Dự thảo bảng giá đất TPHCM có nơi tăng 51 lần: Giới chuyên gia kiến nghị

Thành phố cần đẩy mạnh tuyên truyền các quy định mới 

Chiều nay (12/8), Ban thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM chủ trì hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo bảng giá đất điều chỉnh của TPHCM (dự thảo).

Giá đất trong dự thảo phổ biến tăng 10-20 lần so với bảng giá đất hiện hành. Một số vị trí tại huyện Hóc Môn tăng đến 51 lần, còn lại 1 quận và 4 huyện có mức tăng giá trên 30 lần.

Nêu ý kiến tại hội nghị, luật sư Nguyễn Văn Hậu - Thành viên Hội đồng tư vấn đề Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM), Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư TPHCM - cho rằng dự thảo chưa phù hợp với tình hình thực tế.

Dự thảo này tạo áp lực tài chính lớn, đặc biệt với người dân đang có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở để con cái xây nhà, an cư.  Các hộ gia đình, cá nhân đang hoặc chuẩn bị thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai cũng sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn nếu áp dụng bảng giá đất mới ngay lập tức.

Mặt khác, ông Hậu đánh giá bảng giá đất tăng sẽ ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Người đang muốn bán thì không bán nữa để chờ giá tiếp tục tăng. Giá đất tăng cũng khiến chi phí vốn đầu vào tăng lên, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư dự án, "bóp nghẹt" động lực đầu tư của doanh nghiệp.

Ông nêu, cần thiết phải đánh giá tác động toàn diện vì dự thảo mới này còn nhiều ý kiến lo ngại, tác động nhiều nhóm đối tượng, đặc biệt là đời sống kinh tế, xã hội của người dân. Thành phố cần ghi nhận thêm ý kiến người dân và các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp.

Thành phố cũng cần có thêm thời gian để nghiên cứu xử lý các phát sinh trong việc chuyển tiếp đến khi bảng giá đất được ban hành để thực hiện thống nhất, hiệu quả, tránh các vướng mắc, bất cập khi quy định mới có hiệu lực.

Luật sư Hậu cũng đề nghị xem xét việc quy định áp dụng giá đất trong bảng giá đất hiện hành để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất cho người dân được bố trí tái định cư trong thời gian lấy và tiếp thu thêm ý kiến phản ánh.

Cuối cùng, ông đề nghị cần đẩy mạnh hơn việc tuyên truyền các quy định mới đến người dân bởi giai đoạn này chuyển tiếp giữa Luật Đất đai 2013 và Luật Đất đai 2024. Việc thay đổi nhận thức và cập nhật quy định pháp luật trong xã hội thực tế vẫn cần phải có thêm thời gian để thích nghi.

Nhiều kiến nghị về dự thảo bảng giá đất điều chỉnh

Tại hội nghị, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) - cho rằng hiện tại, chỉ TPHCM công bố thông tin về dự thảo bảng giá đất điều chỉnh áp dụng từ 1/8 đến 31/12. Sở Tài nguyên vàMôi trường (TN&MT) giải thích lý do là "Thành phố phải chấp hành nghiêm quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024"...

Tuy nhiên, ông Châu cho rằng Sở nên thực hiện theo quy định "Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025". Sở nên tập trung xây dựng bảng giá đất lần đầu để công bố, áp dụng từ ngày 1/1/2026 theo quy định tại khoản 3 Điều 159 và tại phần đầu của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024.

Ông Châu đề nghị "trường hợp cần thiết" theo quy định tại phần cuối của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 thì cơ quan soạn thảo nên đề xuất UBND TP ban hành bảng giá đất điều chỉnh trên cơ sở tích hợp các quy định. Từ đó, tiếp tục thực hiện cơ chế tính tiền sử dụng đất theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất theo các quyết định hiện hành, áp dụng từ ngày 1/8/2024 đến ngày 31/12/2025.

Các tác động tích cực của dự thảo bảng giá đất, theo ông Châu, là nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất sẽ tăng thêm, hạn chế các tình trạng "đất 2 giá", đảm bảo công bằng, hài hòa về lợi ích giữa người sử dụng đất, nhà đầu tư và Nhà nước đại diện cho lợi ích công cộng.

Tuy nhiên, dự thảo điều chỉnh đã tác động không mong muốn đối với cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu xin cấp giấy chứng nhận hoặc xin tách thửa đất đồng thời với chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp thành đất ở thì phải đóng tiền sử dụng đất cao hơn nhiều lần so với trước đây.

Dự thảo tác động không mong muốn đến thị trường bất động sản, bao gồm dự án nhà ở thương mại và cả dự án nhà ở xã hội. Ngoài ra, các dự án đầu tư công có sử dụng đất cũng bị tăng chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư.

Ông Châu đề xuất quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 có thể "chưa đủ độ rõ" thể hiện trong "cách hiểu" của Sở TN&MT TPHCM. Ông đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giải thích luật đối với nội dung khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024.

Đồng thời, trong thẩm quyền của TPHCM, Hiệp hội đề nghị Sở TN&MT trình UBND TP, HĐND xem xét ban hành Bảng giá đất điều chỉnh áp dụng từ ngày 1/8 năm nay đến ngày 31/12/2025 theo quy định tại phần cuối của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024.