Điều tra thua lỗ 3.300 tỷ đồng tại PVC: Có áp lực nhưng sẽ không nể nang!

Trao đổi với PV Dân trí bên hành lang Quốc hội, phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá XIV, Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an - nói về quy trình tiến hành điều tra sai phạm dẫn đến đến việc thua lỗ, thất thoát gần 3.300 tỷ đồng tài sản nhà nước tại TCTy Xây lắp Dầu khí (PVC) của cựu Chủ tịch HĐQT doanh nghiệp này – ông Trịnh Xuân Thanh.

- Liên quan đến những vi phạm của ông Trịnh Xuân Thanh – Tỉnh uỷ viên tỉnh Hậu Giang, dư luận đang rất quan tâm khi Tổng Bí thư vừa tiếp tục có chỉ đạo, trực tiếp giao Bộ Công an điều tra những sai phạm dẫn đến việc thua lỗ, thất thoát 3.300 tỷ đồng tài sản nhà nước tại TCTy Xây lắp Dầu khí PVC thời ông Thanh làm Chủ tịch HĐQT. Bộ Công an đã triển khai thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư?

- Chúng tôi đang tiếp cận hồ sơ vụ việc. Lãnh đạo Bộ đã giao cho 2 đơn vị là Tổng Cục An ninh và Tổng Cục Cảnh sát nghiên cứu việc này. Hồ sơ thì xin nói là không chỉ vài trang, phải rất dày vì sự việc đã diễn ra nhiều năm, cùng rất nhiều các dự án, các quyết định...

- Được biết, liên quan đến hoạt động của PVC, trước đây, công an cũng đã vào cuộc rồi và đã có một số đối tượng bị “dính án”, phải xử lý, kỷ luật rồi?

- Tôi nhớ có một vụ từ năm 2012, nhưng khi đó tôi chưa phụ trách cơ quan điều tra nên chưa nắm được kỹ. Tôi nhớ là Bộ có khởi tố điều tra một vụ, còn giờ mới tiếp tục điều tra làm rõ.

- Như ông nói, vụ án liên quan đến PVC đã diễn ra từ năm 2012 nhưng phần quan trọng là việc làm thất thoát gần 3.300 tỷ đồng tại TCTy này thì lại chỉ đến thời điểm này, khi có phản ánh của công luận, Tổng Bí thư chỉ đạo, UB Kiểm tra Trung ương tiến hành kiểm tra với cá nhân ông Trịnh Xuân Thanh (đã chuyển qua nhiều vị trí công tác khác) mới được nêu ra, cho thấy mức độ nghiêm trọng thế nào. Liệu có phải khi đó, cơ quan điều tra đã bỏ lọt nhiều đầu mối không?

- Năm 2012 là vụ án khác. Tôi nhớ đó là việc xảy ra tại một công ty nhỏ nằm trong Tổng Công ty Xây lắp Dầu khí PVC. Vụ đó đã được khởi tố và được điều tra rồi.

Còn liên quan đến số tiền 3.300 tỷ này thì tôi nhớ là từ kết luận thanh tra đối với PVC. Thế còn đã điều tra thì phải chứng minh các dấu hiệu tội phạm, bây giờ tôi chưa nói rõ được. Đây là một tổng công ty lớn, có công ty mẹ và các công ty con. Có thể các sai phạm liên quan đến công ty con, nhưng có thể liên quan đến chỉ đạo, điều hành của công ty mẹ, cho nên cần có thời gian phân tích, điều tra.

- Thưa Thứ trưởng, hiện nay cơ quan công an đã mời những người có liên quan lên làm việc chưa? Dự kiến thời điểm nào có thể kết thúc cuộc điều tra này?

- Tôi đã giao cho cơ quan chức năng làm. Cơ quan điều tra sẽ làm đúng quy định của pháp luật. Tôi cũng chưa rõ anh em đã mời bao nhiêu người, mời cụ thể những ai. Công tác điều tra liên quan đến nhiều bộ luật, luật, quy định rất cụ thể, và cái kết của hoạt động điều tra là phải có chứng cứ chứng minh tội phạm. Suốt quá trình điều tra, cán bộ điều tra phải tuân thủ nguyên tắc cơ bản nhất, đó là nguyên tắc suy đoán vô tội.

