Áp lực học tập đến từ ai?

Áp lực học tập vẫn luôn là gánh nặng mà các em học sinh phải vác trên lưng. Học hành phải giỏi, thi thố phải có giải, cuối năm phải có thành tích xuất sắc… - đó luôn là đích đến mà người bố, người mẹ nào cũng đặt ra và mơ ước.

Nhưng hãy nhìn chương trình học của các con sẽ thấy áp lực kiến thức lớn đến mức nào. Trẻ bậc Tiểu học tập trung rèn và luyện hai môn cơ bản là Toán và tiếng Việt. Các môn học khác chỉ lẹt đẹt chạy sau trong cuộc xếp hạng môn chính và môn phụ.

Trẻ bậc Trung học bị nhồi nhét đến hơn chục môn học. Các con phải học đủ các môn từ Khoa học tự nhiên đến Khoa học xã hội. Mỹ thuật, âm nhạc và thể dục trở nên "nhẹ tênh" vì chỉ cần "đạt" để qua môn.

Trong khi chương trình học nặng kiến thức hàn lâm như thế, rất khó đòi hỏi một đứa trẻ phải giàu kỹ năng sống, dồi dào cảm xúc tích cực và trau dồi đầy đủ phẩm chất, năng lực của con người mới như mục tiêu đổi mới giáo dục đặt ra.

Bởi đơn giản, các con đang bị cuốn vào vòng xoáy học, học và học. Học ngày, học đêm từ lớp này đến trung tâm nọ đang dần biến các con thành những cỗ máy chỉ biết học. Và thiếu hụt, khiếm khuyết các mặt khác là lẽ tất nhiên.

Nhiều phụ huynh bảo thực trạng học sinh gánh áp lực học tập lớn như hiện nay là do chương trình. Điều này chỉ đúng một phần! Chung quy cũng là "tại anh, tại ả…" mà thôi. Vì sao ư? Hãy nhìn xung quanh chúng ta:

Bao nhiêu bố mẹ "bình chân như vại" trước cơn lốc học thêm?

Bao nhiêu bố mẹ dũng cảm xác định với con rằng "học trường nào cũng như nhau, quan trọng là thực lực của chúng ta!"?

Bao nhiêu bố mẹ sẵn sàng chấp nhận điểm số thấp của con như một lẽ thường?

Bao nhiêu bố mẹ khuyên lơn con chuyển hướng học trường nghề trong khi tấm bằng đại học vẫn là "tấm vé thông hành" vào đời?

Con số ấy có lẽ sẽ khá khiêm tốn!

Còn lại đây là những so sánh, ganh đua con mình với "con nhà người ta". Đôi lúc, nhìn chữ "giỏi" dưới điểm mười của cháu nhà hàng xóm và điểm mười trống trơn của con mình cũng đã đủ khiến lòng lăn tăn, gợn sóng. Chỉ chừng ấy thôi đã khiến bao đứa trẻ bắt đầu gánh áp lực học hành, điểm số, thành tích.

Có những ông bố bà mẹ sẵn sàng "phục vụ" con miếng ăn, áo mặc và mọi sinh hoạt cá nhân đến tận răng. Con trẻ chỉ cần lo lắng mỗi một việc duy nhất là học. Sự bao bọc quá mức của gia đình dần dà làm nảy sinh tâm lý ỷ lại, dựa dẫm trong một lớp thế hệ trẻ mới.

Các con thiếu hụt hẳn những kỹ năng tối thiểu như khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với người khác, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống cuộc sống.

Vậy nên nỗi lo những đứa trẻ "có lớn mà không có khôn", hành xử ngờ nghệch, vô tâm, vô cảm và chẳng biết bảo vệ bản thân trước các mối nguy hại là hoàn toàn có cơ sở. Đây là hệ quả tất yếu của việc nhồi nhét kiến thức hàn lâm, ôm đồm chương trình học nặng nề và kỳ vọng thành tích từ chính mỗi gia đình.

Tôi nhớ cách đây chưa lâu, trong phiên thảo luận tổ về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi) chiều 8/11, nhiều đại biểu cũng đã thay lời các cháu học sinh than thở: "Các bé học hành khổ quá!" và "chỉ số hạnh phúc của học sinh chưa cao". Hy vọng lời thở than ấy được lắng nghe, thấu hiểu và đổi thay… từ những người có trách nhiệm với nền giáo dục nước nhà và từ chính mỗi phụ huynh!

Thùy Mai