Hé lộ bí ẩn dòng sông màu lam ngọc vô cùng kỳ lạ

Rio Celeste là con sông dài chừng 14km thuộc tỉnh Alajuela của Costa Rica. Từ nhiều năm nay, các nhà khoa học bắt tay vào việc nghiên cứu và lý giải tại sao màu nước của nó chuyển sang màu lam ngọc bất thường. Phải tới 4 năm trước, người ta mới phát hiện được bí mật phía sau. Thật ra, màu nước sông không phải xanh lam như nhận định ban đầu.

Ban đầu, một số giả thuyết cho rằng, màu nước đặc biệt này do dưới lòng sông chứa lượng đồng lớn. Nhưng kết quả xét nghiệm cho thấy không có đồng trong nước. Một nhận định khác lại đưa ra, do các hóa chất như canxi cacbonat và lưu huỳnh, hoặc do sông Rio Celeste nằm gần ngọn núi lửa Tenorio khiến màu nước lạ như vậy. Có thể nói, mọi người đều bị thuyết phục nguyên nhân do phản ứng khoa học, nhưng họ không ngờ được lý do có thể bởi ảo ảnh thị giác.

Sau đó, năm 2013, nhóm các nhà khoa học đến từ trường Đại học Costa Rica và Đại học Quốc gia, tiến hành lấy mẫu nước của Rio Celeste và hai nhanh cú nó là Sour Creek (Quebrada Agria) và sông Good View (Río Buena Vista). Điều thú vị ở chỗ, trong khi nước ở Rio Celeste có màu lam ngọc rõ nét, thì mẫu nước thu được lại hoàn toàn trong suốt. Việc lấy mẫu nước ở hai nhánh sông trên cũng tương tự. Sau khi phân tích, các nhà khoa học không thấy có phản ứng khoa học đặc biệt nào.

Thú vị hơn nữa, Rio Celeste chỉ có màu lam ngọc với độ dài chừng 14km, sau đó các vùng nước còn lại trở nên trong suốt. Cũng vì lý do này, ở khúc sông có màu đặc biệt được gọi là "Dyer" (Sông được nhuộm).

Kết quả kiểm tra cho thấy không tồn tại loại hóa chất bất thường trong nước. Các nhà khoa học Costa Rica bắt đầu xem xét tới khả năng của một ảo ảnh quang học. Họ nhận thấy lớp chất màu trắng bao phủ tất cả các tảng đá dưới đáy của Río Celeste và cũng kiểm tra 2 nhánh của nó. Nếu như ở Sour Creek chỉ chứa một lượng rất nhỏ gần như không đáng kể, thì ở Río Buena Vista lại rất nhiều.

Phân tích dưới kính hiển vi điện tử trong phòng thí nghiệm UCR, các nhà khoa học xác định đó là một loại khoáng vật bao gồm nhôm, silic và oxy, được gọi là aluminosilicate. Khi khoáng vật này lơ lửng trong nước, phản chiếu dưới ánh mặt trời sẽ tạo ra ảo ảnh thị giác khiến mắt người thấy màu xanh lam ngọc.

Tuy vậy, vẫn còn câu hỏi khác. Đó là nếu nhánh sông Río Buena Vista cũng chứa nhiều aluminosilicate, tại sao nước sông tại đó có màu trong suốt, còn ở Rio Celeste mới có màu lam?

Câu trả lời đến từ vấn đề kích thước hạt. Khi phân tích mẫu từ hai vùng nước, các nhà khoa học nhận định hạt aluminosilicate ở Rio Buena Vista đo được là 184 nano mét (nm). Trong khi đó, hạt ở sông Rio Celeste lớn hơn nhiều là 566 nano mét.

Sự tăng kích thước là nguyên nhân gây tán xạ ánh sáng mặt trời, đồng thời lý giải màu sắc nước kỳ diệu tại đây. Hiện tại trên thế giới chưa có một con sông nào mang màu đặc biệt như Rio Celeste.

Việt Hà

Theo Od, WK