Bắt người vô tội vạ vào... trại cai nghiện: Đã có “lệnh” thì... 1.000 năm sau nó vẫn phải vào trại cai nghiện!

Trung nghiện ma túy từ năm 2000. Mẹ Trung là bà Nguyễn Thị Diệu, ngoài 70 tuổi, hai vợ chồng bà đều là những cựu binh có uy tín ở địa phương, đang vui vầy hạnh phúc thì Trung bị rủ rê nghiện ma túy. Trung bán của bà hết đồ đạc, bòn bán đến cả từ cái gầu múc nước, cái dây xích con chó, cái lồng nhốt gà, cả cái bát, đôi đũa… Nhìn thấy Trung là thấy hắn đòi tiền… nên bà đau đớn lắm.

Bà cùng mấy đứa con trai cầm xích sắt, dây chão vây bắt rồi dựng lều riêng, tìm mọi cách nhốt Trung lại để cai nghiện, với suy nghĩ, một là Trung chết đi cho rảnh, hai là nó bỏ được ma túy để khỏi làm khổ gia đình, khổ cả vợ và đàn con nheo nhóc của nó. Anh Trung không bỏ trốn, chìa hai bàn tay ra cho mẹ trói lại, anh bảo: Con sẽ về bên nhà với bố mẹ để cai.

Sau thời gian cai tại gia thành công, gia đình đưa Trung vào miền Nam làm ăn, tách khỏi sới nghiện đáng sợ ở vùng thị trấn Sông Cầu. Đến năm 2005, Trung hết nghiện hoàn toàn, anh về nhà, chăm chỉ đi chặt củi trên rừng, đi bơm thuốc sâu thuê, đi làm thợ xây rồi làm chủ thầu, có tiền cho mẹ xây nhà, mua xe máy, nuôi đàn con ăn học tử tế.

Ông Đặng Hồng Xuân - trưởng xóm Làng Cháy, xã Khe Mo, huyện Đồng Hỷ, nơi gia đình nhốt Trung vài năm để cai nghiện - xác nhận trong đơn rất rõ ràng: Trung đã được cai tại nhà và đã hết nghiện ma túy. Bà Bùi Thị Hiền - trưởng xóm nơi Trung sinh sống hiện nay - cũng xác nhận: Đến năm 2012, gia đình anh Trung đã thoát nghèo. Nếu không hết nghiện, không cùng bạn bè đi nhận công trình, nuôi vợ và đàn con đông đảo thế, thì thử hỏi có “con nghiện” nào giúp gia đình thoát khỏi danh sách hộ nghèo được không?

Ông Dương Công Dụng - một cựu cán bộ Ty (Sở) lâm nghiệp tỉnh Bắc Thái cũ, sống sát vách nhà Trung, thường có mặt ở nhà Trung để đánh cờ và uống trà với bố Trung - xác nhận: Trung khỏe mạnh, hiền lành, hết nghiện từ lâu. Không thể vô nguyên tắc đưa người cai nghiện thành công “đi trại” như hiện nay. Lẽ ra thấy anh và gia đình công phu cai ma túy được, cán bộ phải đến động viên, thậm chí cấp tiền cho họ gây dựng phong trào, tuyên dương điển hình chứ?

Đằng này đùng đùng bắt người đi cai, không cần xét nghiệm xem có còn nghiện không, không cần “tuyên bố lý do” với gia đình. Mẹ và vợ anh Trung cùng viết đơn gửi khắp nơi, rồi tố cáo với PV như sau: Khi nghe sắp có lệnh gọi mình đi cai, để “văn bản hóa” việc mình đã hết nghiện từ lẩu lâu, anh Trung đã cùng gia đình lên huyện, vào trung tâm y tế làm xét nghiệm, có văn bản âm tính với ma túy để chứng minh là mình đã cai thành công (từ 7 năm trước).

Nhưng công an vẫn gọi Trung lên. Trung bảo: Thằng nghiện thật nó trốn hết rồi, Trung không nghiện việc gì mà trốn. Trung lên, công an thị trấn bảo, tôi đưa anh đi xét nghiệm, nếu hết nghiện rồi thì chẳng ai bắt anh đi cai làm gì, anh sẽ được thả về. Trung rất quân tử (khi xác nhận với chúng tôi, Trưởng Công an Vũ Văn Thuấn cũng phải dùng từ “quân tử” để nói về thái độ của Trung), anh ta sẵn sàng đi.

