Bằng đại học các nước trên thế giới không phân loại chính quy hay tại chức

GS Phạm Quang Hưng, công tác tại Đại học Virginia (Mỹ) cho biết: Ở bên Mỹ, bằng đại học chỉ để tên của trường Đại học và Khoa của sinh viên. Bên Mỹ không có hệ Đại học tại chức. Ở Đại học thường có những chương trình đặc biết để những người đang có việc có thể tiếp tục học và lúc học xong thì sẽ có bằng cũng như những chương trình khác. Văn bằng bên Mỹ là để chứng nhận là đã kết thúc một chương trình học.

“Tôi nghĩ là nếu xong chương trình (đại học) 4 năm thì chỉ có một bằng. Còn nếu học thêm 6 tháng hay 1 năm thì chỉ có thể cấp một giấy chứng nhận chứ không phải một bằng Đại học. Ở Mỹ cũng có cái mà họ gọi là "two-year college" ở các trường Cao đẳng cộng đồng nhưng văn bằng từ những trường này hoàn toàn khác bằng đại học 4 năm. Nhìn chung, ở Mỹ văn bằng đại học rất đơn giản. Khi đi tìm việc bằng đại học chỉ là một yếu tố cần, cuộc phỏng vấn là rất quan trọng”, GS. Hưng chia sẻ quan điểm.

GS Dương Quang Trung, hiện đang giảng dạy và nghiên cứu tại Trường ĐH Queen’s University Belfast (1 trong 24 trường ĐH hàng đầu của Vương quốc Anh) cho hay: Ở Anh, chắc chắn bằng bằng đại học không phân loại full time (toàn thời gian) hay part time (tại chức). Bên này, người ta học part time hay full time khác nhau là về thời gian nhưng giống nhau là hoàn thành toàn bộ môn học. Ví dụ full time do học toàn thời gian sẽ hoàn thành chương trình trong 1 năm thì part time học gián đoạn nếu sẽ kéo dài đến 2 năm, miễn là hoàn thành toàn bộ môn học.

Khi được hỏi quan điểm "Việc phân loại đại học tại chức hay chính quy trên bằng có quan trọng không", GS Dương Quang Trung đáp: "Ở Anh, đại học theo hình thức part time và full time vẫn y hệt nhau về chương trình, còn ở Việt Nam chính quy và tại chức dường như khác nhau hoàn toàn về môn học, nội dung chương trình. Hai cái khái niệm ở 2 nước khác nhau nên tôi không có ý kiến".

Thạc sĩ Bùi Hải Đăng - tốt nghiệp Thạc sĩ Đại học Sư phạm Cao cấp Cachan (Pháp) cho biết, ở Pháp bằng đại học sẽ không ghi tại chức/chính quy. Phân loại học lực khá giỏi trung bình thì có trường ghi, có trường không ghi chứ không bắt buộc. Bảng điểm chỉ ghi điểm, những môn nào đã học, đã thi chứ không ghi thời gian học. Vì xếp loại bằng không bắt buộc nên cũng không có việc phân loại màu trên các bằng giỏi, trung bình, khá khác nhau.

Văn bằng của Thạc sĩ Bùi Hải Đăng tốt nghiệp tại Pháp thậm chí không ghi cả xếp loại học lực (Giỏi, Khá, Trung bình).

Theo Thạc sĩ Đăng, không cần thiết ghi chính quy/tại chức trên bằng đại học, xếp loại thì có thể để lại.

Anh Đăng cho rằng, ở nước mình tuỳ vào ngành nghề mà bảng điểm và xếp loại tốt nghiệp loại giỏi vẫn là ưu điểm khi phỏng vấn.

“Bản chất là người học đại học thời nay nhan nhản, công việc sau khi ra trường lại không quá nhiều nên khi tuyển dụng nhà tuyển dụng sẽ có cách sàng lọc. Tất nhiên, thông thường nhà tuyển dụng sẽ ưu tiên kinh nghiệm, nếu hai ứng viên kinh nghiệm như nhau thì có thể nhà tuyển dụng vẫn sẽ dành thiện cảm hơn cho bằng giỏi so với trung bình (tất nhiên cũng có những trường hợp công việc, bằng trung bình sẽ được ưu tiên hơn bằng giỏi).

Nhưng cũng có nhiều yếu tố khác, ví dụ ở các thành phố lớn thì biết ngoại ngữ mà bằng đại học loại khá vẫn có thể ưu thế hơn bằng giỏi mà mù tịt ngoại ngữ. Nhìn chung, tôi cho rằng nhà tuyển dụng sẽ có nhạy cảm và tùy đặc thù từng ngành nghề/vị trí để tuyển chọn được người phù hợp.

“Vì ở nước ngoài không có hệ đại học tại chức nên bằng cấp của họ không ghi như mình. Cá nhân tôi nghĩ, nếu đã chấp nhận loại hình đào tạo tại chức cũng được coi như đào tạo đầy đủ, bằng đại học tại chức cũng có đủ quyền năng để… thăng tiến như bằng chính quy; thì không cần trên bằng cấp ghi rõ chính quy hay tại chức.

Ai cũng hiểu rằng, có trường đại học phải cạnh tranh khốc liệt, thi cử căng thẳng mới vào được rồi tốt nghiệp được nhưng cũng có trường chỉ nộp hồ sơ là được vào học rồi tốt nghiệp dễ dàng... Có thể, hai ứng viên cùng tốt nghiệp đại học nhưng bản thân bằng cấp của họ đã vô hình trung được phân loại bằng nơi đào tạo (uy tín hay không)”, Thạc sĩ Bùi Hải Đăng nêu góc nhìn cá nhân.

Lệ Thu