Sai phạm của Nhà xuất bản Giáo dục VN: Ai chịu trách nhiệm?

Nhận thức về chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật Doanh nghiệp chưa đầy đủ

Theo kết luận của Thanh tra Bộ GD&ĐT những sai phạm của NXB Giáo dục Việt Nam thời gian qua là do việc chuyển đổi mô hình và cơ chế hoạt động theo đúng tính chất của một doanh nghiệp nhà nước còn chậm.

Bộ máy tổ chức, quan hệ giữa các bộ phận, các đơn vị liên quan chưa rõ ràng, nhất là quan hệ giữa NXBGDVN với các công ty liên kết có các nhân sự chủ chốt là cán bộ lãnh đạo của NXBGDVN; nhiều vấn đề trong tổ chức và hoạt động chưa đúng Luật Doanh nghiệp.

Hiệu quả sản xuất, kinh doanh còn hạn chế; hợp tác đầu tư, thuê, cho thuê tài sản lòng vòng, thiếu minh bạch; việc sử dụng tài sản nhất là thương hiệu chưa được quan tâm căn cơ vì lợi ích chung. Cuối năm 2016 và đầu năm 2017, trong nội bộ xuất hiện mâu thuẫn, mất đoàn kết ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động chung.

Nguyên nhân chính là nhận thức của HĐTV và lãnh đạo NXBGDVN trong việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật Doanh nghiệp chưa đầy đủ, vẫn quản lý theo thói quen, nếp cũ của mô hình đơn vị sự nghiệp, chậm đổi mới quản trị doanh nghiệp.

NXBGDVN đầu tư dàn trải, thực hiện hoạt động đầu tư vào nhiều ngành, nghề kinh doanh không phải là ngành, nghề kinh doanh chính.

Việc kiểm tra, giám sát của Bộ GDĐT với vai trò chủ sở hữu Nhà nước chưa được thường xuyên, liên tục; có dấu hiệu buông lỏng quản lý (mặc dù Bộ GDĐT đã cử kiểm soát viên kiêm nhiệm là cán bộ của Vụ Kế hoạch - Tài chính).

Thanh tra Bộ GD&ĐT cho rằng, trách nhiệm này thuộc về ông Ngô Trần Ái (nguyên Chủ tịch HĐTV, Tổng GĐ NXBGDVN) chịu trách nhiệm chung đối với các thiếu sót, sai phạm của NXBGDVN trong thời gian giữ chức vụ trước ngày 01/4/2015; chịu trách nhiệm trực tiếp trong chỉ đạo đầu tư, triển khai thực hiện Dự án tại số 187B Giảng Võ, Hà Nội và Dự án tại số 104 Mai Thị Lựu, TPHCM và một số thiếu sót khác.

Ông Mạc Văn Thiện (nguyên Chủ tịch HĐTV) chịu trách nhiệm chung đối với các thiếu sót, sai phạm của NXBGDVN trong thời gian giữ chức vụ từ ngày 01/4/2015 đến 31/12/2016. Chịu trách nhiệm trực tiếp đối với thiếu sót, sai phạm trong công tác tổ chức cán bộ; việc ký văn bản không đúng thẩm quyền; kiêm nhiệm Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư tài chính Thiên Hóa, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội không đúng quy định;

Cho phép Công ty Cổ phần Thiết bị giáo dục và Công nghệ Việt Nam được sử dụng bản quyền sách giáo khoa và miễn phí quản lý xuất bản không đúng quy định; chỉ đạo bán 03 lô đất của Công ty Cổ phần Đầu tư tài chính giáo dục không đúng thẩm quyền; phê duyệt cho bà Huỳnh Thị Thanh Hiền được mượn lại GCNQSD đất là giấy tờ bảo đảm khoản vay tại Công ty Thiên Hóa và một số thiếu sót khác.

Ông Vũ Văn Hùng (nguyên Tổng GĐ) chịu trách nhiệm đối với các thiếu sót, sai phạm của NXBGDVN trong phạm vi được giao. Chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc ký các văn bản tuyển dụng không đúng quy định; ký các quyết định bổ nhiệm không đúng đối tượng và thẩm quyền; chưa kịp thời thực hiện việc kê khai cổ phần, phần vốn góp tại các doanh nghiệp theo quy định và một số thiếu sót khác.

