Tập trung nâng cao năng lực người thầy

Theo kế hoạch dự thảo Chương trình hành động của Bộ GD-ĐT về quy hoạch nhân lực ngành Giáo dục, trong thời gian tới tập trung quy hoạch, củng cố mạng lưới các cơ sở đào tạo sư phạm; gắn đào tạo của các trường sư phạm với nhu cầu nhân lực của ngành, của các địa phương.

Theo đó, tập trung đầu tư trọng điểm vào 2 trường ĐH Sư phạm TP.HCM và ĐH Sư phạm Hà Nội, đổi mới nội dung, chương trình dạy và học, kiểm tra, đánh giá; đào tạo, bồi dưỡng giáo viên (GV) đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015… đặc biệt sẽ giải quyết thực trạng chất lượng đào tạo không tương xứng với bằng cấp; giải quyết vấn đề việc làm cho sinh viên sư phạm sau khi tốt nghiệp.

Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực ngành giáo dục, theo bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó Chủ tịch nước, đây là bước thay đổi quan trọng của ngành giáo dục vì vấn đề GV chưa một lần được giải quyết căn cơ, thấu đáo khiến cho tất cả những mong muốn đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục ở nhà trường đều không thực hiện được đến nơi đến chốn.

Bà Nguyễn Thị Bình cho rằng, công tác xây dựng đội ngũ GV phải được xem là giải pháp cốt lõi, quan trọng nhất, vì chính đội ngũ này quyết định sự thành bại của việc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục. Trong bối cảnh mới, chẳng những người thầy phải có phẩm chất yêu người, yêu nghề để có thể giáo dục học sinh bằng chính nhân cách của mình mà còn phải có khả năng sư phạm cao của một nhà giáo dục chuyên nghiệp để làm tốt chức năng tổ chức, hướng dẫn, giúp học trò tìm kiếm, chiếm lĩnh tri thức và phát triển năng lực tư duy độc lập, sáng tạo.

Bà Bình cho hay, trở ngại lớn nhất trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ GV phổ thông là, thầy/cô giáo ở các trường phổ thông công lập gần như không còn động lực hoạt động nghề nghiệp vì thu nhập từ lương và phụ cấp do nhà nước trả không đủ bảo đảm cho họ có một cuộc sống tươm tất. Để tự cứu, nhiều GV trường công ở các đô thị phải “dạy thêm” dẫn đến dạy thêm tràn lan. Trong khi đó, tình trạng xuống cấp về đạo đức và văn hóa trong xã hội gây nhiều tác động tiêu cực đến trường học mà ngay cả GV cũng bị lây nhiễm. Do vậy, vị thế xã hội của nghề thầy và người thầy bị hạ thấp trong thang giá trị xã hội.

Giải quyết vấn đề GV hiện nay, tại hội nghị giáo dục, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho biết, việc bảo lưu phụ cấp thâm niên trong vòng 3 năm đối với GV vùng khó khăn hiện còn nhiều bất cập, mâu thuẫn GV làm việc lâu năm ở vùng núi lại có thu nhập thấp hơn so với những người mới ra trường, Bộ GD-ĐT đã có tờ trình Chính phủ giải quyết vấn đề này.

Còn về vấn đề kiên cố hóa trường học, theo Bộ trưởng Luận, hiện còn 50% số phòng học tạm. Việc cân đối nguồn lực chỉ cho phép phấn đấu là kiên cố hóa, chứ chưa có điều kiện chuẩn hóa,  hiện đại hóa. Các địa phương có điều kiện có thể cân nhắc để đi trước. Bộ cũng đã có tờ trình Thủ tướng cho phép tiếp tục triển khai. Tuy nhiên, Bộ trưởng Luận cho hay phải mất 5 năm mới có thể giải quyết vấn đề này.

Đối với vấn đề giáo viên chưa đạt chuẩn, Bộ trưởng Luận cho rằng, đây là bài toán phải giải quyết từng bước. Bộ tiếp tục thực hiện chương trình phát triển ngành sư phạm và các trường sư phạm đến năm 2020, trong đó tập trung đầu tư 2 trường đại học trọng điểm là ĐH Sư phạm TP.HCM và ĐH Sư phạm Hà Nội. Trước mắt, đầu tư nâng cao đội ngũ GV hiện tại, bổ sung đội ngũ GV mới, đổi mới phương pháp dạy - học, lấy đó làm tiền đề để nhân rộng.

Hồng Hạnh