Chính sách đặc thù không nhằm để tuyển đủ chi tiêu

Phóng viên: Khi Bộ GD-ĐT công bố điểm sàn, Thứ trưởng có nói là nguồn tuyển năm nay dư thừa cho các trường. Đối các vùng khó như Tây Nguyên và Tây Nam Bộ thì hệ số dịch chuyển lớn hơn so với mọi năm rất nhiều nên chắc chắn sẽ không gặp khó khăn trong tuyển sinh. Tuy nhiên trên thực tế thì ngược lại, vậy nguyên nhân ở đây là gì?

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga. (Ảnh P.T)

Bên cạnh đó, năm nay các vùng có thể tự cân đối lại với nhau. Có nghĩa những TS thi vào những trường trong khu vực đó chưa trúng tuyển NV1 đủ lấp đầy chỉ tiêu vào các trường còn thiếu chỉ tiêu. Đặc biệt là Tây Nam Bộ có sự chuyển biến rất là tốt. Chỉ có Tây Bắc là hơi đuối một chút.

Câu hỏi đặt ra là tại sao đến thời điểm này nhiều trường vẫn chưa tuyển được HS? Theo quan điểm của tôi thì có rất nhiều lý do. Một là có thể trường chưa đủ uy tín để hút được TS. Hai là những ngành nghề đào tạo của các trường này không phải là “nóng” nữa. Ba là trong tình hình kinh tế các gia đình cũng khó khăn nên việc cho con đi học vào những ngành mà sau này cảm thấy khó tìm được việc làm nên họ chần chừ và cân nhắc. Một vấn đề quan trọng khác là các thông tin về tuyển dụng trong thời gian qua cũng gây tác động tâm lý nhất định đến gia đình TS.

Riêng đối với mình thì thấy nguyên nhân chính đối với các trường không tuyển được TS liên quan đến ngành nghề. Đa số các trường không tuyển được đều đào tạo ngành kinh tế quản lý, đây là những ngành không còn được thu hút mạnh so với vài năm về trước. Chẳng hạn ngay cả trường đào tạo về kinh tế quản lý được coi là đầu đàn của cả nước là ĐH Kinh tế TPHCM, ĐH Kinh tế thuộc ĐH Đà Nẵng hàng năm chỉ gọi NV1 là dư ngay lập tức nhưng năm nay chỉ đạt được 75-85%. Chứng tỏ khối kinh tế quản lý hiện nay không còn sức hút mạnh nữa.

Trong khi đó, những trường mới thành lập hoặc các trường ngoài công lập thì lại đa số đào tạo các ngành này thôi. Do đó khi TS không “ưa chuộng” nữa thì ngay lập tức các trường này bị ảnh hưởng. Như vậy ở phải xác định là TS không đi học chứ không phải nguồn tuyển không có.

Chúng ta đưa ra mức điểm sàn là nhằm mục đích đảm bảo chất lượng đầu vào. Bộ GD-ĐT cũng rất quyết tâm khi bỏ điểm c điều 33 trong quy chế tuyển sinh. Tuy nhiên, vừa qua chúng ta lại đưa ra chính sách đặc thù trong tuyển sinh dành cho 3 khu vực khó khăn có thể lấy điểm chuẩn thấp hơn điểm sàn. Điều này có gì đó bất ổn?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Khi chúng ta bỏ điểm c điều 33 quy chế tuyển sinh là nhằm mục đích hạn chế cơ chế “xin - cho”. Khi mình quy định như vậy thì không phải những trường đóng ở địa bàn khó khăn mà ngay cả những chưa đóng ở vùng thuận lợi nhưng khó tuyển sinh cũng xin vận dụng nên dẫn đến điểm chuẩn quá thấp so với điểm sàn quy định. Năm nay chúng ta bỏ cơ chế “xin - cho” nhưng không có nghĩa là bỏ toàn bộ. Chúng ta phải tìm một cơ chế thay thế đối với những vùng kinh tế khó khăn, vùng khó tuyển. Đặc biệt là các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

Ở các vùng này thì điều kiện học tập còn nhiều khó khăn nên trình độ TS không thể sánh bằng với những vùng thuận lợi. Nói cách khác, về cơ bản thì mặt bằng không thể đạt mức chung nên chúng ta phải tạo một cơ chế phù hợp để cho các em vào học.

