Bài 3:
Vụ thu hồi “trắng” gần 3000m2 đất của dân: Làm trái luật, chính quyền quyết không sửa?
(Dân trí) - “Định thu “trắng” gần 3000m2 đất của dân nhưng bị TAND tỉnh Quảng Ninh tuyên thua. Hành động không chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật của UBND thành phố Hạ Long là hành động trái điều 8 Hiến pháp năm 2013, đi ngược lại điều 331 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định về thi hành bản án, quyết định của Tòa án”, luật sư Quách Thành Lực phân tích.
Báo Dân trí nhận được đơn kêu cứu khẩn cấp của ông Phạm Hồng Phương (SN 1963), trú tại tổ 18, khu 2A, phường Cao Xanh, TP Hạ Long.
Ông Phương cho biết năm 1998, bố vợ ông đã cất công tôn tạo được mảnh đất hơn 4000m2 tại vị trí tổ 67B, khu 5, phường Cao Xanh, nay là tổ 69D, khu 6, phường Cao Xanh. Toàn bộ diện tích đất này đã được chuyển quyền thừa kế hợp pháp cho vợ chồng ông Phương khi bố ông qua đời.
Tuy nhiên, ngày 31/3/2016, UBND TP Hạ Long đã ra quyết định số 852/QĐ-UBND thu hồi 2950m2 đất của gia đình ông với phương án bồi thường, hỗ trợ kèm theo là không một đồng nào. Vì vậy, ông Phương quyết định khởi kiện UBND TP Hạ Long ra toà án.
Ngày 25/1/2018, TAND tỉnh Quảng Ninh mở phiên toà xét xử sơ thẩm công khai vụ án hành chính về khiếu kiện quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ sau khi thu hồi đất giữa người khởi kiện là ông Phạm Hồng Phương, người bị kiện là UBND TP Hạ Long. Người đại diện theo pháp luật của UBND TP Hạ Long là ông Phạm Hồng Hà, Chủ tịch UBND TP Hạ Long đã vắng mặt.
Người đại diện theo uỷ quyền của Chủ tịch UBND TP Hạ Long là ông Hoàng Quang Hải, Phó chủ tịch UBND TP Hạ Long.
Sau khi xem xét toàn diện, khách quan tất cả các bằng chứng, lời khai, tài liệu liên quan sự việc, TAND tỉnh Quảng Ninh kết luận: Quyết định số 853/QĐ-UBND ngày 31/3/2016 của UBND TP Hạ Long về việc phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ sau khi thu hồi đất đối với gia đình ông Phương là không đúng pháp luật, không đảm bảo các quyền lợi chính đáng của công dân khi bị nhà nước thu hồi đất.
TAND tỉnh Quảng Ninh đã tuyên một bản án công tâm, bảo vệ người dân yếu thế, khẳng định UBND TP Hạ Long ra các quyết định trái pháp luật.
Vì vậy, thay mặt Hội đồng xét xử, Thẩm phán - Chủ toạ phiên toà Bùi Văn Nhương đã tuyên chấp nhận nội dung và yêu cầu khởi kiện của ông Phạm Hồng Phương.
Tuyên bố: Huỷ toàn bộ Quyết định số 853/QĐ-UBND ngày 31/3/2016 của UBND TP Hạ Long về việc phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ sau khi thu hồi đất đối với gia đình ông Phương.
Yêu cầu UBND TP Hạ Long phải chỉ đạo các cấp có thẩm quyền tiến hành các thủ tục pháp luật để xác định lại thời điểm tôn tạo và quá trình sử dụng đất của ông Phạm Hồng Phương, từ đó vận dụng và áp dụng các quy định pháp luật thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất của gia đình ông Phương.
Những tưởng sau bản án công minh của TAND tỉnh Quảng Ninh, người dân sẽ được đảm bảo quyền lợi chính đáng. Thế nhưng, đã hơn 1 năm trôi qua, ông Phương cho biết gia đình ông vẫn chưa hề được UBND TP Hạ Long giải quyết các nội dung toà tuyên án.
Làm việc với PV Dân trí về tính pháp lý của vụ việc, Luật sư Quách Thành Lực - Giám đốc Công ty luật TNHH LSX (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng: “Hành động không chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật của UBND thành phố Hạ Long là hành động trái Điều 8 Hiến pháp năm 2013 “Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ”; Đi ngược lại điều 331 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định về thi hành bản án, quyết định của Tòa án.
