Trường đại học ở Mỹ phải bồi thường 9 tỷ đồng vì kỷ luật một giáo sư

Mới đây, Đại học Shawnee State của bang Ohio đã phải bồi thường 400.000 USD (hơn 9 tỷ đồng) cho giáo sư triết học Nicholas Meriwether sau khi kỷ luật ông vì sử dụng đại từ không chính xác đối với một sinh viên chuyển giới.

Vào năm 2018, giáo sư Meriwether đã gửi đơn kiện những người quản lý và các quan chức của trường sau khi nhận được văn bản cảnh cáo vì ông đã từ chối gọi một sinh viên chuyển giới bằng đại từ mà người đó yêu cầu.

Ông Meriwether cho rằng, việc trường đại học kỷ luật ông là đã vi phạm quyền tự do ngôn luận và quyền tự do tôn giáo của ông dựa theo Hiến pháp Hoa Kỳ.

Theo thông tin ban đầu được CNN đưa tin, một tòa án liên bang đã bác bỏ đơn kiện của Meriwether vì thiếu tư cách. Nhưng sau đó, vào tháng 3/2021, tòa án phúc thẩm liên bang đã đảo ngược việc sa thải của ông và trả lại đơn kiện cho tòa án quận.

"Bên phía trường đại học đã đồng ý rằng, Meriwether sẽ không bắt buộc phải gọi sinh viên theo cách riêng, kể cả khi một sinh viên đề xuất những đại từ xung đột với giới tính sinh học của họ", đội ngũ luật sư của Meriwether cho hay về kết quả của cuộc đàm phán giữa ông và nhà trường.

Trước đó, vào năm 2016, Đại học Shawnee State đã đưa ra chính sách yêu cầu các giáo sư gọi sinh viên bằng đại từ nhân xưng phù hợp với bản dạng giới của họ.

Tuy nhiên, luật sư của giáo sư Meriwether cho biết, ông là một người theo đạo Cơ đốc và có một niềm tin tín ngưỡng của riêng mình là "Chúa tạo ra con người là nam hoặc nữ, giới tính này là cố định trong mỗi người từ thời điểm thụ thai và không thể thay đổi, bất kể cảm xúc hay mong muốn của một cá nhân".

Chính vì vậy, giáo sư Meriwether đã từ chối gọi một sinh viên chuyển giới trong lớp bằng đại từ nhân xưng dành cho nữ. Ông nói rằng mình không thể tuân thủ yêu cầu của sinh viên này và cho rằng sinh viên không thể ra lệnh để giáo sư về cách gọi tên.

Roberta Milliken - Hiệu trưởng lúc bấy giờ của Trường Khoa học và Nghệ thuật thuộc Đại học Shawnee State đã gặp giáo sư và khuyên rằng ông nên gọi tất cả sinh viên của mình bằng họ của họ thay vì xưng hô bằng đại từ.

Giáo sư Meriwether đã từ chối lời đề xuất này, đồng thời nói rằng mình vẫn sẽ gọi tất cả sinh viên bằng đại từ đúng với giới tính sinh học của họ và ông sẽ chỉ gọi những sinh viên chuyển giới bằng họ của họ thay vì sử dụng đại từ như các sinh viên khác. Tuy vậy, các sinh viên cũng không chấp thuận với cách gọi này của giáo sư Meriwether.

Theo nội dung trong đơn kiện cho biết, Hiệu trưởng Milliken sau đó đã đe dọa giáo sư rằng sẽ xử lý kỷ luật ông theo điều khoản không phân biệt đối xử của trường đại học.

Ngay sau thời gian đó, một cuộc điều tra dựa trên luật dân quyền liên bang nhằm chống lại Meriwether đã được mở ra, đưa ra kết luận rằng ông đã tạo ra một "môi trường thù địch" cho sinh viên chuyển giới và phải nhận hình thức kỷ luật cảnh cáo bằng văn bản.

Cho đến thời điểm hiện tại, tuy vụ kiện 4 năm đã được giải quyết xong xuôi, song phía trường đại học vẫn phủ nhận việc vi phạm quyền tự do ngôn luận và quyền tự do tôn giáo của giáo sư Meriwether.

"Mặc dù đã quyết định dàn xếp ổn thỏa nhưng chúng tôi chắc chắn rằng, không một ai ở Đại học Shawnee State tước đi quyền tự do ngôn luận và quyền tự do thực hiện tôn giáo của giáo sư Meriwether", phía trường đại học kiên quyết khẳng định.

Trong một tuyên bố với giới truyền thông, nhà trường cho biết quyết định giải quyết vụ việc này là "một quyết định mang tính kinh tế". Đại học Shawnee State đưa ra phát ngôn của mình: "Xuyên suốt quá trình diễn ra vụ kiện, có thể thấy rõ đây là một nước cờ được sử dụng nhằm thúc đẩy sự chia rẽ trong xã hội và các chương trình nghị sự của nhà nước mà ở đó trường đại học và các sinh viên phải trả giá cho việc này. Chi phí đó tốt hơn nên được chi vào việc phục vụ học sinh, gia đình và cộng đồng của Đại học Shawnee State".

Trao đổi với Insider, Meriwether nói rằng ông cảm thấy nhẹ nhõm vì giờ đây sẽ không còn phải chịu cảnh bị đe dọa sa thải vì cố gắng nói một cách nhất quán với niềm tin của mình nữa.

"Tòa án đã quyết định một cách đúng đắn rằng các quyền trong Tu chính án thứ nhất của tôi đã bị vi phạm, đồng thời khẳng định những quyền này cho tất cả các giáo sư. Không ai bị buộc phải nói điều gì đó mà họ tin là sai sự thật và tôi biết tòa án đã công nhận điều đó", ông Meriwether chia sẻ.