Vì đời thật đẹp khi ta cười

(Dân trí) - Trước những thay đổi trong cuộc sống hiện đại khiến nhiều người stress và mắc các chứng rối loạn lo âu, TS Tâm lý Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu có cuộc trò chuyện với Dân trí chia sẻ tác động tích cực của tiếng cười đối với sức khỏe thể chất và tinh thần.

* Cuộc sống hiện đại vốn có nhiều áp lực, stress và lo âu xuất hiện ở hầu hết mọi người, anh nghĩ đâu là nguyên nhân gây ra những vấn đề này?

Mục đích sống của hơn 7,8 tỉ người trên thế giới này, xét đến tận cùng đều là vì hai từ “Hạnh phúc”. Tuy nhiên, “stress” lại là một trong những cụm từ “đặc sản” của xã hội hiện đại đầy áp lực.

Theo thống kê của Bộ Y tế năm 2017, tại Việt Nam có đến gần 10 triệu người mắc các chứng rối loạn lo âu - trầm cảm và cần đến trị liệu tâm lý. Song song đó, Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) cũng đã từng công bố rằng khoảng 8% - 29% trẻ em vị thành niên Việt Nam mắc các bệnh về sức khỏe tâm thần.

Có ba nhóm nguyên nhân quan trọng nhất. Một là, tốc độ phát triển nhanh đến chóng mặt của cuộc sống hiện đại khiến áp lực ngày càng lớn, bộ não phải làm việc quá tải. Hai là, bầu không khí nặng nề trong gia đình hoặc các thành viên không biết cách hòa hợp, thiếu người chia sẻ cảm xúc, dẫn đến stress. Ba là, con người thiếu các kỹ năng sống hạnh phúc, nhất là kỹ năng tư duy tích cực, chế tác hạnh phúc cho cuộc sống của mình.

* Ảnh hưởng của các rối loạn tâm lý và stress kéo dài đến sức khỏe và đời sống của mỗi người thế nào? Anh có thể chia sẻ thêm về những giải pháp giúp cải thiện sức khỏe tâm lý?

Các vấn đề về sức khỏe tinh thần như stress, rối loạn lo âu kéo dài nếu dẫn đến trầm cảm sẽ vô cùng khó điều trị. Thực tế, chi phí cho điều trị rối loạn lo âu thường gấp 3 lần so với các bệnh nội khoa thông thường. Đó là chưa kể đến việc stress sẽ khiến ta mất sự tỉnh táo lạc quan và phá hủy các mối quan hệ.

Khi chúng ta căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra Norepinephrine và Adrenaline. Các chất này làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp, giải phóng đường vào máu, tiết axit dạ dày, co thắt ruột,...từ đó sinh ra các thể loại bệnh như tim mạch, tiểu đường, đau dạ dày. Ngoài ra, khi căng thẳng kéo dài, cơ thể sẽ tiết quá nhiều Cortisol và các hormon có hại, các chất này sẽ ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh, dẫn đến suy giảm trí nhớ, giảm khả năng học tập, giảm khả năng kiểm soát cảm xúc - hành vi.

Do đó, để “sống chất”, ta phải biết cách cân bằng giữa căng thẳng và vui vẻ, giữ tinh thần tích cực và tạo ra những niềm vui cho bản thân chẳng hạn như: tập mở lòng, cười nhiều hơn với chính mình, với người và với cuộc đời; tập dọn dẹp “rác thải nội tâm” thông qua con đường quan sát bên trong như meditation (thiền định), Yoga; và đừng quên dành 15 phút mỗi ngày để ngồi lại để làm một bài tập cười, kể một câu chuyện cười với bạn bè, xem các clip hài, xem các ảnh chế thú vị, tham gia các trò chơi gia đình (cách này rất hiệu nghiệm đấy). Tiếng cười là liều thuốc bổ miễn phí nhưng lại có tác dụng rất diệu kỳ.