Luật sư Quách Thành Lực: "Hành động không chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật của UBND thành phố Hạ Long là hành động trái Điều 8 Hiến pháp năm 2013, đi ngược lại điều 331 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.
UBND thành phố Hạ Long có quyền tự nguyện thi hành án trong thời hạn 1 năm kể từ ngày bản án có hiệu lực, hết thời hạn này khi người dân có yêu cầu buộc UBND thành phố Hạ Long phải thi hành án quyết định, bản án của Tòa án. Nếu cơ quan này vẫn tiếp tục không thì hành thì cơ quan có thẩm quyền cần áp dụng điều 314 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 xứ lý trách nhiệm của cơ quan, cá nhân liên quan”.
Điều 314. Xử lý vi phạm trong thi hành án hành chính
1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thi hành án cố ý không chấp hành bản án, quyết định của Tòa án, quyết định buộc thi hành án của Tòa án thì tùy từng trường hợp mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của luật.
2. Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn cố ý cản trở việc thi hành án thì tùy từng trường hợp mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của luật; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Theo luật sư Lực, UBND TP Hạ Long hàng năm ban hành hàng trăm quyết định có tính quy phạm, hàng nghìn quyết định có tính mệnh lệnh yêu cầu, đề nghị buộc người dân, doanh nghiệp phải chấp hành nhưng nay chính mình phải sắm vai người chấp hành pháp luật thì lại chối bỏ. Đó là điều không thể chấp nhận. Điều nguy hại là nếu UBND thành phố Hạ Long không chấp hành pháp luật, nhân dân tại địa phương này cũng sẽ cho mình quyền từ chối các điều chỉnh của các quy định, quy ước quản lý của cơ quan này đã ban hành.
Trong một diễn tiến khác, dù bản án của TAND tỉnh Quảng Ninh đã đưa ra những phán quyết rất rõ ràng về quyền sở hữu hợp pháp của ông Phạm Hồng Phương với mảnh đất bị UBND TP Hạ Long thu hồi trái luật và bản thân ông Phương vẫn đang kêu cứu, ngày 13/5/2019, UBND phường Cao Xanh vẫn có thông báo số 90/TB-UBND do ông Phạm Văn Thư, Phó chủ tịch ký yêu cầu gia đình ông Phương phải tự giác tháo dỡ công trình móng gạch xi vì cho rằng công trình không đủ điều kiện xây dựng trên phần đất hợp pháp của ông Phương.
Dù đất đai được bố mẹ tôn tạo để lại hợp pháp, gia đình ông Phương vẫn đang phải chịu cảnh bỏ hoang, sống nheo nhóc.
Trong khi TAND tỉnh Quảng Ninh đã tuyên án, người dân đang kêu cứu khắp nơi, UBND phường Cao Xanh vẫn ra thông báo yêu cầu người dân phải tháo dỡ các công trình tạm trên mảnh đất hợp pháp của mình.
Bày tỏ sự phẫn nộ, ông Phương cho biết: “Tôi kiên quyết phản đối các quyết định, thông báo trái luật của các cấp chính quyền TP Hạ Long. Tôi yêu cầu UBND TP Hạ Long phải thi hành bản án có hiệu lực pháp luật của TAND tỉnh Quảng Ninh. Là một người dân, tôi và gia đình tôi vẫn vững niềm tin vào quyết tâm xây dựng một Chính phủ liêm chính của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và quyết tâm chống tham nhũng, suy thoái của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Vì vậy, gia đình tôi sẽ tiếp tục gửi đơn kêu cứu đến các cơ quan Trung ương và lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đề nghị giám sát chặt chẽ việc thực thi bản án của UBND TP Hạ Long”.
Ngày 10/5, PV Dân trí đã liên hệ làm việc đề nghị cung cấp các thông tin liên quan đến sự việc với UBND TP Hạ Long. Lãnh đạo văn phòng UBND TP Hạ Long đã tiếp nhận nội dung, đồng thời cho biết sẽ báo cáo lãnh đạo, sớm hồi âm đến Báo Dân trí.
Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.
Anh Thế