Khi bỏ điểm c điều 33 quy chế tuyển sinh thì trong các cuộc họp Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ thì Bộ GD-ĐT cũng có đề xuất họ nghiên cứu một quy chế mới để thay thế. Nghĩa làm ngay khi làm sửa đổi quy chế đã có sự chỉ đạo rồi chứ không phải mình bị động vì chuyện này. Bộ GD-ĐT cũng đã lường trước được các trường thuộc 3 vùng này sẽ gặp nhiều khó khăn. Bản thân Ban chỉ đạo cũng đã nghiên cứu và hỏi ý kiến các tỉnh thành trong các khu vực. Cuối cùng thì họ đề xuất là nên áp dụng một cơ chế đặc thù để cho Tây Nguyên, Tây Bắc và Tây Nam Bộ có cơ chế tuyển sinh phù hợp.

Cũng phải nhấn mạnh ở đây là việc này không có nghĩa là chỉ giúp cho các trường tuyển đủ chỉ tiêu mà nó còn giúp cho các địa phương vùng kinh tế khó khăn có thể tuyển được người đi đào tạo để nâng cao trình độ lao động ở đây. Bởi theo quyết định 1033 của Thủ tướng Chính phủ về vùng Tây Nam Bộ thì đến 2015 thì số lượng SV/1 vạn dân là 190 mà hiện nay họ chỉ mới ở mức 110-120. Qua đó thấy họ còn cách chỉ tiêu này rất là xa.

Theo cơ chế đặc thù mà Bộ GD-ĐT thì các trường ĐH, CĐ có trụ sở chính đặt tại các tỉnh, thành phố trong ba khu vực khó khăn được xét tuyển bổ sung đối với các thí sinh có hộ khẩu thường trú từ ba năm trở lên tại các tỉnh, thành phố thuộc khu vực và có kết quả điểm thi ĐH (hoặc CĐ) hệ chính quy (đã cộng điểm ưu tiên đối tượng và khu vực) dưới điểm sàn ĐH (hoặc CĐ) không quá 1 điểm. Quy định này được áp dụng năm nay và những năm kế tiếp. Vậy theo Thứ trưởng, liệu cơ chế này có tạo nên tiêu cực khi thí sinh chạy hộ khẩu?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Vấn đề này Bộ GD-ĐT cũng đã nghĩ đến và lường trước được. Để được hưởng chính sách này đòi hỏi TS phải học ít nhất 3 năm THPT ở vùng khó khăn. Nghĩa là các em phải sinh sống ở đây. Bộ mong muốn rằng khi các cháu về các vùng khó khăn này, học và sinh sống tại đây và khi lên học ĐH lại tiếp tục như vậy thì sẽ gắn bó với vùng đó để ở lại làm việc.

Trên thực tế, đa số các cháu ở vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ khi xuống các thành phố lớn để học thì rất ít cháu quay trở về. Cơ chế này tạo ra để cho các cháu có thể học và sinh sống tại chỗ để có thể góp sức xây dựng quê hương. Bên cạnh đó, cũng sẽ thu hút được các TS ở các vùng lân cận đến đây học tập và công tác.

Với cơ chế đặc thù đưa ra thì liệu các trường thuộc 3 vùng khó khăn này có tuyển đủ chỉ tiêu năm nay hay không khi mà hiện nguồn tuyển rất là hạn hẹp, thậm chí là đã hết?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Việc năm nay các trường thuộc các vùng này có tuyển được đủ chỉ tiêu hay không thì chuyện đó không quan trọng. Vấn đề là ở chỗ số lượng các cháu HS đạt được trình độ để có thể đi học được có đông hay không thôi. Các trường có thể tăng lên chút ít không cần đủ chỉ tiêu nhưng số lượng các cháu đi học tăng lên để sau này các cháu có thể tốt nghiệp quay về làm việc ở những khu vực này. Vấn đề này mới là điều cần phải quan tâm chứ không phải cơ chế đưa ra để lấp đầy chỉ tiêu cho các trường.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

S.H (thực hiện)