10 điều cha mẹ nên ngừng kỳ vọng thái quá vào con cái

Thanh thiếu niên ngày nay có nhiều sự khác biệt so với các thế hệ trước. Các bạn trẻ lớn lên cùng với điện thoại thông minh, lướt web và mạng xã hội.

Con có tư duy phức tạp hơn, cũng trưởng thành nhanh và có nhiều vấn đề về sức khỏe tinh thần phải đối mặt hơn. Từ đó, không có gì khó hiểu khi phụ huynh ngày càng phải đối xử với thanh thiếu niên giống như người lớn.

Thế nhưng, dù có giỏi hơn chúng ta trước đây, thanh thiếu niên vẫn chưa thực sự trưởng thành. Kỳ vọng quá nhiều từ con có thể khiến cho cả phụ huynh và con cái cảm thấy khó khăn. Các cuộc nói chuyện giữa cha mẹ và con có thể kết thúc trong tức giận và thất vọng.

Để xây dựng mối quan hệ và nuôi dưỡng niềm tin với thanh thiếu niên, người lớn phải đảm bảo con trẻ có đủ khả năng làm việc đó trước khi đưa ra yêu cầu.

Hạ thấp kỳ vọng là điều hoàn toàn bình thường. Điều này không có nghĩa là bố mẹ hoặc con cái là một thất bại trong bất kỳ phương diện nào. Trên thực tế, việc hạ thấp kỳ vọng có thể giúp một mối liên kết bền chặt hơn bao giờ hết.

Dưới đây là 10 điều cha mẹ nên ngừng kỳ vọng:

1. Con cái phải giống cha mẹ

Cha mẹ là những người có ảnh hưởng lớn nhất đến con cái. Tất nhiên, có rất nhiều yếu tố khác nữa tác động đến con như trường học, bạn bè hay mạng xã hội, nhưng đừng đánh giá thấp sức mạnh mà bạn có với tư cách là cha mẹ. Song song với đó, bạn cũng không thể đánh giá quá cao quyền lực của mình với tư cách là cha mẹ.

2. Con cái cần biết mọi thứ

Khi cha mẹ yêu cầu con cái làm điều gì đó, ngay cả một việc đơn giản, như dọn dẹp phòng riêng, cần chắc chắn rằng con biết những gì cha mẹ mong đợi ở con. Ví dụ, thanh thiếu niên không nên ném tất cả mọi thứ vào chung một ngăn tủ và gọi đó là gọn gàng chỉ để chống chế yêu cầu từ cha mẹ.

Các bậc phụ huynh không thể đưa cho con một cuốn sách và mong đợi con tự biết cách đọc. Tương tự, cha mẹ không thể đưa cho con một cây bút chì và mong đợi họ tự viết tên của mình.

Thay vào đó, chúng ta cần kiên nhẫn dạy cho con khi chúng chưa biết. Trước đây là vậy, bây giờ cũng thế. Mọi thứ thanh thiếu niên biết làm đều là do đã được học từ người lớn. Điều đó sẽ không thay đổi chỉ vì thanh thiếu niên ngày nay trông giống người lớn hơn.

3. Con sẽ chú ý đến mọi điều cha mẹ nói

Không phải con cái không quan tâm đến cha mẹ, các con chỉ không hứng thú với bài giảng về cách sử dụng máy rửa bát hay gấp khăn tắm đúng cách mà thôi.

Ở trường học lại khác, thanh thiếu niên biết bản thân cần phải quan tâm và tập trung vào bài vở. Tuy nhiên, tan học là khoảng thời gian rảnh con muốn thả lỏng tâm trí. Con muốn chơi game với bạn bè, lướt mạng xã hội, hoặc xem phim. 

4. Con trở nên hoàn hảo

Có rất nhiều áp lực khi cha mẹ nhìn vào mạng xã hội và so sánh những gì con mình đang làm với những đứa trẻ khác. Một sự thật không mấy dễ chịu là mọi người hiếm khi chia sẻ những chuyện xấu của con cái lên trang cá nhân. Do đó, tin tức bạn thấy hầu hết những đứa trẻ nhà khác tuyệt vời ra sao.

Phụ huynh nào lại chẳng thích khoe khoang, tự hào về con mình? Thế nên, câu chuyện không phải lúc nào cũng tích cực như vậy, bạn chỉ đang thấy bề nổi của tảng băng chìm mà thôi.

5. Con khen ngợi cha mẹ

Có nhiều thanh thiếu niên hay ngại ngùng, trầm tính, các bạn trẻ không giỏi hoặc đơn giản là không quen biểu lộ cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Hãy nhớ lại xem khi ở độ tuổi thanh thiếu niên, bạn có đang đi vòng quanh để cảm ơn mẹ bạn vì tất cả những gì họ đã làm cho bạn không? Phần lớn là không, bạn đã không làm như vậy.

