Thu hồi đất đóng thuế liên tục của dân không một đồng bồi thường, UBND TP Lào Cai nói gì?

Sau khi Báo Dân trí thông tin vụ việc kêu cứu khẩn cấp của bà Đỗ Thị Bỉnh, UBND TP Lào Cai đã có Công văn số 241/UBND phúc đáp nội dung báo đăng do ông Lê Quang Minh - Chủ tịch UBND TP lào Cai ký ngày 27/12/2016. Công văn của UBND TP Lào Cai đưa ra những thông tin chính thức từ phía chính quyền địa phương trong vụ việc này.

Cũng theo thông tin mới nhất, bà Đỗ Thị Bỉnh đang cùng luật sư hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để chính thức khởi kiện UBND TP Lào Cai ra toà trong vụ việc. Bà Bỉnh cũng phản bác những luận điểm của UBND TP Lào Cai. Để rộng đường dư luận và thông tin khách quan vụ việc, Báo Dân trí xin đăng tải nội dung hồi âm của UBND TP Lào Cai cũng như quan điểm phản bác của luật sư. Đồng thời Báo Dân trí cũng sẽ bám sát thông tin diễn tiến về quá trình tố tụng trong vụ việc người dân khởi kiện UBND TP Lào Cai ra toà tới đây.

UBND TP Lào Cai lí giải việc thu hồi đất của dân không một đồng bồi thường

Công văn hồi âm của UBND TP Lào Cai cho biết: Hộ bà Đỗ Thị Bỉnh( chồng là Nguyễn Trường An) tổ 54 phường Kim Tân, thành phố Lào Cai thuộc diện hộ di chuyển giải phóng mặt bằng(GPMB) dự án công trình Cầu Ngòi Đum nối đường Ngô Quyền(nhánh 9) với khu đô thị mới thành phố Lào Cai.

Về hộ khẩu: Bà Đỗ Thị Bỉnh Đứng tên trên chủ hộ, hồ sơ sổ hộ khẩu số 4094, gồm 09 nhân khẩu. Hộ bà Bỉnh chuyển đến và đăng ký hộ khẩu thường trú tại tổ 38 phường Kim Tân, thị xã Lào Cai( nay là phường Kim Tân, thành phố Lào Cai) từ ngày 15/5/1994 nơi đăng ký hộ khẩu thường trú không phải nơi giải phóng mặt bằng dự án.

Giấy tờ, hồ sơ có liên quan đến khu vực thu hồi đất: Khu đất bà Bỉnh quản lý, sử dụng chưa được cấp GCNQSD đất.

Ngoài biên lai thuế nhà đất các năm( 2002, 2007, 2009, 2010 và năm 2012 tại tổ 54 phường Kim Tân ). Đơn xin cấp đất tái định cư ghi ngày 01/12/2012 và đơn xin xác nhận ghi ngày 03/12/2012 thì bà Bỉnh không cung cấp được các giấy tờ nào khác để chứng minh về quyền sử dụng đất của hộ gia đình mình.

Về đơn xin cấp đất tái định cư ghi ngày 01/12/2012 có xác nhận của ông Vũ Phạm Kiên - Chủ tịch hội đồng quản trị, Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai. Trong đó bà Bỉnh có tự khai về đề nghị xác nhận với nội dung: “ Gia đình chúng tôi lên từ tỉnh Yên Bái vào tháng 4/1993 và được công ty xây dựng số 2 Lào Cai cho dựng nhà ở tại khu lò gạch của công ty( cuối đường Ngô Quyền- tổ 54 phường Kim Tân)

Về đơn xin xác nhận ghi ngày 03/21/2012 có xác nhận của ông Tô Trọng Tôn Nguyên Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai và ông Phạm Kiên Chủ tịch hội đồng quản trị, Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai. Trong đó bà Bỉnh tự khai và đề nghị xác nhận với nội dung “Nhận được sự quan tâm của công ty xây dựng số 2 Lào Cai tạo điề kiện cho chỗ ở tại khu đất lò gạch của công ty (cuối đường Ngô Quyền) thuộc tổ 54 phường Kim Tân làm nhà ở từ năm 1994”

Mặt khác qua đối chiếu với bản đồ tỷ lệ 1/1000 được đo vẽ năm 1996 và sổ mục kê thì khu đất có quyết định thu hồi cho bà Bỉnh thuộc thửa đất số 32, không có tên bà Đỗ Thị Bỉnh (ông Nguyễn Trường An)

Công tác thống kê, thu hồi đất, bồi thường vật kiến trúc, bồi thường hoa màu đối với hộ bà Đỗ Thị Bỉnh đã được UBND thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện theo đúng quy định.