* Anh có nhắc tới giải pháp “Tiếng cười”. Vậy tiếng cười có lợi ích diệu kỳ thế nào đến sức khỏe thể chất và tinh thần?

Bạn biết không, khi chúng ta cười, tâm trạng chúng ta vui vẻ, tâm lý thư giãn, cơ thể sẽ tiết ra hàng loạt các nội tiết tố giúp phục hồi nội tạng, tạo ra những cảm xúc hưng phấn và hạnh phúc, chẳng hạn như Endorphin giúp giảm đau, khiến cơ thể cảm thấy dễ chịu, tinh thần thoải mái và tích cực; Dopamine được mệnh danh là “hormon hạnh phúc”, giúp tâm trạng thật vui và hưng phấn; Serotonin là chất chống trầm cảm, giúp giải tỏa căng thẳng, khiến bản thân ta cảm thấy yêu đời; còn Melatonin giúp ta có một giấc ngủ thật ngon để thức dậy với tinh thần sảng khoái tràn đầy năng lượng.

Ngoài ra, tiếng cười thật sự đến từ một tâm trạng tốt, cơ thể còn tiết ra rất nhiều những nội tiết tố có lợi làm chậm lão hóa, giảm cân, giảm nguy cơ tiểu đường, giảm bệnh tim mạch, giảm bệnh dạ dày và hàng loạt các lợi ích khác.

Bạn biết không, cơ thể chúng ta là một “tủ thuốc” thật sự, và “tiếng cười” sẽ là một trong những chiếc chìa khóa để mở của “tủ thuốc” ấy ra. Đúng nghĩa với câu mà dân gian đã đúc kết: “Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”.

Thế nhưng, trẻ em cười trung bình 300 - 400 lần/ngày, trong khi con số này ở người lớn chỉ 15 -20 lần/ngày. Do áp lực ngày càng lớn từ công việc, cuộc sống, người lớn chúng ta đang cười ít dần. Đã bao lâu rồi bạn không thật sự cười sảng khoái?

* Cuộc sống hiện đại với những áp lực và những biến chuyển không ngừng. Anh nghĩ thế nào về sự lạc quan của tiếng cười giữa nghịch cảnh cũng như thông điệp muốn gửi đến mọi người trong giai đoạn này?

Khi bầu trời càng tối thì những đốm sáng càng trở nên giá trị. Nếu không ai đến thắp sáng cho bạn, thì bạn hãy tự quẹt diêm thắp sáng cho mình. Tư duy tích cực và tiếng cười vui vẻ chính là những que diêm ấy. Không chỉ thắp sáng cho thế giới tinh thần của mình, những que diêm vui vẻ ấy còn có khả năng “lây lan” những cảm xúc tích cực cho những người sống xung quanh bạn.

Vì đời thật đẹp khi ta cười - 1

Công việc mất, ta có thể tìm kiếm một cơ hội khác. Tiền bạc không còn, ta có thể dành thời gian lập kế hoạch cho tương lai. Công việc kinh doanh không thuận lợi, hãy tận dụng những thế mạnh của mình và “tỏa sáng” khi thời cơ đến. Thay vì suy nghĩ về những mất mát đã qua, hãy nhìn vào những điều tích cực, trân trọng những niềm vui nhỏ bé và đừng quên cười thật sảng khoái. Vì bạn biết đấy, tiếng cười và sự lạc quan là liều thuốc bổ miễn phí nhưng lại có tác dụng rất diệu kỳ.”

Bạn biết không, có những “hạnh phúc 0 đồng” rất dễ để chế tác. Ví dụ như dành thời gian chất lượng với người thân, dùng tiếng cười để gắn kết mọi người với nhau. Hãy tạo ra các khoảnh khắc vui vẻ trong gia đình như cùng nhau chơi trò chơi, cùng nhau thưởng thức một hộp phô mai khi ngồi xem một bộ phim thú vị, cùng nhau vào bếp nấu nướng, tạo ra các challenge (thử thách) nho nhỏ cho nhau như thi chạy bộ, đạp xe, hít đất, trồng cây... Tiếng cười sẽ giúp mọi người giữ thái độ tích cực trong cuộc sống, vượt qua những khó khăn và luôn lạc quan yêu đời; tiếng cười gắn kết mọi người với nhau.

