Rà soát toàn diện chính sách với vùng dân tộc thiểu số, miền núi

Năm 2013, là năm thứ 3 thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2010 - 2015, Ủy ban Dân tộc (UBDT) đã bám sát các nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, lựa chọn những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm và có những giải pháp phù hợp để chỉ đạo, điều hành chương trình công tác.

Trong năm qua, hoạt động của UBDT đã đạt được những kết quả nổi bật về công tác dân tộc. Trước hết, là Hội nghị toàn quốc Đánh giá và triển khai thực hiện chính sách vùng dân tộc và miền núi. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn tấn Dũng và Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị quan trọng này và chỉ đạo nhiệm vụ trọng tâm công tác dân tộc giai đoạn 2011-2015, định hướng đến 2020.

UBDT đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Công an tổ chức Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 06/2008/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát huy vai trò người có uy tín với hình thức trực tuyến. Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị và có kết luận chỉ đạo. Sự kiện đặc biệt quan trọng là Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược và Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020. Lần đầu tiên trong lịch sử 68 năm ngành công tác dân tộc có chiến lược. Với chức năng quản lý Nhà nước về công tác dân tộc, UBDT đã nhanh chóng tổ chức Hội nghị toàn quốc Triển khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược và Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020; Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị và chỉ đạo cả hệ thống chính trị phải vào cuộc quyết liệt, nhanh chóng đưa Chiến lược vào cuộc sống.

Năm 2013, UBDT đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành một số chính sách mới, quan trọng đối với vùng dân tộc và miền núi: Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn; Chương trình trở thành thương hiệu về xóa đói giảm nghèo vùng đặc biệt khó khăn, được sự đồng thuận của đồng bào các dân tộc thiểu số và các tổ chức quốc tế ủng hộ, đánh giá cao; Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ di dân, thực hiện định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số đến năm 2015; Chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; chính sách hỗ trợ giải quyết đất ở và việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đời sống khó khăn vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2013-2015; Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 18/2011/QĐ-TTg ngày 18/3/2011 về chính sách đối với người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số; Đề án Tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2014-2020. 

Tiếp đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã ban hành Quyết định số 447/QĐ-UBDT công nhận 18.279 thôn đặc biệt khó khăn, 1.881 xã khu vực I, 1.289 xã khu vực II và 2.068 xã khu vực III vùng dân tộc và miền núi, giai đoạn 2012-2015 thuộc 50 tỉnh. Trên cơ sở đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT ban hành Quyết định số 582/QĐ-UBDT, ngày 18/12/2013, phê duyệt 3.506 thôn đặc biệt khó khăn, trong đó 3.330 thôn thuộc xã khu vực II và 176 thôn thuộc xã khu vực I vùng dân tộc và miền núi, của 49 tỉnh đưa vào đầu tư của Chương trình 135 năm 2014 và 2015.

Trong năm 2013, UBDT đã tăng cường hợp tác quốc tế và thông tin đối ngoại vùng dân tộc, miền núi. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT đã ký thỏa thuận tài trợ với Chính phủ Ai len với tổng số tiền tài trợ là 13,29 triệu Euro cho Chương trình 135 giai đoạn 2013-2015 của Việt Nam; ban hành Chương trình thông tin đối ngoại lĩnh vực công tác dân tộc giai đoạn 2013-2020.

 

Về các hoạt động tuyên truyền công tác dân tộc và phổ biến pháp luật đối với đồng bào, UBDT phối hợp với Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật ra mắt bạn đọc cuốn sách ''Đảng Cộng sản Việt Nam và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc'' do Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Giàng Seo Phử chủ biên. Cuốn sách tập hợp các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 1930 đến nay và các bài viết, bài nói chuyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc. Trao giải Cuộc thi tìm hiểu ''Bác Hồ với các dân tộc thiểu số, các dân tộc thiểu số với Bác Hồ kính yêu''. Biểu dương học sinh dân tộc thiểu số đạt giải kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và đỗ thủ khoa, đạt điểm cao kỳ thi đại học, cao đẳng năm 2013. Khai trương Cổng Thông tin điện tử của UBDT, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào một số hoạt động chỉ đạo, điều hành, quản lý của UBDT. Ký kết chương trình phối hợp với một số tổ chức hội, đoàn thể ở Trung ương giai đoạn 2013-2020 bao gồm: Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.

Năm 2014, UBDT sẽ tiếp tục rà soát kết quả thực hiện Nghị định số 05/2011/NĐ-CP của Chính phủ về công tác dân tộc; Chỉ thị số 1971/CT-TTg ngày 27/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác dân tộc thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và các chính sách đối với vùng dân tộc thiểu số, miền núi hiện hành. Trên cơ sở đó chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo có chính sách đặc thù cho giáo dục vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; Tổ chức thanh tra, kiểm tra chính sách, chế độ đối với học sinh dân tộc thiểu số.

Để hoàn thành nhiệm vụ năm 2014, UBDT đang xây dựng Đề án thành lập Học viện Dân tộc gắn với việc đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số và miền núi, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trình Thủ tướng Chính phủ. Phấn đấu thực hiện có hiệu quả Đề án Quy hoạch nguồn nhân lực hệ thống cơ quan công tác dân tộc, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Để khắc phục việc học sinh bỏ học, ngày 18/06/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 36/2013/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ gạo cho học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên ở một số địa phương, công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thực hiện còn chậm, thường dồn vào cuối năm dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học. Tháng 11/2013 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh yêu cầu Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương thực hiện ngay việc hỗ trợ gạo cho học sinh các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo đúng đối tượng quy định tại Quyết định số 36/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. UBDT sẽ tham mưu với Chính phủ tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc, giám sát các địa phương để đội ngũ cán bộ cơ sở quán triệt thật tốt Quyết định đã ban hành.

Hơn nữa trên thực tế còn một vướng mắc là các cháu không biết nấu cơm, chúng tôi đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cấp kinh phí để các trường thuê người nấu cơm cho các cháu. Đảng, Chính phủ luôn quan tâm và tiếp tục có các chính sách hỗ trợ để học sinh ở những vùng khó khăn có thể yên tâm học tập.

Phương Nhung (ghi)