Vào thời điểm đó, bạn thậm chí không hiểu được một nửa trách nhiệm khi trở thành cha mẹ. Bất kỳ bậc phụ huynh nào cũng có thể chia sẻ với bạn rằng nuôi dạy con cái thật khó.

6. Con sẽ kể cho bạn nghe mọi thứ

Khi con còn nhỏ, mỗi khi tan học, con sẽ nóng lòng muốn trở về nhà và kể cho cha mẹ nghe những gì đã xảy ra ở trường vào ngày hôm đó. Khi những đứa trẻ lớn dần lên, cảm giác ấy cũng bắt đầu mờ đi. Ở tuổi thiếu niên, cảm giác đó hầu như chẳng còn nhiều. Các bạn trẻ đang ở độ tuổi mà sự riêng tư là điều cần thiết. 

Trung tâm Giáo dục Nuôi dạy Con cái (Mỹ) cho biết, có hai sai lầm phổ biến mà cha mẹ thường mắc phải:

- Một là buông lỏng việc giám sát quá sớm trước khi con cái sẵn sàng chịu trách nhiệm cho việc làm của mình. Ví dụ, cha mẹ không kiểm tra các bài đăng trên mạng xã hội của thanh thiếu niên khi đang độ tuổi trung học cơ sở.

- Lỗi thứ hai là kiểm soát quá mức. Ví dụ, khăng khăng đọc tất cả các bài viết của con.

7. Con hành động như người lớn

Thật vậy, gia đình đã dạy cho con trẻ cách cư xử đúng mực và thanh thiếu niên vẫn thực hiện, chỉ là không nhiều như bạn muốn. Nhưng hãy thông cảm cho con, những đứa trẻ đang trong giai đoạn tuổi dậy thì.

Đúng vậy, những bạn trẻ ở tuổi này thường trông giống người lớn hơn, nhưng cũng không hoàn toàn trở thành người lớn. Hãy để con là những đứa trẻ khi con có thể.

8. Con cái làm điều mà phụ huynh cho là đúng

Hãy suy nghĩ về những chủ đề nhạy cảm mà cha mẹ và con cái có thể thảo luận ở nhà. Tôn giáo, chính trị hoặc khuynh hướng tình dục. Phụ huynh có thể bày tỏ quan điểm của mình, nhưng khi con cái trở thành thiếu niên, họ sẽ đưa ra ý kiến và lựa chọn của bản thân về những chủ đề đó.

Mặc dù thanh thiếu niên có thể bị ảnh hưởng sâu sắc bởi người lớn trong gia đình, nhưng sự việc cũng có thể đi theo hướng ngược lại, không sao cả. Học cách sống và trở thành con người thật của bản thân mới là điều nên làm. Mọi đứa trẻ đều xứng đáng được lớn lên, được nhận và lan tỏa yêu thương, sống đúng với chính mình.

9. Con cái đạt được điểm số hoàn hảo

Những phiếu điểm toàn 9, 10, và những thứ hạng toàn nhất, nhì? Điều đó thật tuyệt vời, nhưng đừng biến điểm 7, 8 trở thành nỗi thất vọng của con chỉ vì chưa đạt được kỳ vọng cha mẹ đặt ra. Hãy nhìn vào nỗ lực của con. Đừng mong đợi sự hoàn hảo. Các con xứng đáng được nhiều hơn thế.

Theo The Washington Post, chủ nghĩa hoàn hảo là do nhiều yếu tố gây ra, không chỉ do cha mẹ. Kể từ đầu những năm 2000, những người trẻ tuổi đã mô tả áp lực khi phải thể hiện hoàn mỹ ở mọi lĩnh vực, trong bài tập ở trường, thể thao, các hoạt động và ngoại hình. Phương tiện truyền thông xã hội đã nâng cao tiêu chuẩn trong việc theo đuổi sự hoàn hảo của thanh thiếu niên.

10. Suy nghĩ tiêu cực về con

Nếu con tìm đến cha mẹ vì một vấn đề nào đó và những lời đầu tiên của bạn là: "Ôi trời, con đã làm cái gì vậy?" Bạn nghĩ câu nói sẽ khiến con cảm thấy thế nào? Theo Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, thanh thiếu niên vốn có ngập tràn các cơ hội để thử và sai, cuối cùng là thành công.

Cái khó của phụ huynh là đảm bảo trẻ học được từ những sai lầm hàng ngày, thay vì coi chúng là thảm họa. Đồng thời, cha mẹ cũng cần phải chú ý trong việc giúp đỡ các thanh thiếu niên tránh khỏi những hành động dẫn đến sai lầm không thể khắc phục được.