống song hiệu quả còn chưa cao. Theo ông Nguyên, hạn chế này do các con thường chỉ được tiếp nhận lý thuyết thông qua bài giảng của thầy cô, xem hình ảnh trên sách vở, tivi.

"Do không đủ thời lượng giảng dạy, kinh nghiệm, điều kiện trang thiết bị... nên giáo viên khó có thể cho tất cả trẻ thực hành xử lý tình huống. Điều này dẫn tới việc các con có biết nguy hiểm, biết cách thoát thân trên lý thuyết nhưng vẫn không xử lý được. Đây là điểm khuyết rất lớn mà mình cần phải bổ sung", ThS Nguyên nêu vấn đề.

Từ đó, các chuyên gia cho rằng gia đình, nhà trường cần trang bị một cách đầy đủ, nghiêm túc về kỹ năng đảm bảo an toàn cho trẻ. Trong giáo dục, cần mở rộng thêm và tạo điều kiện cho các bên có chuyên môn cùng tham gia, đồng hành để dạy kỹ năng sống cho các con.