Mở rộng không gian phát triển phía Đông TPHCM

Trước đó, trong quy hoạch giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Bà Rịa - Vũng Tàu đã định hình rõ các hướng phát triển vùng, hệ thống đô thị, công nghiệp và du lịch. Đây hiện là nền tảng quan trọng để TPHCM mới kế thừa, tích hợp và điều chỉnh trong chiến lược quy hoạch tổng thể sau sáp nhập.

Không gian đô thị liên tục được mở rộng

Trong dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 vừa qua, khu vực Vũng Tàu được khoác diện mạo mới với việc khánh thành dự án chỉnh trang công viên Bãi Sau (trục đường Thùy Vân). Điểm nhấn của dự án là tháp Tam Thắng - một công trình kiến trúc độc đáo, trở thành điểm đến mới của du khách tham quan phố biển.

Dự án chỉnh trang công viên Bãi Sau do UBND TP Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) khởi công vào tháng 10/2024 trên khu đất rộng 19,2ha, kéo dài 3,2km dọc đường Thùy Vân, gồm 12 hạng mục chính. Dự án khánh thành đã giúp tạo điểm nhấn cho du lịch khu vực Vũng Tàu.

Trong những năm gần đây, diện mạo đô thị biển của Bà Rịa - Vũng Tàu thay đổi mạnh mẽ, từ việc hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đến sự xuất hiện của các khu đô thị nghỉ dưỡng quy mô lớn, tạo nên bức tranh phát triển đô thị kết hợp du lịch, công nghiệp cảng và dịch vụ.

Ở cấp hạ tầng cơ bản, địa phương đã đưa vào vận hành các công trình xử lý môi trường và hạ tầng đô thị thiết yếu. Điển hình, nhà máy thu gom và xử lý nước thải khu đô thị mới Phú Mỹ vận hành từ cuối tháng 10/2024, góp phần hoàn thiện hệ thống hạ tầng xử lý nước thải cho khu vực công nghiệp và dân cư đang mở rộng.

Về quy hoạch và đầu tư bất động sản, địa phương đã công bố và xúc tiến hàng loạt đồ án đô thị mới có quy mô lớn như dự án đô thị mới Phước Hải được đưa vào quy hoạch chung với diện tích gần 2.900ha, định hướng phát triển đến năm 2050 nhằm kết nối mạng lưới đô thị dọc ven biển và khu du lịch quốc gia Long Hải - Bình Châu.

Đồng thời, nhiều khu đất chiến lược tại Vũng Tàu được đấu giá, thu hút các nhà đầu tư lớn. Các tập đoàn lớn trong và ngoài nước đang triển khai các dự án đô thị nghỉ dưỡng quy mô hàng nghìn đến chục nghìn tỷ đồng tại trung tâm Vũng Tàu.

Trước sáp nhập, Bà Rịa - Vũng Tàu đã hoàn thành một hệ thống quy hoạch đồng bộ. Nhiều khu đô thị cũ như trung tâm Bà Rịa, khu Nam sân bay TP Vũng Tàu, các thị trấn huyện lị đều được chỉnh trang. Trong khi đó, các khu mới như trung tâm Chí Linh, khu Bắc sân bay Vũng Tàu, đô thị Phú Mỹ, thị trấn Đất Đỏ, Phước Hải… phát triển nhanh chóng.

Các tổ hợp đô thị - công nghiệp - dịch vụ như ở Châu Đức, với sự kết hợp giữa khu công nghiệp, sân golf và nhà ở, đang hình thành không gian sống - làm việc - nghỉ dưỡng mới, thu hút dòng vốn đầu tư trong nước và quốc tế.

Quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa tại đây đã thúc đẩy mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ; từ nông thôn ra đô thị, tạo nền tảng cho hình thành các trung tâm đô thị động lực.

Ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông

Cuối tháng 6, trước khi sáp nhập vào TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu đã công bố thông tin quy hoạch và phương án đầu tư tuyến đường cao tốc đô thị Hồ Tràm - sân bay Long Thành. Tuyến cao tốc này là một phần trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, được kỳ vọng sẽ tăng cường kết nối vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tại khu vực du lịch Hồ Tràm và vùng phụ cận sân bay Long Thành.

Yếu tố kết nối giao thông được đặt lên hàng đầu trong quá trình đô thị hóa địa phương ven biển của TPHCM. Các dự án đường kết nối vào hệ thống cao tốc (đường nối vào cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cao tốc Long Thành - Hồ Tràm) và đường kết nối sân bay Long Thành đang được thúc đẩy để tạo đột phá liên vùng, giảm áp lực cho hệ thống quốc lộ hiện hữu và mở rộng không gian phát triển đô thị, du lịch lẫn logistics.

Song song với đó, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải duy trì đà tăng trưởng mạnh, trở thành đầu mối xuất nhập khẩu có sức cạnh tranh cao khi khối lượng hàng hóa và số chuyến tàu mẹ quốc tế tăng lên đáng kể trong năm gần đây, củng cố vị thế vùng đối với logistics toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Tại đặc khu Côn Đảo, giao thông được định hướng phát triển theo hướng xanh. TPHCM đang xây dựng đề án thiết lập vùng phát thải thấp tại Côn Đảo. Đồng thời, địa phương này cũng sẽ được quy hoạch 100% hệ thống xe buýt sử dụng năng lượng sạch.

Những thay đổi trên đang chuyển dịch diện mạo đô thị biển. Các khu quy hoạch mới, tổ hợp thương mại - giải trí và hạ tầng cảng biển không chỉ làm hình hài đô thị ngày càng hiện đại mà còn đặt ra yêu cầu quản lý quy hoạch, bảo vệ môi trường ven biển và thích ứng với áp lực du lịch, dân cư.

Đô thị đa trung tâm, hạ tầng hiện đại

Theo định hướng quy hoạch, khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, với các đô thị trung tâm gồm Vũng Tàu, Phú Mỹ, Bà Rịa, Long Hải và Long Điền, được kết nối bằng mạng lưới giao thông đồng bộ như đường đô thị, các tuyến metro, xe buýt.

Cùng với đó là hệ thống đô thị vệ tinh đóng vai trò hạt nhân phát triển các vùng ven biển, vùng nông thôn và ngoại thành, bao gồm thị trấn Ngãi Giao (loại IV), tám đô thị loại V (Phước Bửu, Bình Châu, Hòa Bình, Hồ Tràm, Đất Đỏ, Phước Hải, Lộc An, Kim Long) và một đô thị sinh thái biển đảo (Côn Đảo).

Sau khi sáp nhập, TPHCM đang tiến hành rà soát, kế thừa và điều chỉnh lại hệ thống quy hoạch này để phù hợp với định hướng phát triển chung của đô thị đặc biệt, đồng thời xây dựng lộ trình tích hợp các quy hoạch phân khu, quy hoạch hạ tầng và chương trình phát triển nhà ở cho khu vực mở rộng.

Sự kết nối giữa khu vực từng là Bà Rịa - Vũng Tàu với trung tâm TPHCM sẽ được đẩy mạnh hơn nữa khi các tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu, đường ven biển và đường sắt nhẹ được hoàn thành. Đây được xem là bước chuyển mang tính chiến lược, đưa TPHCM mới trở thành trung tâm đô thị, công nghiệp, cảng biển, du lịch quy mô quốc tế.