Cuộc sống du mục của những người thợ "săn đại bàng"

Hữu Nguyên

(Dân trí) - Khi bạn ngắm những người thợ săn đại bàng nhảy lên lưng ngựa, bạn sẽ hiểu Thành Cát Tư Hãn chinh phục thế giới như thế nào.

Cedric Angeles là một nhiếp ảnh gia đến từ New Orleans. Anh chuyên chụp ảnh về các nền văn hóa đang dần biến mất. Gần một thập kỷ trước, anh gặp một nhóm các thợ săn đại bàng người Mông Cổ trong chuyến đi của mình, và ngay lúc đấy anh đã biết rằng mình sẽ phải quay lại để tìm hiểu thêm về họ. "Nhìn họ nhảy lên lưng những con ngựa, bạn sẽ nhận ra cách người Mông Cổ chinh phục thế giới dưới thời đại của Thành Cát Tư Hãn", anh tâm sự.

Những người thợ săn đại bàng ở Mông Cổ là dân du mục. Phần lớn thời gian họ sống trong những chiếc lều di động, gọi là "ger", cùng với những chú chim của mình. Angeles gia nhập một nhóm thợ săn đi khắp địa hình hoang dã ở Mông Cổ để tham dự lễ hội đại bàng tại Ulgii, một thị trấn nằm ở cực Tây của đất nước. Trong thời gian này, anh được dạy cách cưỡi ngựa và săn bắn. Chuyến đi giống như một điều kỳ diệu với Angeles.

Phía Tây Mông Cổ không có bất kỳ cây cối nào. Đất đai hoàn toàn khô cằn, giống như trên mặt trăng. Nhưng ngay cả khi bạn ở giữa hư không, bạn vẫn nhìn thấy những đàn ngựa. Trong văn hóa Mông Cổ, người dân sống rất gần gũi với động vật. Bức ảnh này chụp trên đường đến núi Altai.

Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 1
Trong ảnh là Dalaikhan - một người thợ săn đại bàng nhiều năm kinh nghiệm ở Mông Cổ. Ông đang chuẩn bị cho chuyến đi tham dự lễ hội đại bàng ở Ulgii. Chiếc áo gile ông mặc làm từ lông cáo, là trang phục quen thuộc với những người thợ săn đại bàng. Thực tế, săn đại bàng là một truyền thống của người Kazakhstan, đó là lý do tại sao nghề này phổ biến ở phía tây Mông Cổ, là nơi tiếp giáp với biên giới của Kazakhstan.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 2
Bức ảnh này của Dalaikhan chụp bên trong ngôi nhà của ông, nơi ông sống cùng vợ, con trai, và con gái. Biệt danh của ông là "ağası", tức là Anh cả, trong tiếng Kazakh. Dalaikhan là người đứng đầu trong nhóm thợ săn nên được rất nhiều người ngưỡng mộ. Đây là một trong những người tha thiết phát triển lại truyền thống săn đại bàng vốn đang dần dần bị mai một ở Mông Cổ.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 3
Những người thợ săn có mối quan hệ rất gần gũi với những chú chim đại bàng. Chúng được yêu quý và chăm sóc như những đứa con. Chim đại bàng sống trong cùng nhà và chúng chỉ nghe lời chủ của mình. Mối quan hệ giữa chim và ông chủ vô cùng sâu sắc và gắn bó. Vào mùa đông, khi nhiệt độ ngoài trời quá lạnh, đại bàng không thể ra ngoài kiếm ăn, Dalaikhan sẽ cho đại bàng ăn thịt thỏ. Ông thường ngâm thịt vào nước ấm để con chim nghĩ rằng đây là thịt mới giết.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 4
Một ngày nọ, Angeles ghé vào nhà một người thợ săn. Trên tường, treo một bộ lông cáo bên cạnh bức ảnh cưới. Đây có lẽ là "chiến lợi phẩm" trong một chuyến đi săn đại bàng. Người thợ săn đại bàng Mông Cổ có một ngôi nhà kiên cố xây bằng đá và xi măng, gọi là nhà mùa đông. Nhưng trong mỗi chuyến đi, người thợ săn thường sống trong lều với chim của mình. Buổi sáng, họ sẽ hạ lều xuống, đặt lên xe, di chuyển đến địa điểm mới, và dựng lại lều."
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 5
Chiếc yên ngựa Kazakh này có lẽ là chiếc yên đẹp nhất nhưng cũng khó ngồi nhất trên thế giới. Những người thợ săn phải buộc một chiếc gối lên để ngồi dễ hơn. Treo bên hông yên là "Baldak". Người thợ săn thường quàng nó qua cánh tay để đại bàng đậu lên trong suốt chuyến đi. Mỗi người thợ săn có một chiếc baldak thiết kế riêng theo sở thích của họ. Cái thì đơn giản, cái thì được trang trí công phu. Một số cái làm từ xương và trang trí với những hạt nhỏ như chiếc baldak trong ảnh. Một số cái khác làm từ gỗ.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 6
Theo truyền thống, người Mông Cổ chỉ sử dụng đại bàng cái để săn mồi vì chúng to hơn và hung dữ hơn đại bàng đực. Đại bàng cái được nuôi và huấn luyện từ khi chúng 4 tuổi. Sau 10 năm săn bắn, chúng sẽ được thả về với cuộc sống hoang dã.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 7
Trước khi gặp 8 người thợ săn khác, Angeles đi cùng Askar và Dalaikhan trong hai ngày đầu. Họ chỉ nói được một chút tiếng Anh nên giao tiếp của họ chủ yếu dựa trên nụ cười, và cách ra dấu bằng tay. Thật kỳ lạ vì họ vẫn rất hiểu nhau và Angeles và Askar đã thành hai người bạn thân.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 8
Mảnh vải đằng sau người thợ săn đại bàng với màu sắc rực rỡ rất đặc trưng cho văn hóa của người Mông Cổ. Nó được phủ lên chiếc lều di động mà các thợ săn thường dựng trong những chuyến đi của mình.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 9
Lòng hiếu khách của người Mông Cổ giống như một huyền thoại. Ngay khi bạn bước vào nhà của ai đó, họ sẽ ngay lập tức mời bạn dùng một tách trà sữa yak, cùng với vô số đĩa đựng nào pho mát, nào kẹo, nào bánh quy. Vào buổi tối, chủ nhà sẽ trải thảm ở vị trí đẹp nhất cho bạn ngủ.
Cuộc sống du mục của những người thợ săn đại bàng - 10
Bạn chỉ việc đi đến một lều nào đó, gõ cửa và xin ngủ lại qua đêm. Và bạn sẽ không bao giờ bị từ chối.