Thi 2019: Lấp "lỗ hổng" công nghệ, không cho cán bộ địa phương chấm thi tại tỉnh

Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục - Đào tạo) cho biết như vậy khi trao đổi với báo chí về những giải pháp trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2019.

Nói về giải pháp lấp “lỗ hổng” trong kỳ thi THPT quốc gia 2018, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục - Đào tạo) cho biết, hầu hết các địa phương đã nỗ lực cố gắng để tổ chức tốt kỳ thi. Những sai phạm của một số tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hoà Bình là cá biệt và nghiêm trọng.

Những sai phạm này là dịp để chúng tôi rà soát lại và tổ chức kỳ thi năm sau tốt hơn. Theo đó, kỳ thi năm 2019, tổ chức phương thức thi như năm 2017, 2018 với điều chỉnh cụ thể để xã hội tin cậy hơn.

Vậy điều chỉnh đó cụ thể như thế nào thưa ông?

Chúng tôi rà soát lại toàn bộ quy trình, quy chế, nâng cao chất lượng ngân hàng câu hỏi. Trên cơ sở đó xây dựng đề thi THPT quốc gia phù hợp với thời gian làm bài của thí sinh.

Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện các công nghệ thi, đặc biệt hoàn thiện phần mềm chấm thi theo hướng tăng cường bảo mật, phòng ngừa sai phạm; nếu có sai phạm thì dễ phát hiện, xử lý để kỳ thi diễn ra công bằng, minh bạch.

Coi trọng lựa chọn nhân sự tham gia các khâu kỳ thi, trong đó lựa chọn người am hiểu công việc, có năng lực, trách nhiệm; tập huấn kỹ càng cho những người tham gia chấm thi; công tác thanh tra, giám sát phải đi vào thực chất và hiệu quả hơn.

Đặc biệt, đối với chấm thi năm 2019, Bộ sẽ tổ chức chấm thi theo cụm với nguyên tắc cán bộ chấm thi không chấm thi cho học sinh tỉnh mình.

Áp dụng triệt để công nghệ thông tin, tiếp tục giao quyền cho địa phương

Những sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia năm nay là do sự can thiệp của con người, trực tiếp là sự can thiệp của chính cán bộ công tác chấm thi. Vậy, công tác chấm thi năm 2019 và cả những năm tiếp theo, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) sẽ được triển khai như thế nào để giảm sự can thiệp của con người, cả trong việc tổ chức và chấm thi?

Việc ứng dụng CNTT trong kỳ thi THPT quốc gia là rất quan trọng. Sau 4 năm tổ chức kỳ thi, thấy rằng sự hỗ trợ của CNTT ngày càng tốt hơn đặc biệt là phần mềm tổ chức thi và khâu chấm thi.

Qua sự việc năm 2018, chúng tôi thấy rằng cần hoàn thiện hơn nữa trong việc ứng dụng CNTT, đặc biệt là hỗ trợ công tác chấm thi. Ngay cả chấm thi với bài thi tự luận như môn Văn thì CNTT cũng hỗ trợ tốt trong việc làm phách bài thi, chấm thi. Đối với bài thi trắc nghiệm, chúng tôi điều chỉnh theo hướng tăng cường tính bảo mật, mã hoá dữ liệu chấm thi.

Với giải pháp này cùng với giải pháp về mặt quản lý và quy trình, việc ứng dụng CNTT trong việc chấm thi nói riêng và tổ chức kỳ thi nói chung hiệu quả hơn.

Ông nói tăng cường CNTT vào chấm thi để ngăn ngừa gian lận. Vậy, kỳ thi năm tới, vai trò của các địa phương sẽ như thế nào? Có giải pháp gì để giám sát các địa phương trong quá trình tổ chức thi cũng như tham gia chấm thi?

Trước hết, chúng ta tiếp tục khẳng định sai phạm của mấy tỉnh vừa rồi là rất nghiêm trọng nhưng chúng ta cũng phải ghi nhận đúng mức sự nỗ lực cố gắng của hầu hết các địa phương tổ chức tốt các kỳ thi.

Trên cơ sở đó, không thể vì một vài sai phạm cá biệt của một số tỉnh mà chúng ta lại không giao cho địa phương vì tổ chức thi cũng nằm trong quá trình dạy học và cũng là trách nhiệm xã hội của địa phương.

Ngoài việc giao quyền tự chủ cho các địa phương, chúng ta phải có các giải pháp về mặt quản lý, giải pháp về mặt kỹ thuật để làm sao quyền của địa phương được xác định rõ và được thực hiện một cách nghiêm túc trong khuôn khổ của quy định, quy chế và sự giám sát và tất nhiên có sự vận dụng của CNTT. Đồng thời có sự giám sát của các thanh tra với đạt được hiệu quả cao.

Kỳ thi đủ độ tin cậy cho các trường xét tuyển

Nhiều ý kiến băn khoăn về chất lượng đề thi, việc ra đề thi chất lượng phân hoá đảm bảo 2 mục tiêu đặt ra thực sự quá khó khăn?

Bản chất của Kỳ thi THPT quốc gia được tổ chức trên cơ sở Luật GD và Luật GD ĐH , đặc biệt là sự chỉ dẫn của Nghị Quyết 29 và Nghị quyết 44 của Chính phủ.

