Nam Đà Nẵng: Hành trình xây dựng hình thái đô thị khác biệt

Nếu như người Pháp tự hào về sông Seine lãng mạn chảy qua thành phố Paris, người Nga gửi gắm tâm hồn vào sông Volga hùng vĩ, người Ấn Độ gìn giữ sông Hằng linh thiêng và vĩ đại… thì tại Việt Nam, cũng có những dòng sông đã chung thủy theo cùng mỗi giấc mơ của người Quảng Đà.

Từ khát vọng sông Hàn

Sông Hàn đi từ ngã ba sông giữa quận Cẩm Lệ, Hải Châu và Ngũ Hành Sơn, êm đềm chảy giữa lòng thành phố rồi đổ ra cửa biển. Ít người nhắc lại rằng, Sông Hàn là cái tên bắt nguồn từ lịch sử, khi cha ông khóa cửa sông bằng xích sắt để ngăn tàu giặc tiến sâu vào thành phố. Đi qua những năm tháng đau thương, sông Hàn đã gắn bó cùng người Đà Nẵng, chứng kiến mỗi giai đoạn đổi thay của một vùng đất anh hùng.

Vào thế kỷ 19, sông Hàn là tuyến giao thông đường thủy huyết mạch để Đà Nẵng trở thành thương cảng lớn bậc nhất miền Trung. Sang thế kỷ 20, nhiều công trình dọc bờ Tây sông Hàn bắt đầu mọc lên. Đặc biệt, năm 1998, cầu sông Hàn được xây dựng, đánh một dấu son tuyệt đẹp cho chặng đường phát triển mới của thành phố: chuyển đổi cơ cấu kinh tế sang du lịch, dịch vụ trong thế kỷ 21.

Ngày nay, diện mạo của đô thị bên sông Hàn đã đạt đến một sức sống mãnh liệt. Các đề án quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng được thành phố chú trọng đầu tư, làm đòn bẩy cho sự phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội. Các tuyến đường dọc sông Hàn giờ đây đã mọc thêm các công trình tầm cỡ. Nhiều cây cầu cũng đã lần lượt được bắc qua sông Hàn, tạo nên vẻ đẹp lấp lánh phồn hoa của một thành phố trẻ.

Đến sự hồi sinh của sông Cổ Cò

Từ thế kỷ 16, sông Cổ Cò đã được xem là “con đường tơ lụa” giữa Đà Nẵng và Hội An, nơi các thương nhân Nhật Bản, Trung Hoa thường xuyên ra vào buôn bán. Trong ký ức, Cổ Cò là một vùng sông nước trong xanh, hai bên bờ cảnh sắc hữu tình. Tuy nhiên, đến thế kỷ 19, do sự biến thiên của khí hậu, thổ nhưỡng, dòng Cổ Cò dần bị phù sa bồi lấp.

Đến năm 2019, nhận thấy vai trò của dòng sông huyết mạch một thời, UBND thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã thống nhất khơi thông sông Cổ Cò trước tháng 9/2020 với tổng kinh phí lên đến 1.500 tỷ đồng. Thêm vào đó, dự án xây dựng cầu Cổ Cò mới cũng đã được Sở Kế hoạch và đầu tư thông qua, làm một điểm kết nối quan trọng trên con đường du lịch giữa hai thành phố.

Từ đây, thay vì đi trên các cung đường bộ, người dân và du khách lại có thể du thuyền men theo sông Cổ Cò từ núi Ngũ Hành Sơn xuôi về phố cổ. Theo đó, nhiều khu vui chơi giải trí, du lịch sinh thái, biệt thự ven sông sẽ sớm được hình thành dọc theo 28km đường bờ sông. Một nền văn hóa đặc sắc bên dòng sông sẽ được thiết lập, giữa nhịp sống hiện đại đưa con người trở về với thiên nhiên.

Định hình “đô thị dòng chảy” Đà Nẵng - Hội An

Trên thế giới, nhiều thành phố nổi tiếng đã phát triển men theo dòng lịch sử cùng các con sông. Điển hình như thành phố Venice (Italia) bên dòng kênh Grand Canal phẳng lặng, làm say đắm lòng người với nhiều công trình kiến trúc cổ xưa. Như thành phố St Peterburg của Nga có con sông Neva kiều diễm, mỗi năm đón hàng triệu lượt du khách đến viếng thăm…

Những đô thị có quy hoạch hạ tầng, tiện ích đồng bộ, kiến trúc độc đáo, tựa vào dòng sông sẽ mở ra cơ hội kinh doanh du lịch, quảng bá văn hóa đầy tiềm năng. Theo đó, dòng Cổ Cò hồi sinh sẽ viết tiếp câu chuyện của sông Hàn, định hình cho Đà Nẵng trở thành một “đô thị dòng chảy” mới của thế giới.

Theo số liệu của Sở Văn hóa Du lịch, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2019, có hơn 4,3 triệu lượt khách tới Đà Nẵng, 4 triệu lượt khách tới Hội An, (tăng lần lượt 15,1% và 17% so với cùng kỳ năm 2018). Với lượng khách đổ về ngày càng cao, loại hình du lịch đường sông trên sông Cổ Cò được kỳ vọng sẽ trở thành xu hướng mới của năm 2020. 

Đối với Đà Nẵng và Hội An, dự án khớp nối sông Cổ Cò có ý nghĩa cực kì quan trọng: vừa xây dựng đô thị mới, hình thành mối liên kết vùng vững chắc, vừa dịch chuyển mạnh nền văn hóa du lịch lên những con sông. Tính chất cộng hưởng của dự án này sẽ khoác lên tấm áo mới cho Đà Nẵng, biến “thành phố bên sông Hàn” trở thành một “đô thị dòng chảy” thực thụ, làm thay đổi diện mạo kinh tế cho toàn khu vực.

Sơn Trà