19% giáo viên không bị áp lực về tài chính, 94% dù gặp khó vẫn theo nghề
(Dân trí) - Theo kết quả nghiên cứu từ Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia TPHCM, có 44% giáo viên đang chịu áp lực đến rất áp lực và chỉ có 19% giáo viên không bị áp lực tài chính.
Đây là một phần nội dung thu được từ phỏng vấn sâu của đề án khoa học công nghệ cấp Đại học Quốc gia TPHCM 2024 "Nghiên cứu đời sống giáo viên tại tỉnh Bình Thuận, Tây Ninh và Hậu Giang" do Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia TPHCM (IDP-VNU) vừa công bố chiều 18/11.
Kết quả được đưa ra sau khi nhóm nghiên cứu phỏng vấn và khảo sát diện rộng với 12.505 giáo viên tại 3 địa phương trên vào tháng 9 và tháng 10, phỏng vấn 132 nhà quản lý giáo dục, giáo viên các cấp.
Chỉ 19% giáo viên không gặp áp lực tài chính
Kết quả phỏng vấn cho thấy kể từ khi thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng (áp dụng từ ngày 01/7), thu nhập của giáo viên được cải thiện đáng kể.
Tuy nhiên, kết quả khảo sát vẫn cho thấy, thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 51,87% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình giáo viên đối với nhóm không có làm thêm các nghề phụ. Đối với nhóm giáo viên có làm thêm nghề phụ, chỉ đáp ứng khoảng 62,55%.
Riêng giáo viên có thâm niên dưới 10 năm đánh giá thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 45,7% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình.
Đánh giá mức độ áp lực tài chính (thu nhập từ nghề giáo không trang trải đủ cuộc sống) của giáo viên có mức điểm bình quân khá cao 3,61/5 (5 là rất áp lực).
Giáo viên mầm non không có thời gian cho bản thân, gia đình
Theo kết quả khảo sát 71,83% giáo viên bị quá tải trong công việc, tỷ lệ này ở giáo viên mầm non là 87,65%.
Trong khi đó, gần 70% giáo viên mầm non không có thời gian hoạt động thể dục thể thao, giải trí và 46% giáo viên ở các cấp khác dành dưới 10% thời gian trong ngày cho hoạt động thể dục thể thao, giải trí.
Thời gian giáo viên dành cho chăm sóc gia đình chỉ chiếm 15,81% quỹ thời gian. Với giáo viên mầm non, con số này chỉ bằng khoảng 1/3 so với mặt bằng chung.
Trong đó, 44% giáo viên cho biết họ đang chịu áp lực đến rất áp lực; chỉ có 19% giáo viên cho rằng họ đang thoải mái và rất thoải mái, không bị áp lực tài chính.
Ngoài áp lực về tài chính, giáo viên còn gặp áp lực bởi các hoạt động chuyên môn như chuẩn bị bài giảng, họp bộ môn, các công việc hành chính, xã hội khác; áp lực liên quan các quy định về chuẩn mực nhà giáo, thái độ với học sinh…
Áp lực lớn nhất đến từ phụ huynh
Đặc biệt, nghiên cứu thể hiện giáo viên đang bị áp lực lớn nhất từ phụ huynh học sinh. Có đến 70,21% giáo viên cho rằng họ đang bị áp lực hoặc rất áp lực từ phụ huynh học sinh. Đồng thời 40,63% giáo viên cho biết họ từng có ý định chuyển nghề do phụ huynh bạo lực tinh thần.
Phỏng vấn sâu thầy cô trong ban giám hiệu, tổ trưởng bộ môn và giáo viên các cấp đều có chung nhận định là hiện nay áp lực từ phía phụ huynh đối với giáo viên ở mức báo động.
Nhiều phụ huynh đặt kỳ vọng quá cao, thường xuyên can thiệp sâu vào công việc giảng dạy, thậm chí gây áp lực về điểm số.
Họ liên tục theo dõi, đặt câu hỏi và yêu cầu báo cáo chi tiết về tình hình học tập của con qua các nhóm Zalo hay Facebook...
Đáng lo ngại hơn, một số giáo viên phản ánh rằng một số phụ huynh có những hành vi xúc phạm nghiêm trọng đến thầy, cô như trực tiếp đến trường gây gổ, chửi bới, thậm chí hành hung giáo viên khi con em họ bị phê bình, nhắc nhở hoặc không đạt điểm cao.
Nhiều giáo viên cũng phải đối mặt với tình trạng bị đe dọa hay bị bôi nhọ danh dự trên mạng xã hội..
Kết quả khảo sát cũng cho thấy 63,57% giáo viên bày tỏ nguyện vọng được hợp pháp hóa việc dạy thêm, bao gồm cả dạy thêm ở nhà và dạy thêm online, để tăng thu nhập từ chính năng lực của mình.
Dù thu nhập vẫn chưa đáp ứng nhu cầu cuộc sống cũng như gặp nhiều áp lực trong công việc nhưng có tới 94,23% giáo viên cho biết họ tiếp tục theo đuổi nghề vì lòng yêu nghề, yêu trò.
Gần 50% giáo viên cho rằng họ gắn bó với nghề vì mức thu nhập hợp lý và các chính sách đãi ngộ tốt.
Tạo hàng lang pháp lý bảo vệ nhà giáo
Từ kết quả nghiên cứu thực tiễn, ĐHQG TPHCM mong muốn các cơ quan soạn thảo Luật Nhà giáo quan tâm, chú trọng các vấn đề sau:
Thứ nhất, chính sách tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo: Lương cơ bản theo bảng lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp (như dự thảo Luật Nhà giáo đưa ra).
Đây là quy định đột phá, góp phần gia tăng thu nhập cho nhà giáo, nhất là nhà giáo trẻ, nhà giáo hệ mầm non, yên tâm công tác và cống hiến cho giáo dục.
Thứ hai, cần tạo hành lang pháp lý vững chắc và toàn diện nhằm bảo vệ nhà giáo khỏi các áp lực; bảo vệ hình ảnh nhà giáo trong bối cảnh mới. Giảm tuổi nghỉ hưu với giáo viên mầm non; đồng thời kéo dài tuổi công tác cho các giáo viên có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư.
Thứ ba, về quy định dạy thêm học thêm, cần xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng, cơ chế công khai minh bạch trong việc dạy thêm; đảm bảo hài hòa với chính sách tiền lương giáo viên.
Thứ tư, xây dựng chính sách khen thưởng, đãi ngộ xứng đáng với những cống hiến của nhà giáo.