Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Kinh tế nói gì về ứng viên bị phản ánh?

Trước phản ánh từ diễn đàn Liêm chính khoa học về các bài báo của nhiều ứng viên giáo sư, phó giáo sư (GS,PGS) ngành kinh tế đăng ở các tạp chí giả mạo, kém chất lượng, Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã yêu cầu Hội đồng Giáo sư ngành kinh tế xác minh báo cáo.

Trao đổi với PV Dân trí, GS.TS Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng giáo sư ngành kinh tế cho biết, Hội đồng ngành kinh tế xác định bài báo trên tạp chí quốc tế uy tín là theo quyết định 37, đó là các tạp chí thuộc danh mục ISI và Scopus và chất lượng bài báo theo chuyên ngành để cho điểm. Hội đồng trong quá trình thẩm định cũng đã xem xét các ứng viên có ý kiến thắc mắc và đã báo cáo giải trình cụ thể từng trường hợp ứng viên với Hội đồng Giáo sư Nhà nước.

"Hội đồng chỉ xem xét các bài báo tại thời điểm đăng, tạp chí vẫn đang nằm trong danh mục ISI và Scopus" - GS Đạt nhấn mạnh.

GS Đạt cho biết thêm, Hội đồng ngành kinh tế đã loại 3 ứng viên từ hội đồng cơ sở đưa lên vì không đạt về tiêu chuẩn bài báo (3 ứng viên này không nằm trong danh sách mà diễn đàn Liêm chính khoa học phản ánh - PV). Trong quá trình thẩm định hồ sơ nhiều ứng viên đã bị thay đổi điểm số, nhiều bài báo có điểm số không cao.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Trần Anh Tuấn, Chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho biết, sau khi có phản ánh từ xã hội, từ diễn đàn Liêm chính khoa học về nhiều ứng viên GS,PGS có nhiều bài báo kém chất lượng, Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã yêu cầu Hội đồng Giáo sư ngành có liên quan xác minh và có báo cáo giải trình.

Bản giải trình của Hội đồng Giáo sư ngành kinh tế khá chi tiết về từng ứng viên, từng nội dung cụ thể về chuyên môn. Trên cơ sở đó, Văn phòng tổng hợp và báo cáo Thường trực Hội đồng Giáo sư Nhà nước xem xét, giải quyết.

Ông Tuấn thông tin thêm, Hội đồng Giáo sư Nhà nước nhận được gần 20 kiến nghị, chỉ có 2 đơn cụ thể, ghi rõ người gửi còn lại là phản ánh nặc danh.

Được biết, Hội đồng Giáo sư Nhà nước sẽ tổ chức phiên họp xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2021 vào cuối tháng 2/2022.

Trước đó, tại Công văn số 09/HĐGSNN ngày 10/01/2022 của Hội đồng Giáo sư Nhà nước gửi các Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành năm 2021 đã có lưu ý các Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành đặc biệt quan tâm đến vấn đề Liêm chính khoa học: "Chú ý xem xét về mặt chuyên môn, học thuật, tính liêm chính khoa học trong các công trình khoa học của ứng viên; thẩm tra, phỏng vấn để có đánh giá chính xác, khách quan về những trường hợp ứng viên có số lượng bài báo công bố nhiều bất thường trong thời gian ngắn; thẩm định kỹ những hồ sơ ứng viên có ý kiến phản ánh của xã hội về chất lượng công trình khoa học, chất lượng tạp chí" và  "kịp thời xem xét, phối hợp giải quyết các phản ánh, kiến nghị và khiếu nại tố cáo có liên quan đến ứng viên và hoạt động của Hội đồng", trong quá trình thẩm định, đánh giá hồ sơ ứng viên.

Như Dân trí đã đưa tin, Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã nhận được ý kiến phản ánh, kiến nghị về một số ứng viên giáo sư, phó giáo sư đăng bài báo trên tạp chí mạo danh và tạp chí săn mồi đã được cảnh báo trước đó.

Cụ thể, theo phản ánh, một số ứng viên giáo sư GS,PGS ngành kinh tế về chất lượng bài báo rất thấp kém, liên tục đăng bài trên các tạp chí săn mồi của nhà xuất bản săn mồi (predator).

Trong những tạp chí này, có nhiều tạp chí đã bị loại khỏi danh mục ISI, Scopus, thường là tạp chí dạng mở OPEN ACCESS: không thu phí người đọc, chỉ thu phí cao đối với người đăng; Bài đăng có thể được tải miễn phí dễ dàng; Không thu phí nộp bài để thu hút người gửi bài nhưng lại thu phí đăng bài cao để lấy tiền; Thuộc danh mục scopus nhưng thuộc diện Q4 (thấp nhất trong các Q) và thường có chỉ số H index rất thấp (dưới 10); Đăng bài rất dễ dàng, chỉ cần nộp tiền là đăng, không xét duyệt hoặc xét duyệt rất qua loa.

Ví dụ có ứng viên là tác giả chính của 8 bài báo ISI, Scopus. Trong số đó, 4 bài báo nằm trong danh sách predator; bài đăng trên tạp chí của nhà xuất bản săn mồi Growing Science.

Thậm chí, có ứng viên là tác giả chính của 10 bài báo ISI, Scopus. Trong đó, 4 bài báo thuộc tạp chí săn mồi. 3 bài báo được đăng trên tạp chí Journal of Asian Finance, Economics and Business là tạp chí đã bị nhiều trường đại học như Kinh tế Quốc dân đưa vào danh mục cảnh báo và không hỗ trợ kinh phí đăng bài do quá dễ dãi trong việc đăng bài, đăng bài với số lượng lớn, chất lượng thấp, nộp tiền là đăng được.

Nhóm phản ánh đề nghị Hội Đồng Giáo Sư Nhà Nước và Hội đồng Giáo Sư ngành Kinh tế cân nhắc kỹ những hiện tượng nêu trên khi xét duyệt hồ sơ các ứng viên để đảm bảo sự công bằng, chuẩn mực trong học thuật và dần tiến tới hội nhập với quốc tế.

Nếu loại bỏ các công trình không uy tín ra khỏi hồ sơ, nhiều ứng viên sẽ không còn đạt đủ điều kiện cơ bản để xin công nhận chức danh GS,PGS.