Đào tạo đại học trong 3 năm: Có "cắt xén" chương trình học?
(Dân trí) - Nhiều trường đại học tại Việt Nam triển khai chương trình đào tạo cử nhân trong 3 năm. Điều này mang đến nhiều lợi ích song cũng sẽ có không ít thách thức đối với cả nhà trường và sinh viên.
Ba năm nhận bằng đại học
Thay vì học cử nhân 4 năm như trước đây, nhiều trường đại học đã thiết kế chương trình học chỉ trong 3 năm, rút ngắn đáng kể về thời gian. Một trong những trường đi đầu xu hướng này là Trường Đại học Gia Định (GDU) khi bắt đầu từ năm 2017. Đến nay, trường đã có bốn lứa sinh viên tốt nghiệp.
Hiện, tất cả 53 ngành và chuyên ngành thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin, kinh tế - quản trị, khoa học xã hội - ngôn ngữ, truyền thông số của GDU đều học trong 3 năm.
Trường Đại học Nguyễn Tất Thành cũng đào tạo nhiều chuyên ngành trong 3 năm từ năm 2018.
Cách đây 2 năm, Trường Đại học CMC đào tạo tất cả ngành trong 3 năm, gồm công nghệ thông tin, khoa học máy tính, công nghệ kỹ thuật điện tử - viễn thông, quản trị kinh doanh, marketing, thiết kế đồ họa, ngôn ngữ Hàn Quốc, ngôn ngữ Nhật.
Nhà trường đưa ra phương châm: "Tốt nghiệp sớm - Trưởng thành sớm - Làm việc nhanh". Tại trường, khóa học kéo dài trong 3 năm với 9 học kỳ (mỗi năm 3 học kỳ).

Sinh viên Trường Đại học CMC (Ảnh: CMC).
Trường Đại học Đại Nam cũng tham gia xu hướng này khi rút ngắn thời gian đào tạo khối ngành kinh tế - kinh doanh và một số ngành thuộc khối khoa học xã hội.
TS Mai Đức Toàn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh - Truyền thông, Trường Đại học Gia Định, chia sẻ chương trình đào tạo đại học trong 3 năm mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sinh viên.
Trước hết, việc rút ngắn thời gian học tập giúp sinh viên tiết kiệm chi phí học phí và sinh hoạt. Đồng thời, sinh viên có thể sớm gia nhập thị trường lao động, tích lũy kinh nghiệm và phát triển sự nghiệp.
Ông nhấn mạnh thời lượng các ngành đào tạo giảm từ 4 năm trước kia xuống còn 3 năm nhưng thời gian đào tạo không đổi, vẫn đảm bảo 8 học kỳ với 120 tín chỉ theo quy định của Bộ GD&ĐT.
"Sinh viên được học đầy đủ môn từ đại cương đến cơ sở ngành, chuyên ngành, thực tập nghề nghiệp và tốt nghiệp. Đổi lại, thay vì nghỉ hè, nghỉ Tết dài như chương trình 4 năm, sinh viên học 3 năm nghỉ ngắn hơn; đồng thời, tăng cường độ và đẩy nhanh tiến độ đào tạo học 3 kỳ/1 năm", ông Toàn nói.
Không ít thách thức
Mặc dù chương trình đào tạo đại học trong 3 năm mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cần giải quyết. Sinh viên sẽ phải đối mặt với áp lực học tập lớn hơn, cường độ học tập cao và hạn chế thời gian tham gia các hoạt động ngoại khóa.
Trước câu hỏi, liệu giảm thời gian đào tạo có giảm chất lượng hay không, Đại diện Trường Đại học Đại Nam khẳng định: "Rút ngắn thời gian đào tạo không có nghĩa là "cắt xén" cơ học thời lượng đào tạo mà là sắp xếp lại thời gian, cải cách mạnh mẽ chương trình và nội dung đào tạo phù hợp với nhu cầu xã hội, đáp ứng chuẩn đầu ra đạt chất lượng cao".
Nhà trường cho biết đã ứng dụng công nghệ số vào công tác giảng dạy đạt hiệu quả, sinh viên học đủ 9 học kỳ và số lượng tín chỉ theo quy định của Bộ GD&ĐT.
Để thực hiện tốt chương trình rút ngắn 3 năm, Trường Đại học Đại Nam đã xây dựng lại chương trình đào tạo, đề cương chi tiết các học phần theo lộ trình mới.
Cũng theo các trường đại học, việc rút ngắn thời gian học tập đòi hỏi sinh viên phải nỗ lực hơn trong việc tiếp thu kiến thức và kỹ năng. Cùng với đó, bản thân các trường cũng phải điều chỉnh chương trình giảng dạy, đảm bảo chất lượng đào tạo không bị ảnh hưởng.

Sinh viên Trường Đại học Gia Định trong một buổi thực tập (Ảnh: GDU).
Để giải quyết những thách thức này, các trường đại học đã tăng cường hợp tác với doanh nghiệp, tổ chức các chương trình thực tập và đào tạo thực tế. Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ thông tin và phương pháp giảng dạy hiện đại cũng là một giải pháp hiệu quả giúp nâng cao chất lượng đào tạo.
Trường Đại học CMC cho biết đơn vị này xây dựng theo mô hình đại học trong lòng doanh nghiệp giúp giải quyết được bài toán "đào tạo lại" khi gia nhập thị trường lao động. Toàn bộ chương trình học có tính hàn lâm, đồng thời, gắn liền với doanh nghiệp.
Từ năm thứ nhất, người học có cơ hội tham quan thực tế tại các công ty công nghệ thành viên Tập đoàn CMC để có góc nhìn tổng quan về môi trường làm việc trong tương lai. Trong quá trình đào tạo, sinh viên thực tập một học kỳ tại doanh nghiệp dưới hình thức đào tạo tại chỗ (On-the-job-training), tham gia công việc thực tế và nhận lương theo nhiệm vụ được giao.
Nhờ đó, nhiều sinh viên đã trải nghiệm công việc dưới sự dẫn dắt của các chuyên gia từ công ty thành viên Tập đoàn CMC qua câu lạc bộ, workshop và hoạt động hướng nghiệp, được giao việc như nhân sự thực thụ.
Đồng thời, trường giảm thời gian học lý thuyết, tăng cường thời lượng học và thực hành ngay tại doanh nghiệp nhằm giúp sinh viên đáp ứng các tiêu chuẩn về kiến thức, kỹ năng như khả năng giải quyết vấn đề, tự học, tự nghiên cứu, tư duy phản biện, sáng tạo.
Theo khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân được Thủ tướng phê duyệt tháng 10/2016, chương trình đào tạo đại học trong 3-5 năm học tập trung, giảm so với mức 4-6 năm theo quy định từ năm 1993.
Theo thông tư 17/2021/TT-BGDĐT quy định về chuẩn chương trình đào tạo của giáo dục đại học có quy định khối lượng học tập tối thiểu của một chương trình đào tạo phải phù hợp với yêu cầu của khung trình độ quốc gia Việt Nam, cụ thể đối với chương trình đào tạo đại học là 120 tín chỉ.