Do hộ bà Bỉnh có đất thu hồi nhưng không chứng minh được quyền sử dụng đất của mình nên hộ bà Bỉnh không được bồi thường về đất ở, chỉ được hỗ trợ 80% giá trị vật kiến trúc, 100% cây cối hoa màu, được giao 01 xuất đất tái định cư nộp tiền sử dụng đất 130% theo đơn giá quy định của UBND thành phố Lào Cai. Ngoài ra UBND thành phố Lào Cai còn xem xét hoàn cảnh, điều kiện thực tế giao cho 02 suất đất ở cho con bà Bỉnh là hộ ông Nguyễn Minh Hùng và ông Nguyễn Xuân Toàn.

Tại bài viết trên báo Dân trí ngày 10/12/2016 có nêu một số nội dung có liên quan như “đóng thuế liên tục với Nhà nước” “ thu tổng số 258 nhưng khi cưỡng chế thì thu toàn bộ diện tích đất thực tế của gia đình chúng tôi là khoảng 1000m². Nội dung này UBND thành phố có ý kiến như sau:

Hộ bà Bỉnh có đóng thuế khi sử dụng đất tuy nhiên theo quy định thì các biên lai thuế đất này không phải là các giấy tờ để chứng minh quyền sử dụng đất, các biên lai thuế nhà đất chỉ có giá trị khi sử dụng để xác định thời điểm bắt đầu sử dụng đất đối với một hộ gia đình cá nhân. Về diện tích đất thu hồi của hộ bà Bỉnh chỉ có 258m².

Như vậy công tác thu hồi bồi thường, hỗ trợ và giao đất táu định cũng như các đề nghị của bà Đỗ Thị Bỉnh đã được UBND thành phố Lào Cai xem xét, giải quyết theo quy định.

Luật sư kịch liệt phản bác các luận điểm thu hồi đất không bồi thường của UBND TP Lào Cai

Để làm rõ sự việc bức xúc của người dân và cách giải quyết của UBND TP Lào Cai, PV Dân trí đã có trao đổi với Luật sư Khương Tân Phương (Đoàn luật sư TP Hà Nội) về sự việc.

PV: UBND thành phố Lào Cai cho rằng nơi đăng ký hộ khẩu thường trú của hộ bà Bỉnh là tại tổ 38 phường Kim Tân không phải nơi giải phóng mặt bằng dự án để cho rằng hộ bà Bỉnh không thuộc diện được đền bù, luật sư có quan điểm như thế nào?

Luật sư Khương Tân Phương: Tại thời điểm thu hồi đất thì hộ nhà bà Bỉnh đã ở đó từ tháng 4/1993, sau này đã được UBND thành phố Lào Cai công nhận tại quyết định thu hồi số 918 ngày 07/05/2013 và Quyết định số 959 ngày 08/05/2013 : “Vị trí thu hồi : Thửa số 32,32a, tờ bản đồ số 9 ( tỷ lệ 1/1.000 ) được đo vẽ năm 1996, tổ 54 , phường Kim Tân, thành phố Lào Cai” và công an Phường Kim Tân xác nhận gia đình bà Bỉnh là sinh sống thường xuyên. Như vậy từ năm 1996 hộ bà Bỉnh đã được UBND thành phố Lào Cai công nhận đã ở tại thửa đất thu hồi. Việc phân chia và quản lý địa giới hành chính là thuộc cơ quan có thẩm quyền quản lý chứ hộ bà Bỉnh không có thẩm quyền trong lĩnh vực này. Việc này cũng không làm thay đổi giá trị pháp lý cũng như quyền lợi của hộ gia đình bà Bỉnh được pháp luật quy định tại thửa đất trên.

PV: UBND TP Lào Cai căn cứ đơn xin cấp đất tái định cư ghi ngày 01/12/2012 có xác nhận của ông Vũ Phạm Kiên - Chủ tịch hội đồng quản trị, Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai, trong đó bà Bỉnh có tự khai về đề nghị xác nhận với nội dung: “ Gia đình chúng tôi lên từ tỉnh Yên Bái vào tháng 4/1993 và được công ty xây dựng số 2 Lào Cai cho dựng nhà ở tại khu lò gạch của công ty (cuối đường Ngô Quyền - tổ 54 phường Kim Tân) và đơn có xác nhận của ông Tô Trọng Tôn - Nguyên Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai và ông Phạm Kiên Chủ tịch hội đồng quản trị, Giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai, luật sư có ý kiến gì?

