Trí tuệ Việt ở năm châu

Rạng danh những gương mặt Việt trên đất Mỹ

Mỹ là nước có đông người Việt sinh sống nhất bên ngoài Việt Nam. Năm 2009 vừa qua, tại quốc gia này nhiều gương mặt trí thức và nhà nghiên cứu có những thành công nổi bật và được vinh danh, mang lại niềm tự hào không chỉ cho cộng đồng những người Việt xa xứ.

Nhà toán học Ngô Bảo Châu sinh năm 1972 tại Hà Nội. Khi đang học khối phổ thông chuyên toán Trường đại học Tổng hợp Hà Nội, Ngô Bảo Châu đã đoạt liên tiếp 2 Huy chương Vàng Olympic toán quốc tế tại Australia và CHLB Đức trong 2 năm 1988 và 1989. Anh bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ tại Đại học Sư phạm Paris năm 25 tuổi. Năm 2004, ở tuổi 32, Ngô Bảo Châu đã được Viện Toán học Clay trao tặng giải thưởng tại Đại học Harvard về công trình nghiên cứu Le lemme fondamental pour les groupes unitaires (Bổ đề cơ bản cho các nhóm unita), để "công nhận thành tựu đặc biệt xuất sắc trong toán học" của anh. Cũng năm 2004, Ngô Bảo Châu đã được hai trường đại học lớn ở Pháp là Paris 6 và Paris 11 mời làm Giáo sư. Giáo sư Ngô Bảo Châu hiện làm việc tại Viện Nghiên cứu cao cấp (IAS) ở Princeton (Mỹ), đã nghiên cứu thành công và đưa ra chứng minh xuất sắc cho bổ đề cơ bản "chương trình Langlands".  Với công trình chứng minh lý thuyết mang tính cách mạng trong toán học do nhà toán học Robert Langlands phát triển từ năm 1979, Giáo sư toán học Ngô Bảo Châu đã giải quyết thành công một trong những bài toán hóc búa của thế giới trong suốt gần 30 năm qua.

Đáng chú ý là các nhà khoa học nữ. Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Thục Quyên một nhà nghiên cứu nữ người Việt tại Mỹ đã gây được sự chú ý trong giới khoa học khi chị giành được giải thưởng Alfred Sloan danh giá. Nguyễn Thục Quyên là Giáo sư của Trường đại học Santa Barbara ở California (Mỹ). Từ một sinh viên làm thêm công việc rửa cốc chén tại phòng thí nghiệm của Đại học Santa Barbara để có tiền ăn học, chị đã trở thành một trong những Giáo sư hàng đầu tại trường ĐH này. Với giải thưởng Alfred Sloan trong năm qua, Nguyễn Thục Quyên trở thành một trong những nhà khoa học tiên phong của  61 trường CĐ và ĐH hàng đầu tại Mỹ và Canada. Một nhà khoa học khác là Giáo sư Charles Cường Nguyễn, trưởng khoa của Trường ĐH Catholic University of America, người giành được Giải thưởng Thành tựu trọn đời (Lifetime Achievement Award) của Liên hội Kỹ sư và kiến trúc sư Mỹ tại thủ đô Washington.

Năm 2009 cũng chứng kiến những thành công về mặt xã hội của người Việt tại Mỹ.

Bên cạnh những tên tuổi đã thành danh trên là nhiều gương mặt người Việt trẻ xuất sắc mới xuất hiện. Trong năm qua, tại Mỹ đã có nhiều học sinh người Việt tại Mỹ đạt danh hiệu Thủ khoa và Á khoa. Không ít học sinh gốc Việt đã giành được Học bổng và Giải thưởng của Tổng Thống Mỹ như các em Thông Thái, David Đỗ... nhiều học sinh được vinh danh với các giải thưởng và học bổng trị giá hàng trăm nghìn USD. Và còn rất nhiều, rất nhiều những gương mặt trẻ đầy triển vọng khác.

Trí tuệ Việt trẻ ở châu Âu

Niềm tự hào Việt nơi xứ sở Bạch Dương

Phát huy chất xám Việt kiều để chấn hưng đất nước

Những thành tích trên con đường học vấn trong năm qua đã cho thấy truyền thống hiếu học được cộng đồng người Việt ở nước ngoài duy trì và phát triển rất tốt. Theo ước tính, hiện nay lực lượng trí thức người Việt đang sinh sống ở nước ngoài gồm hơn 300 nghìn người có trình độ đại học trở lên. Đây là đội ngũ chất xám phần lớn được đào tạo cơ bản ở những quốc gia phát triển, có trình độ chuyên môn cao và hoạt động trong hầu hết các ngành và lĩnh vực, là một nguồn lực vô cùng quý giá có thể đóng góp và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Mỗi năm, có hàng trăm trí thức kiều bào về nước tham gia giảng dạy, hợp tác nghiên cứu, hội thảo khoa học... Cùng với những thành công tiếp theo của trí tuệ Việt ở khắp năm châu trong năm 2010, hy vọng Nhà nước ta sẽ có những chính sách hiệu quả hơn nhằm huy động những tài năng trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Vũ Anh Tuấn