Ai ngờ, cán bộ không đưa Trung đi xét nghiệm mà “lừa” đưa thẳng vào trại cai nghiện, giữ luôn ở đó hơn 8 tháng qua! Một công an thị trấn Sông Cầu am hiểu vụ việc, tiết lộ: Trung đã từng đề nghị cho ra khỏi danh sách người nghiện, hồ sơ nghiện của Trung có từ lâu, cơ sở từng đề nghị với huyện không ra quyết định đưa Trung đi cai nghiện nữa, nhưng “nhiều người” không chịu nghe. Và việc Trung bị “bắt” đi, chính ông công an này cũng bất ngờ và… lấy làm tiếc. Ông cho rằng, cái “chỉ tiêu” đưa người đi cai nghiện đã là nguyên nhân gây ra tình trạng đáng sợ này.

Vợ anh Trung kể: “Chồng tôi đi khỏi nhà, đi mấy ngày không thấy về. Đến lúc lên Công an thị trấn gặp anh Thuấn (Trưởng CA) thì anh ấy bảo đưa đi cai rồi. Chúng tôi không được nhận bất cứ thông báo nào tính đến… giờ phút nói chuyện với nhà báo này”.

Chị Giang đưa ra những chi tiết thuyết phục: Anh Trung đưa toàn bộ tiền cho tôi giữ, anh đi làm công trình, tôi đi cùng cả ngày, tôi nấu cơm cho anh và hiệp thợ ăn, tối nào cũng… ngủ cùng nhau, anh ấy nghiện tôi phải biết chứ. Không có tiền thì hút vào đâu? Người xung quanh, các bạn thợ xây của anh Trung cũng kéo đến nói: Tôi sống với bọn nghiện nhiều, đã chơi ma túy thì không dùng rượu, bữa nào cũng dùng rượu thay nước như Trung, trong cốp xe luôn có chai rượu như Trung, không thể là người nghiện.

Bà Diệu tiếp: “Tôi đi xuống công an thị trấn hỏi, thì anh Thuấn bảo, con bà nghiện thì cũng đi cai 1 năm rồi về, không nghiện thì cũng… cứ đi 1 năm. Tôi buồn quá, ức quá, lên huyện hỏi, vào trại cai nghiện hỏi, đến tận nhà cán bộ hỏi, bây giờ tôi vẫn giữ số điện thoại từng cán bộ. Anh Giám đốc (tên là Hùng), anh Trưởng phòng bảo vệ, anh trưởng phòng giáo dục quản lý của trại, tôi đều đã gặp, có người tôi đến tận nhà riêng hỏi, họ đều công nhận con tôi vào trại, đem xét nghiệm lúc đầu và cả thời điểm gần đây, đều là âm tính với ma túy.

Các anh vào trại gặp nó rồi, chắc nó cũng kể như thế, như anh vừa nói, Giám đốc Hùng cũng thừa nhận với anh như thế, đúng không? Ông Hùng còn bảo tôi về gặp Trưởng Công an thị trấn, xin xác nhận con tôi hết nghiện gửi vào trại thì ông ấy cho con tôi được về. Nhưng tôi về gặp anh Thuấn, anh ấy bảo xin xác nhận của xã bên kia (nơi tôi tổ chức cai cho con) rồi chỉ lên cấp trên, rồi chỉ về gặp Chủ tịch thị trấn Sông Cầu…

Tôi đi vòng quanh mãi không ai ký cho. Vợ Trung lên tìm thì 10 lần cán bộ đều bảo bận họp, đi vắng. Tóm lại là con tôi vẫn cứ ở trong Trại cai nghiện một cách oan uống suốt 8 tháng qua. Anh có hiểu tâm trạng của một người đã đối mặt với thần chết để tự cai được ma túy đã 7 năm, đang làm ăn, đang hạnh phúc, mà bỗng dưng bị nhét vào Trại cai nghiện sống với toàn người nghiện suốt 1 năm trời, bỏ vợ trẻ con thơ, bỏ công trình mà mình đang làm chủ cai thầu… ở ngoài đời không? Mỗi tháng, gia đình tôi chỉ được thăm cháu 1 lần vào ngày 15. Vợ nó phải đi vay nặng lãi, vay lãi ngày để có tiền tiếp tế cho chồng…”.