Luật sư Khương Tân Phương: Việc UBND thành phố Lào Cai căn cứ vào đơn xin xác nhận của bà Bỉnh ngày 03/12/2012 có chữ ký của ông Tô Trọng Tôn - Nguyên giám đốc công ty xây dựng số 2 Lào Cai về việc công ty tạo điều kiện nên cho ở tại đất của công ty để làm căn cứ cho rằng hộ bà Bỉnh chiếm đất của Nhà nước là hoàn toàn trái quy định. Đối chiếu với các văn bản quy định pháp luật như: Điều 59 Luật đất đai năm 2013 quy định thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của các cơ quan nhà nước thì chỉ có UBND cấp Tỉnh và UBND cấp Huyện mới có thẩm quyền giao đất và UBND cấp xã có thẩm quyền cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp… . Như vậy UBND thành phố Lào Cai lại căn cứ vào một giấy xác nhận trái với quy định pháp luật trong lĩnh vực đất đai để làm căn cứ giải quyết việc bồi thường như vậy là hoàn toàn trái quy định pháp luật vì công ty xây dựng số 2 Lào Cai không có thẩm quyền giao đất cho hộ bà Bỉnh. Việc căn cứ vào văn bản trái pháp luật của UBND thành phố Lào Cai đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình nhà bà Bỉnh.

Đến thời điểm này UBND thành phố Lào Cai cũng không có bất kỳ một tài liệu chứng minh nào để khẳng định đất nhà bà Bỉnh ở trước kia là thuộc công ty xây dựng số 2 Lào Cai. Mà chỉ căn cứ vào đơn xin xác nhận của bà Bỉnh là đã làm công nhân cho công ty xây dựng số 2 Lào Cai thì UBND thành phố Lào Cai cũng cho rằng đất hộ bà Bỉnh đang sinh sống là của công ty xây dựng số 2 Lào Cai có thỏa đáng? Liệu là công nhân của công ty xây dựng số 2 Lào Cai thì đất hộ bà Bỉnh bỏ công sức khai hoang cũng là đất công ty xây dựng số 2 Lào Cai có thật sự khách quan? Trên thực tế bản đồ, sổ mục kê không hề thể hiện đất hộ bà Bỉnh đang sống mang tên công ty xây dựng số 2 Lào Cai.

PV: UBND thành phố Lào Cai cho rằng hộ bà Bỉnh có đóng thuế khi sử dụng đất tuy nhiên theo quy định thì các biên lai thuế đất này không phải là các giấy tờ để chứng minh quyền sử dụng đất, các biên lai thuế nhà đất chỉ có giá trị khi sử dụng để xác định thời điểm bắt đầu sử dụng đất đối với một hộ gia đình cá nhân. Luật sư nhận định thế nào?

Luật sư Khương Tân Phương: “Đối chiếu các văn bản pháp luật như:

+ Điều 100 luật đất đai năm 2013 quy định về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất có quy định: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định không có tranh chấp trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”.

+ Theo Điều 13 Nghị định 47/2014 NĐ-CP, quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất có quy định về: Bồi thường về đất cho người đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất như sau:

“1. Khi Nhà nước thu hồi đất mà người sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 100 của Luật Đất đai và Điều 18 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP mà đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quy định tại Điều 101 và Điều 102 của Luật Đất đai, các Điều 20, 22, 23, 25, 27 và 28 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP thì được bồi thường về đất.” Như vậy trường hợp gia đình bà Bỉnh đang sử dụng đất, không có giấy tờ về quyền sử dụng đất nhưng đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai thì vẫn được bồi thường về đất.

PV: Về việc UBND thành phố Lào Cai cho rằng: Do hộ bà Bỉnh có đất thu hồi nhưng không chứng minh được quyền sử dụng đất của mình nên hộ bà Bỉnh không được bồi thường về đất ở, chỉ được hỗ trợ 80% giá trị vật kiến trúc, 100% cây cối hoa màu, được giao 01 xuất đất tái định cư nộp tiền sử dụng đất 130% theo đơn giá quy định của UBND thành phố Lào Cai.