Thời hạn điều tra thì phải theo các quy định của luật, như là thời hạn về việc giải quyết tin báo tội phạm, thời hạn điều tra… Tất nhiên chúng tôi phải cố gắng để làm sớm, bởi đây là vấn đề Đảng đã chỉ đạo, Nhà nước quan tâm, Nhân dân quan tâm.

Luật có quy định rất rõ thời hiệu, thời gian, ví dụ tin báo tố giác tội phạm thì không quá hai tháng (luật mới là ba tháng), còn điều tra thì với các vụ án nghiêm trọng là khoảng bốn tháng, riêng với các vụ án kinh tế thì có thể còn phải kéo dài hơn. Việc chứng minh tội phạm kinh tế rất phức tạp, phải có quá trình xem xét các tài liệu, đối chiếu, nhất là các vấn đề có liên quan đến chứng cứ.

Một vụ án giết người thì hiện trường có, dấu vết để lại có, tội phạm nhận, thì xác minh dễ hơn. Trong khi án kinh tế khó khăn hơn.

- Chỉ đạo của Tổng Bí thư là điều tra làm rõ sai phạm dẫn đến việc thất thoát 3.300 tỷ đồng tại PVC dù là vào thời ông Trịnh Xuân Thanh làm Chủ tịch thì có thể hiểu, việc xem xét trách nhiệm sẽ không chỉ “khuôn” lại ở phần của cá nhân người này chứ, thưa Thứ trưởng?

- Tất nhiên, chúng tôi sẽ xem xét toàn diện. Theo kết quả điều tra, ai vi phạm thì người đó phải chịu trách nhiệm, không chỉ là ông Trịnh xuân Thanh mà những người có trách nhiệm về thiệt hại hoặc vi phạm pháp luật tại đây đều phải xử lý hết.

- Không nhiều chỉ đạo của Tổng Bí thư có nhấn mạnh yêu cầu "làm nhanh, không nể nang bất cứ vấn đề gì, quan hệ, cá nhân nào" như vụ việc này. Việc này được lãnh đạo Bộ quán triệt đến cơ quan làm án thế nào, thưa Thứ trưởng?

- Chúng tôi không nể nang gì cả. Nói vậy nhưng tất nhiên sức ép trong quá trình điều tra là có, khó khăn là có nhưng đã là công tác điều tra thì phải tuân thủ pháp luật. Lãnh đạo Bộ đã có chỉ đạo, quán triệt, sẽ có sử dụng bộ máy của kiểm tra, thanh tra để đảm bảo việc này.

Chúng tôi sẽ thực hiện theo đúng quy định của ngành. Thông tư quy định của Bộ thế nào thì phải thực hiện đúng như thế, làm thế nào phải nghiêm túc, đạt được yêu cầu công khai minh bạch.

- Áp lực của cơ quan điều tra khi thực hiện vụ này?

- Nghề điều tra thì có rất nhiều áp lực. Áp lực kể cả án hình sự, án kinh tế, án ma túy… đều rất lớn. Ví dụ án hình sự, ma túy thì tính nguy hiểm rất cao, bởi phải đối mặt với tội phạm nguy hiểm. Nhưng đối với tội phạm kinh tế, áp lực là phải đối mặt với những người thường có học hành bài bản, nắm bắt các nguyên tắc kinh tế, hiểu về pháp luật, cho nên những đối phó của người ta là hết sức kín đáo, tinh vi. Để tìm ra tài liệu, chứng cứ thì phải phân tích, đánh giá rất kỹ.

- Áp lực về quan hệ thì sao, thưa Thứ trưởng?

- Tất nhiên áp lực về quan hệ cũng có. Nhưng đối với những người làm điều tra thì nguyên tắc là phải công khai, minh bạch, nghiêm túc, kể cả áp lực nào cũng vậy thôi, người làm điều tra phải tuân theo pháp luật.

Bản thân tôi cũng vậy, lúc nào cũng phải lấy chữ tuân thủ pháp luật làm đầu. Như vậy thì mình mới không làm oan người ta, và cũng không bỏ lọt tội phạm. Và như vậy thì mình mới thanh thản được, chứ làm không đúng, kể cả là vấn đề bỏ lọt tội phạm thì day dứt lắm chứ.

- Xin cảm ơn Thứ trưởng!

P.Thảo (thực hiện)