* Đâu đó quanh cuộc sống vẫn luôn có những điều tích cực, dù bé nhỏ nhưng rất diệu kỳ, anh có thể chia sẻ một câu chuyện ý nghĩa về tiếng cười trong cuộc sống?

Tiếng cười giữa khó khăn là tiếng cười tươi sáng nhất. Trong những ngày “nghỉ tết dài ngày” ở nhà, nếu để ý, bạn sẽ thấy có những “đốm sáng nhỏ” của tinh thần lạc quan xuất hiện khắp nơi. Tôi có một chị bạn làm giáo viên (tất nhiên là đang thất nghiệp) cứ mỗi sáng là online chào mọi người và nhắc mọi người nhớ tập thể dục và hãy có cho mình một ngày vui vẻ. Tôi có một cô bạn làm MC sự kiện (tất nhiên cũng đang thất nghiệp nốt) nay rảnh rỗi nên có thói quen live-stream mỗi tối, điểm tin trong ngày và luôn kết thúc bằng tiết mục đọc truyện cười cho mọi người trước khi đi ngủ. Tôi có một đứa cháu nhỏ 7 tuổi (tất nhiên là đang nghỉ học), một lần không biết hắn cười vì cái gì, nhưng tiếng cười nắc nẻ của cu cậu khiến cho cả nhà cũng phải ngặt nghẽo cười theo. Mọi người đều dừng việc “ôm máy” lại để giao tiếp với nhau, dầu không khí trong gia đình trở nên khác hẳn. Tiếng cười trẻ thơ ấy đã “đánh thức” mọi người.

Giống như ở nước Ý, tiếng hát từ ban công vang lên từ nhà của một người nào đó đã “lây lan” tinh thần lạc quan ra cho cả thành phố, thậm chí đã truyền cảm hứng ra khỏi biên giới quốc gia. Tại nơi chúng ta ở cũng vậy, tiếng cười từ bạn hoàn toàn có thể là một đốm lửa lạc quan có thể “lây lan” tích cực cho cả gia đình và cho cả cộng đồng. Tại Việt Nam những ngày vừa qua, chiến dịch “Vì đời thật đẹp khi ta cười” của phô mai Con Bò Cười cũng truyền thật nhiều cảm hứng giúp mọi người cười nhiều hơn, chọn lựa tiếng cười khi vui lẫn khi gặp những trở ngại, và lan tỏa sự lạc quan đến với những người xung quanh.

Bạn nhớ nhé: Không thể có một cuộc đời chỉ toàn vui vẻ, chỉ có những khoảnh khắc vui vẻ của cuộc đời. Bạn hãy biết tạo ra những khoảnh khắc đó, mà tiếng cười sẽ là một liệu pháp dễ thương và đơn giản nhất. “Vì đời thật đẹp khi ta cười”.

* Cảm ơn anh vì những chia sẻ hữu ích, chúc anh có thật nhiều sức khỏe và tiếng cười trong cuộc sống.

Vì đời thật đẹp khi ta cười - 2

“Vì đời thật đẹp khi ta cười” là chiến dịch của nhãn hàng Phô mai Con Bò Cười truyền cảm hứng cho chúng ta cười nhiều hơn và sống tích cực mỗi ngày. Với thông điệp tiếng cười là liệu pháp giúp ta khỏe mạnh về cả thể chất và tinh thần, Phô mai Con Bò Cười lan tỏa sự lạc quan và truyền cảm hứng tích cực đến với mọi người trong thời điểm có nhiều biến chuyển.

Theo dõi chiến dịch tại fanpage: https://www.facebook.com/conbocuoi.vn/

Trường Thịnh