Ông Lê Thành Anh chịu trách nhiệm đối với các thiếu sót, sai phạm trong phạm vi được giao về công tác quản lý tài chính, tài sản; chưa kịp thời tham mưu ban hành Quy chế quản lý sử dụng tài sản và việc sửa đổi, bổ sung Quy chế quản lý tài chính; việc mua sắm xe ôtô có sai sót về trình tự, thủ tục; kiêm nhiệm Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển công nghệ Văn Lang, Công ty Cổ phần Thiết bị giáo dục và Công nghệ Việt Nam, Công ty Cổ phần Đầu tư Tài chính giáo dục không đúng quy định; việc đề xuất HĐTV chỉ đạo bán 03 lô đất tại Đà Nẵng không đúng thẩm quyền.

Các thành viên HĐTV, Phó Tổng Giám đốc khác, chịu trách nhiệm về các thiếu sót, sai phạm trong phạm vi được giao trong thời gian giữ chức vụ.

Kiểm soát viên, Giám đốc các bộ phận tham mưu (Ban Tổ chức nhân sự, Ban Kế hoạch Tài chính, Ban Quản lý cơ sở vật chất và xây dựng cơ bản), Giám đốc NXBGD miền và các cán bộ liên quan chịu trách nhiệm về các thiếu sót, sai phạm thuộc phạm vi trách nhiệm được giao.

Công khai tài sản, thu nhập của các Hội đồng thành viên

Để khắc phục hậu quả, Thanh tra Bộ GD&ĐT kiến nghị thực hiện việc thôi kiêm nhiệm quản lý công ty thành viên đối với các thành viên HĐTV, Tổng GĐ và các chức danh khác theo quy định.

Rà soát, bổ sung hồ sơ, có phương án xử lý đối với các đối tượng tuyển dụng sai quy định và kéo dài thời gian công tác không đúng quy định. Ban hành các văn bản về công tác cán bộ đúng thẩm quyền thay thế các văn bản sai, giải quyết việc nghỉ hưu đối với ông Lê Trí Tú, ông Phạm Văn Hồng và các trường hợp khác theo quy định.

Rà soát, thực hiện việc công bố công khai tài sản, thu nhập năm 2016 của các thành viên HĐTV, Tổng GĐ, các Phó Tổng GĐ, kiểm soát viên, kế toán trưởng theo đúng quy định tại Nghị định số 78/2013/NĐ-CP và Thông tư số 08/2013/TT-TTCP.

Thực hiện việc thông báo về cổ phần, vốn góp tại các doanh nghiệp của cán bộ quản lý và người liên quan theo quy định.

Thu hồi toàn bộ tiền phí quản lý xuất bản đã miễn thu phí đối với 41 đầu sách song ngữ của Công ty CP Cổ phần Thiết bị giáo dục và Công nghệ Việt Nam.

Đánh giá lại toàn bộ các Hợp đồng liên danh, hợp đồng hợp tác kinh doanh, hợp đồng thuê, cho thuê tài sản, bất động sản để bổ sung, hoàn thiện theo quy định của pháp luật.

Xác định đầy đủ toàn bộ giá trị của các tài sản cố định vô hình quyền sử dụng đất, bản quyền tác giả theo quy định tại Thông tư số 45/2013/TT-BTC. Đối với các tài sản, bất động sản cho thuê với thời gian từ 10 năm trở nên, cần đánh giá lại những yếu tố bất lợi cho NXBGDVN để thực hiện việc điều chỉnh lại nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng;

Tiến hành thẩm định lại giá cho thuê và thời gian cho thuê để điều chỉnh Hợp đồng cho thuê tòa nhà số 104 Mai Thị Lựu, phường Đa Kao, Quận 1, TPHCM; cơ sở tại số 62 Hạ Long, thành phố Vũng Tàu; Hợp đồng liên danh tại Dự án 187B Giảng Võ, Hà Nội để có phương án xử lý trong trường hợp thoái vốn tại Công ty Cổ phần Đầu tư IP Việt Nam.

Đặc biệt, chấm dứt việc thực hiện các công việc trong quản lý, điều hành trái quy định pháp luật, không đúng thẩm quyền. Xây dựng và thực hiện đồng bộ các giải pháp để phòng chống lãng phí trong QLSD vốn, các quỹ và tài sản trong doanh nghiệp theo quy định.

Các thành viên HĐTV, Ban Tổng GĐ, Kiểm soát viên, Kế toán trưởng trong giai đoạn từ 01/01/2015 đến 31/12/2016 kiểm điểm trách nhiệm liên quan đến thiếu sót, sai phạm nêu trong Kết luận thanh tra.

Tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý đối với các thiếu sót, sai phạm về tổ chức, cán bộ, quản lý tài chính, quản lý tài sản.

Việc kiểm điểm trách nhiệm hoàn thành trước ngày 15/9/2017.

Báo cáo việc thực hiện Kết luận Thanh tra trước ngày 31/10/2017.

Hồng Hạnh