Quy hoạch vẽ ra đẹp nhưng không tính nguồn vốn thực hiện

Thiếu đồng nhất 

Phát biểu tại Hội thảo "Gỡ nút thắt quy hoạch: Hải Phòng đón sóng đầu tư bất động sản" tổ chức mới đây, PGS. TS KTS Lưu Đức Cường, Viện trưởng Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia (Bộ Xây dựng) cho biết, quy hoạch là một trong những công cụ để phát triển đô thị, thị trường bất động sản, là công cụ tiên quyết để xác lập thị trường bất động sản có phát triển hay không. Quy hoạch tốt sẽ có những dự án tốt. 

Theo ông Cường, nút thắt phát triển đô thị gồm có 3 vấn đề, đó là: Sự thiếu thống nhất trong hệ thống công cụ quy hoạch; bất cập phối hợp giữa các cấp hành chính thực thi quy hoạch; năng lực còn khá hạn chế trong phát triển đô thị hướng tới thu hút nhà đầu tư bất động sản.

"Tình trạng dễ nhận thấy dự án treo, quy hoạch treo cản trở làn sóng thu hút bất động sản. Nút thắt quy hoạch bao gồm sự thiếu thống nhất giữa quy hoạch đô thị và quy hoạch sử dụng đất", ông Cường nêu.

Cũng theo vị chuyên gia này, quy hoạch đô thị cần có tầm nhìn dài hơi hơn. Trong khi đó quy hoạch ngắn hạn kiểm đếm, thống kê hơn. Không nhất quán về lập quy hoạch, quản lý các kế hoạch và chương trình phát triển đô thị chồng chéo các mục tiêu kinh tế - xã hội... Cấu thành các pháp luật hướng dẫn lập, thẩm định, phê duyệt các quy hoạch chồng chéo.

"Hệ thống quy hoạch thừa hưởng hệ thống quy hoạch của Nga thế kỷ trước, mang tính tầng bậc. Chúng tôi đang đề xuất bỏ bớt một số tầng bậc quy hoạch để làm sao đáp ứng nhu cầu nhanh chóng, giúp nhà đầu tư đi vào dự án sớm hơn. Mang tính hệ thống, cởi trói hệ thống quy hoạch tầng bậc của ta", ông Cường nhấn mạnh.

Ở góc độ địa phương, theo ông Nguyễn Thành Hưng - Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng - Hải Phòng đang tồn tại hai loại hình quy hoạch, tác động đến hơn 2 triệu người dân. Do đó, nếu không có sự tích hợp, không có sự kế thừa, không có sự chỉ đạo và không có sự phối hợp thì thậm chí những vướng mắc rất nhỏ trong quy hoạch sẽ cản trở đến các nhà đầu tư, làm chậm tiến độ dự án.

Cũng theo ông Hưng, hiện nay, tỉnh đang thực hiện quy hoạch theo quy hoạch sử dụng đất quốc gia nhưng nếu không làm rõ ràng, sẽ xảy ra trường hợp có tỉnh không sử dụng hết hạn mức, nhưng có tỉnh không đủ hạn mức sử dụng đất.

"Hải Phòng khác hẳn các thành phố khác vì đang tiếp tục phát triển trên 3 trụ chính là cảng biển kết hợp logistic, công nghiệp và du lịch. Trong đó, công nghiệp và du lịch đang vướng mắc rất nhiều về hạn mức sử dụng đất, nhất là đất công nghiệp, đất sân golf, đất công trình thể dục thể thao có quy mô lớn. Do đó sẽ khó phát triển bất động sản cao cấp", ông Hưng nói.

Chưa tính nguồn vốn thực hiện

Theo Viện trưởng Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia Lưu Đức Cường, quy hoạch hiện đang được quan tâm quá vào lập quy hoạch, trong khi đó làm thế nào có nguồn vốn lập quy hoạch đó lại ít được quan tâm, chưa được để ý một cách thấu đáo, quy hoạch vẽ ra đẹp nhưng không tính nguồn vốn thực hiện. 

Bên cạnh đó, việc thiếu sự hướng dẫn phối hợp theo cả chiều dọc và chiều ngang giữa các cấp hành chính Trung ương và địa phương giải quyết vấn đề phát sinh liên ngành trong quá trình quản lý phát triển đô thị. 

Cũng theo ông Cường, quy trình lập quy hoạch hạn chế sự tham gia của các bên liên quan, của người dân, doanh nghiệp... mang nặng tính hình thức. Chủ yếu công bố quy hoạch, khi mà sự tham vấn không còn được nhiều nữa. 

Các quy hoạch phân khu, chi tiết diễn ra chậm do thiếu kinh phí. Để khắc phục, Luật Quy hoạch đô thị mở đường cho phép xã hội hóa lập quy hoạch, nhưng dưới luật không có hướng dẫn rõ ràng làm thế nào để nhà đầu tư tài trợ.

Ngoài ra, ông Cường kiến nghị, cần gỡ nút thắt quy hoạch để thu hút làn sóng đầu tư bất động sản. Hài hòa hệ thống quy hoạch, thống nhất quy hoạch. Tăng cường liên kết hai chiều, theo chiều dọc từ Trung ương đến địa phương. 

Đồng thời, quy hoạch phải vi chỉnh theo mức độ nhất định. Cải thiện hướng dẫn kỹ thuật toàn bộ hệ thống quy hoạch, giảm thiểu tối đa xung đột giữa các công cụ quy hoạch. Cải thiện quy trình quy hoạch có sự tham gia của các bên, nhất là khu vực tư nhân, các nhà đầu tư bất động sản.

"Sử dụng các hệ thống thông tin GIS tạo điều kiện cho các phương pháp tiếp cận tổng hợp. Chia sẻ thông tin quy hoạch đảm bảo tính minh bạch", ông Cường nhấn mạnh.