Không biết có phải vì biết rõ cái sai, cái cẩu thả, cái vi phạm nguyên tắc của mình không, nhưng khi bà Diệu và PV Lao Động cùng tìm cách tiếp cận hồ sơ để đưa anh Trung vào trại cai nghiện thì đều bị chối quanh. Họ từ chối với lý do không thể chấp nhận được, ví như, người quản lý cao nhất của cơ quan gãi đầu gãi tai: Không biết, không có chìa khóa mở tủ. Bà Diệu đi xin chữ ký thì không ai cho cả.

Khi nhà báo đến can thiệp, thì Trưởng Công an Sông Cầu cũng chỉ chứng nhận vào đơn kêu oan của bà Diệu và gia đình là: Chứng nhận Phạm Đức Trung có… hộ khẩu tại thị trấn Sông Cầu là đúng! Ông Thuấn cho chúng tôi xem một loạt các hồ sơ đưa đối tượng đi cai nghiện ở thị trấn rồi cất vào tủ, trong khi, chúng tôi đòi hồ sơ của anh Trung thì ông Thuấn bảo: Người khác giữ hồ sơ đó, anh ta đang đi vắng.

Khi chúng tôi gặp đúng đồng chí “đi vắng” kia, thì đồng chí bảo, tôi bàn giao chìa khóa từ lâu, hồ sơ anh Thuấn giữ chứ? Quá bức xúc, bà Diệu quyết định: Con bà âm tính với ma túy ở tất cả các lần thử, nó cai được từ lâu rồi, cả cán bộ lẫn bà con đều chứng nhận. Và, nếu như, nốt tháng 1.2014 này mà cơ quan chức năng không thả con bà về, thì bà sẽ đem đàn con của Trung (cháu nội bà) lên giao cho Trung tâm cai nghiện nhờ nuôi hộ.

Vợ Trung đi vay lãi ngày tiếp tế cho Trung với giá 1 triệu đồng vay thì mỗi ngày trả 5.000 đồng tiền lãi; chứ mỗi tháng được gặp gia đình duy nhất 1 lần thì họ sắp phải bán nhà cửa ruộng vườn đi rồi. Chúng tôi cùng bà Diệu lên UBND thị trấn Sông Cầu tiếp tục tìm xin dấu chứng nhận, tiếp tục tìm bằng cớ về việc Trung có nghiện hay đã cai thành công từ lâu, nhưng không một ai trả lời thỏa đáng.

Bà Diệu khóc: “Chúng tôi cả đời tử tế, ai lại muốn giữ thằng nghiện trong nhà làm gì, để nó nhây nghiện ra 3 thằng con trai còn lại của tôi. Nếu nó nghiện, bán nhà cho nó đi cai tôi cũng phải bán. Nhà nước cho con tôi đi cai, tôi phải cảm ơn chứ. Đằng này nó hết nghiện đã 7 năm, sao nỡ nhốt con tôi như cầm tù với các con nghiện khác suốt 1 năm?”.

Tiếng khóc của bà Diệu, của vợ Trung rấm rứt theo sau chúng tôi khi luồn lỏi ra khỏi những con đường bé bằng bụng ngựa toàn gai tre nhọn hoắt thò ra từ các bờ rào của bát ngát nương chè xứ Thái. Phải rồi, Trung ở Trại đã 8 tháng, ở thêm 4 tháng nữa cũng chả đau đớn thêm nhiều lắm, đằng nào thì cũng buồn đau hết cỡ rồi, cũng sẽ được “phóng thích” vào tháng 4 năm 2014 thôi, nhưng: cái đau đớn trên hết thảy vẫn là lối ứng xử tàn ác với một con người đã nỗ lực để hoàn lương thật sự như Trung, cũng như sự tử tế của gia đình và xóm mạc nơi Trung sinh sống.

Sao nỡ vì mục đích đạt “chỉ tiêu” đưa người đi cai mà bắt người hết nghiện phải “nhập trại” vô lý đến nhường ấy? Sao người âm tính với ma túy rồi mà vẫn không thể tìm được đường ra với Đời Hoàn Lương? Sao những bức xúc chính đáng của người dân suốt bao tháng ngày qua lại không được giải thích thỏa đáng và kịp thời? Tại sao cái hồ sơ đưa người đi cai nghiện mà gia đình làm đơn, nhà báo lăn xả vào xin, chạy vạy khắp các cấp, các ngành không ai “tiết lộ cho xem” được một lần?

Những khuất tất của các bộ hồ sơ đưa người vào “trại” này, sẽ được chúng tôi đưa ra ánh sáng ở bài viết sau.

Theo Đỗ Doãn Hoàng

Lao Động