Theo đó, chúng ta đổi mới phương thức theo hướng tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ theo hướng giảm áp lực, giảm tốn kém, có độ tin cậy cao và tiến tới tổ chức kỳ thi chung.

Như vậy, kết thúc 12 năm học ở bậc phổ thông, chúng ta tổ chức kỳ thi THPT quốc gia nhằm đo lường, đánh giá được kết quả học tập ở mức độ phổ thông của học sinh của 12 năm học tập.

Đó là mục đích của Kỳ thi THPT quốc gia. Cũng chính vì thế, trong thiết kế của đề thi THPT quốc gia phần lớn các câu hỏi nằm ở học vấn phổ thông chiếm 60-70%, tất nhiên, học vấn phổ thông vẫn có phân loại để phân từng chất lượng học tập của các em nên mới có câu hỏi nâng cao. Do đó, trong cấu trúc đề thi mới có phần câu hỏi như vậy.

Các câu hỏi tăng dần độ khó để tốt hơn cho học sinh làm bài và kết quả này các Sở GD-ĐT dùng để xét tốt nghiệp cho các em. Đối với các cơ sở giáo dục đại học, chỉ là căn cứ sử dụng để tuyển sinh theo tinh thần tự chủ được quy định trong Luật GD ĐH.

Do đó, mức độ sử dụng kết quả của kỳ thi THPT QG vào các trường khác nhau thuộc về nhu cầu của các trường, có những trường lấy toàn bộ, có những trường lấy sơ tuyển, có trường lấy kết quả này để xét tuyển kết hợp với hình thức xét tuyển khác.

Tôi tin rằng, nếu kết quả kỳ thi THPT QG không đáp ứng nhu cầu của các trường đại học thì lúc đó các trường đại học sẽ không lấy kết quả này để làm căn cứ tuyển sinh.

Như ông đánh giá, mục tiêu quan trọng nhất của kỳ thi là đánh giá sau 12 năm học nhưng thực tế nhiều năm nay các trường đại học đã sử dụng kết quả kỳ thi này để xét tuyển vào đại học. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng đã nói, đề thi tới đây sẽ không phục vụ kỳ thi 2 trong 1. Điều này khiến nhiều người băn khoăn và họ cho rằng những năm tới đây, nhiều trường đại học sẽ không lấy kết quả THPT QG để xét tuyển đại học?

Như tôi đã nói ở trên, các trường đại học đủ năng lực và đủ độ thông minh để quyết định sử dụng phương thức tuyển sinh nào cho trường mình, đáp ứng yêu cầu cũng như đáp ứng uy tín, đẳng cấp của trường đó.

Cho nên chừng nào kỳ thi THPT QG còn có đủ độ tin cậy thì tôi tin rằng các cơ sở GD dựa vào đó để tuyển sinh và trên tinh thần các trường ĐH tự chủ trong công tác tuyển sinh của mình.

Còn nếu như kỳ thi THPTQG là không tốt, kết quả có vấn đề, các trường họ không tin cậy, thì lúc đó chắc chắn không thể có một chính sách nào ép các trường dùng kết quả này.

Nhiệm vụ của chúng tôi là tổ chức kỳ thi THPT QG chuẩn chỉnh, kết quả tin cậy, đánh giá đúng năng lực của học sinh để đạt mục tiêu đề ra và quan trọng hơn nữa, từ kết quả kỳ thi THPTQG để phân tích đánh giá, điều chỉnh quá trình dạy học trong các nhà trường để làm sao chất lượng dạy học trong các trường phổ thông hàng năm được nâng lên.

Đại học sẽ không làm công tác coi thi tại địa phương mình đóng

Thưa ông, nhiều thí sinh không muốn thi đại học nhưng muốn có bằng tốt nghiệp loại giỏi nhưng muốn vậy thì phải làm toàn bộ bài thi đó. Vậy, năm tới có nên chia đề thi làm 2 phần, 1 là tốt nghiệp, 1 là đại học không?

Năm 2019, tiếp tục tổ chức kỳ thi ở địa phương, cần đặt lợi ích của học sinh, người dân lên trên, trách nhiệm quản lý của các thầy cô, các bên liên quan phải làm kỳ thi này tốt hơn.

Chúng tôi tăng cường vai trò của các đại học trong các khâu, kể cả khâu coi thi. Trong đó, đang xem xét việc các trường đại học sẽ không làm công tác coi thi tại các địa phương mình đóng.

Về đề thi, ý kiến đề xuất thành 2 phần, năm 2014, khi thiết kế kỳ thi THPT QG chúng tôi cũng đã bàn rất kỹ, nếu tổ chức 2 đề thi như vậy sẽ nảy sinh 2 vấn đề bất cập sau:

Thứ nhất, không phản ánh đầy đủ bản chất của kỳ thi THPTQG. Kỳ thi này không thể 1 +1=2.

Thứ hai, sẽ gây khó khăn trong việc tổ chức kỳ thi, trong đó dẫn đến việc, có cơ hội để học sinh sử dụng phần này để làm phần khác tạo ra sự không công bằng, gây phức tạp. Do đó, chúng tôi phải thiết kế kỳ thi như vừa qua.

Xin trân trọng cám ơn ông!

Hồng Hạnh (ghi)