Trung Quốc mạnh tay dẹp bỏ các nội dung khoe của trên mạng xã hội

Một blogger với 28 triệu người theo dõi trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, đã đăng tải những bài viết về trải nghiệm xa hoa của mình lên mạng xã hội.

Anh khoe việc mình khám phá phòng xông hơi khô trong căn phòng hạng tổng thống. Tiếp theo anh chuyển sang phòng ăn sang trọng. Sáng hôm sau, anh thức dậy, nằm vắt chéo chân trên giường với bữa sáng là một con tôm hùm khổng lồ.

"Hóa đơn của ngày hôm nay: 108.876 nhân dân tệ", tương đương hơn 17.000 USD, anh ấy nói sau khi trả phòng một khách sạn ở Thành Đô, Trung Quốc và vẫy biên lai trước ống kính. "Tôi đã tiêu một vài chiếc iPhone".

Đoạn video trên được cho là có nội dung phô trương sự giàu có. Và ngay lập tức bị gỡ bỏ vì vi phạm các quy định về Internet của Trung Quốc.

Tuyên chiến với các nội dung phô trương sự giàu có

Các nhà chức trách Trung Quốc đang tuyên chiến với nội dung "phô trương sự giàu có" trong bối cảnh chính phủ Trung Quốc kêu gọi chống bất bình đẳng. Họ yêu cầu các nền tảng truyền thông xã hội gỡ bỏ các video có nội dung khiến người xem nhìn thấy khoảng cách giữa những người giàu và người nghèo.

Zhang Yongjun, một quan chức cấp cao làm việc tại cơ quan quản lý không gian mạng của Trung Quốc, cho biết trong một cuộc họp báo: "Chúng tôi sẽ tăng cường quản lý để các nền tảng Internet cảm thấy có "một thanh gươm' trên đầu họ".

Không có định nghĩa rõ ràng thế nào là phô trương hay giàu có. Các nhà chức trách đưa ra một vài ví dụ cụ thể, ví dụ như khoe biên lai hoặc một bữa tiệc thịnh soạn. Ngoài ra, họ cho rằng mọi người sẽ "nhận ra ngay khi nhìn thấy bức ảnh".

Ông Zhang nói: "Tác dụng của nội dung chính là tiêu chuẩn để đánh giá thế nào là một bài đăng phô trương. Liệu bài đăng này có truyền cảm hứng khiến mọi người muốn có lối sống khỏe mạnh, có hoài bão và làm việc chăm chỉ hơn? Hay nó phục vụ cho những mong muốn tầm thường?".

Nền tảng video Douyin cho biết, riêng trong năm nay, rằng họ đã khóa khoảng 4.000 tài khoản trong hai tháng, bao gồm cả những tài khoản đăng video về việc rải tiền. Xiaohongshu, một ứng dụng phong cách sống tương tự như Instagram, cho biết, vào tháng trước họ đã gắn cờ gần 9.000 bài đăng khoe khoang sự giàu có.

Hiện tượng bất bình đẳng ở Trung Quốc đang là rất lớn. Theo Viện Nghiên cứu Credit Suisse, 1% người Trung Quốc sở hữu 31% tài sản của đất nước. Đại dịch Covid-19 càng làm bộc lộ sự chênh lệch giàu nghèo. Trong khi một số người vẫn tiếp tục chi tiêu xa xỉ thì rất nhiều người Trung Quốc lâm vào hoàn cảnh khó khăn.

Nếu không được giải quyết, sự mất cân bằng có thể gây ra nhiều bất ổn. Giá nhà ở các thành phố lớn tăng cao ngất ngưởng. Việc làm ngày càng khó khăn. Nhiều người trẻ Trung Quốc bắt đầu cảm thấy "Giấc mơ Trung Hoa" đang ở ngoài tầm với.

Tuy nhiên, chiến dịch chống lại việc phô trương sự giàu có, với trọng tâm là phá bỏ những cạm bẫy của sự giàu có - chứ không phải bản thân sự giàu có, vẫn khiến nhiều người nghi ngại về tính hữu dụng.

Zhang Jun, trợ lý giáo sư tại Đại học Thành phố Hồng Kông, cho biết các chính sách hiện nay vẫn chỉ đang cố gắng xoa dịu sự bất mãn của công chúng chứ chưa thật sự đụng đến lợi ích cụ thể của bất kỳ ai.

Mạng xã hội khiến người dùng trông giàu có hơn cuộc sống thật của họ

Những bài viết phô trương sự giàu có vốn đã quen thuộc trên mạng xã hội ở Trung Quốc. Từ những năm 2018, một bộ phận người dùng mạng Trung Quốc đã thích đăng những bức ảnh họ nằm trên mặt đất, xung quanh là những đồ vật đắt tiền. Mạng xã hội tồn tại để giúp người dùng trông giàu có hơn cuộc sống thật của họ.

Tháng 7 năm 2020, cơ quan quản lý không gian mạng đã công bố kế hoạch "làm sạch các thông tin xấu như phô trương sự giàu có, hoặc khoe khoang những thú vui xa hoa".

Tân Hoa xã đã có bài viết bày tỏ quan điểm cho rằng sự phô trương "làm thối rữa bầu không khí xã hội". Trong khi đó, ứng dụng Xiaohongshu ủng hộ chủ trương bằng cách mời người dùng tạo video lên án sự phô trương.

Tháng trước, Yi Yang, 35 tuổi, một chủ nhà trọ ở Dujiangyan, Tứ Xuyên đã chia sẻ một đoạn video về cảnh chồng cô làm vườn và làm hoành thánh trong khi cô miêu tả cách gia đình mình tự làm đồ đạc trong nhà và trồng rau. Cô so sánh lối sống của mình với những người khoe khoang trên mạng về việc mua chiếc xe thể thao hoặc một căn biệt thự rộng lớn. "Chúng tôi có ước mơ, chúng tôi có hoa, chúng tôi có tự do," cô nói. "Đó là sự giàu có thật sự".

Trong một bài phỏng vấn, Yi cho rằng, cô lo lắng những video phô trương sự hào nhoáng sẽ khiến giới trẻ nảy sinh những kỳ vọng không thực tế. Và khi không đạt được, họ sẽ nghi ngờ về xã hội và về bản thân.

Tuy nhiên, nhiều người cho biết, những lo ngại về việc phô trương sự giàu có đang bị thổi phồng quá mức. Một số người dùng mạng Weibo nói rằng, đối với họ, những video trên chỉ đơn thuần là giải trí.

Bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ của chính phủ, vẫn chưa rõ chiến dịch chống phô trương sự giàu có đang được thực thi như thế nào và nghiêm ngặt ra sao.