Luật sư Khương Tân Phương: “Tuy nhiên trong quyết định giải quyết khiếu nại đơn của bà Bỉnh số 3966 ngày 19/10/2016 của UBND thành phố Lào Cai do ông Lê Quang Minh - chủ tịch thành phố Lào Cai ký thì lại xác định nhà bà Bỉnh “không có giấy phép xây dựng” và “hộ bà Bỉnh chiếm đất của Nhà nước” nên chỉ được bồi thường 80% giá trị tài sản là không có căn cứ vì trong suốt quá trình làm việc UBND thành phố Lào Cai không đưa ra được bất kì văn bản đối chiếu nào để quy định tại thời điểm hộ gia đình bà Bỉnh xây nhà là phải có giấy phép xây dựng. Khi không có cơ sở khẳng định nhưng UBND thành phố Lào Cai vẫn một mực cho rằng nhà bà xây không phép là trái với quy định.

Mặt khác UBND thành phố Lào Cai luôn cho rằng đất hộ bà Bỉnh ở là đất lấn chiếm. Vậy trong suốt từ năm 1993 cho đến khi bị Nhà nước thu hồi thì gia đình bà đã không nhận được bất kì quyết định xử phạt hay quyết định di dời để trả lại đất cho Nhà nước của cơ quan có thẩm quyền. Bằng chứng là gia đình bà vẫn sinh sống ổn định và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với nhà nước từ đó đến nay(thể hiện bằng các hóa đơn thuế nhà đất và thuế đất phi nông nghiệp). Nếu họ sử dụng đất do lấn chiếm thì năng lực và trách nhiệm quản lý của UBND thành phố Lào Cai nói chung và Phòng tài Nguyên Môi trường Thành phố, Thanh tra thành phố, UBND Phường Kim Tân nói riêng như thế nào trong việc quản lý đất đai để xảy ra trường hợp như vậy?

PV: UBND TP Lào Cai cho rằng diện tích đất thu hồi của hộ bà Bỉnh chỉ có 258m² chứ không phải gần 1000m² như phản ánh của bà Bỉnh, căn cứ trên tài liệu thu thập, luật sư có nhận định gì?

Luật sư Khương Tân Phương: “Mặc dù UBND thành phố Lào Cai ra quyết định thu hồi là 258 m², không công nhận diện tích đất thực tế hộ bà Bỉnh đang sinh sống và trồng trọt. Nhưng điều mẫu thuẫn là trong “Bảng tổng hợp áp giá đền bù” năm 2013 của hội đồng định giá và giải phóng mặt bằng đã liệt kê số liệu số tài sản và hoa màu thực tế trên đất là con số rất lớn, nhiều cây lâu năm, nhiều cây phát triển thuộc tính theo tán rộng và nhiều khóm như cây tre, cây mít…với số liệu này thì thì số tài sản, hoa màu trên đất không thể chỉ là 258m². Điều này khẳng định hộ gia đình nhà bà Bỉnh đang sinh sống và trồng trọt chăn nuôi không chỉ là 258m² như trong quyết định thu hồi số 918 ngày 07/05/2013 và Quyết định số 959 ngày 08/05/2013 của UBND thành phố Lào Cai).

Điều đáng nói là trong quyết định số 918 ngày 07/05/2013 của UBND thành phố Lào Cai thu hồi của hộ gia đình bà Bỉnh là 63m² đất “vị trí thu hồi: thửa đất số 32B, tờ bản đồ số 09, địa chỉ: tổ 54 phường Kim Tân, thành phố Lào Cai” giao cho công ty Chiến Thắng thực hiện công trình khu du lịch sinh thái Chiến Thắng thuộc phường Kim Tân và phường Bắc Cường thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Thì UBND thành phố Lào Cai đã không ra quyết định bồi thường, hỗ trợ cho hộ bà Bỉnh đối với thửa đất trên, mà chỉ ra quyết định bồi thường hỗ trợ đối với quyết định thu hồi đất số 959 ngày 08/05/2013 là 195m² cho dự án công trình Cầu Ngòi Đum nối đường Ngô Quyền(nhánh 9) với khu đô thị mới thành phố Lào Cai. Việc UBND thành phố Lào Cai đứng ra thu hồi 63m² đất của hộ bà Bỉnh rồi giao lại cho công ty Chiến Thắng làm dự án mà không ra quyết định hỗ trợ, bồi thường cho hộ bà Bỉnh là trái quy định của pháp luật.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục cập nhật thông tin giải quyết sự việc từ UBND TP Lào Cai, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai, UBND tỉnh Lào Cai và tiếp tục trao đổi với các luật sư, chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước để thông tin công khai, minh bạch, khách quan sự việc trước công luận.

Anh Thế (thực hiện)