Tại sao Toà tuyên Ngân hàng BIDV thua kiện, phải trả hơn 9,5 tỷ đồng?

Bản án số 15/2020/KDTM-ST về việc tranh chấp Thư bảo lãnh giữa nguyên đơn khởi kiện là Công ty TNHH Sao Vàng và bị đơn là Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) vừa được TAND quận Cầu Giấy chính thức ban hành.

Trong vụ việc này, Công ty TNHH Sao Vàng khởi kiện Ngân hàng BIDV để yêu cầu ngân hàng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh số tiền 8 tỷ đồng liên quan 2 thư bảo lãnh tạm ứng số 12536000181362 và 12536000182659 mà ngân hàng này đã phát hành.

Tại bản án, TAND quận Cầu Giấy đưa ra nhận định: Ngân hàng BIDV chi nhánh Đông Đô và Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng Thành Long (Công ty Thành Long) có ký Hợp đồng tín dụng hạn mức số 02/2017/2591613/HĐTD ngày 16/11/2017.

Công ty TNHH Sao Vàng (chủ đầu tư) và Công ty Thành Long (nhà thầu) ký hợp đồng thi công xây dựng công trình để thi công 2 gói thầu tại TP Uông Bí (Quảng Ninh). Ngày 16/5/2018, hai bên đã ký kết phụ lục hợp đồng số 04/PLHĐ với thoả thuận: Chủ đầu tư sẽ tạm ứng cho nhà thầu 8 tỷ đồng để thi công và nghiệm thu hoàn thành công trình (phần không vướng mặt bằng) trước ngày 30/6/2018. Điều kiện để nhà thầu được tạm ứng là nhà thầu phải có bảo lãnh tạm ứng không huỷ ngang, vô điều kiện của ngân hàng.

Trên cơ sở của bên đề nghị được cấp tín dụng là Công ty Thành Long và theo thoả thuận tại Phụ lục 04 của Hợp đồng thi công giữa Công ty TNHH Sao Vàng và Công ty Thành Long, Ngân hàng BIDV chi nhánh Đông Đô đã phát hành 2 thư bảo lãnh tạm ứng số 12536000181362 ngày 17/5/2018 và số 12536000182659 ngày 14/6/2018 cho Công ty TNHH Sao Vàng.

Thư bảo lãnh có đầy đủ nội dung theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Thông tư 07/2015/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về bảo lãnh ngân hàng.

TAND quận Cầu Giấy nhận định: Ngân hàng BIDV, chi nhánh Đông Đô phát hành 2 thư bảo lãnh là đúng chức năng, thẩm quyền và theo thoả thuận giữa các bên.

Đối với quan điểm tại phiên toà của Công ty Thành Long cho rằng thư bảo lãnh tạm ứng số 12536000182659 ngày 14/6/2018 đã hết hiệu lực do chủ đầu tư đã không chuyển tiền tạm ứng đúng thời hạn nên đề nghị toà án tuyên huỷ Thư bảo lãnh này. Xét tại phiên toà, Công ty Thành Long mới xuất trình công văn số 52/TL-KHKT ngày 10/7/2018 để nêu việc đã thông báo cho Công ty Sao Vàng nội dung sẽ rút bảo lãnh tạm ứng của cả 2 đợt theo Phụ lục 04 và đề nghị Ngân hàng không thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Nhưng thực tế, ngày 27/7/2018, Công ty Thành Long vẫn tiếp tục nhận và sử dụng số tiền 4 tỷ đồng tạm ứng đợt 2 của Công ty Sao Vàng; đồng thời cũng không hề có văn bản yêu cầu Ngân hàng chấm dứt thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.

Tại phiên toà, Ngân hàng BIDV không từ chối nghĩa vụ bảo lãnh của cả 2 thư bảo lãnh. Trong quá trình chuẩn bị xét xử, đại diện hợp pháp của Công ty Thành Long không đến làm việc, không có yêu cầu độc lập theo quy định tại khoản 2 Điều 201 Bộ luật tố tụng dân sự mà chỉ đưa ra yêu cầu tại phiên toà sơ thẩm nên không được chấp nhận xem xét.

TAND quận Cầu Giấy cho rằng: Xét nội dung các thư bảo lãnh do Ngân hàng BIDV phát hành ghi nhận, căn cứ để phát hành thư bảo lãnh là “các điều khoản về tạm ứng của phụ lục số 04”. Như vậy, các thoả thuận tại Phụ lục số 04/PLHĐ như số tiền tạm ứng, thời gian hoàn thành công trình, điều kiện thanh toán bảo lãnh…là điều kiện để bên bảo lãnh và các bên được bảo lãnh thực hiện. Vì vậy, quan điểm của Ngân hàng BIDV cho rằng ngân hàng chỉ bảo lãnh cho việc số tiền tạm ứng được nhà thầu sử dụng vào việc thi công trình là lý do không được chấp nhận.

Xét cam kết bảo lãnh tại thư bảo lãnh tạm ứng số 12536000181362 ngày 17/5/2018 và số 12536000182659 ngày 14/6/2018 là cho khoản tiền tạm ứng để nhà thầu thi công đúng hạn, chứ không phải là khoản bảo lãnh thanh toán cho công trình. Nội dung các thư bảo lãnh quy định, BIDV “đồng ý vô điều kiện, không thể huỷ ngang và không yêu cầu nhà thầu phải xem xét trước, thanh toán ngay cho chủ đầu tư khi chủ đầu tư có yêu cầu bằng văn bản”. Vì vậy, khi nhà thầu không hoàn thành đúng thời hạn theo thoả thuận với chủ đầu tư thì phải có nghĩa vụ hoàn trả khoản tiền tạm ứng và bên bảo lãnh là BIDV phải có nghĩa vụ thực hiện thanh toán theo cam kết bảo lãnh và theo quy định tại Điều 21 Thông tư 07/2015/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Đối với ý kiến của Ngân hàng BIDV và Công ty Thành Long về việc Công ty Sao Vàng không nghiệm thu, quyết toán khối lượng đã thi công cho nhà thầu: Bên có quyền lợi bị vi phạm là Công ty Thành Long, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án đã được triệu tập hợp lệ nhiều lần nhưng đại diện theo pháp luật của Công ty Thành Long đã không có mặt, không có đơn yêu cầu độc lập để  toà án xem xét, mà chỉ mời luật sư tham gia sao chụp hồ sơ.

Nay Ngân hàng BIDV là bị đơn nêu lí do chưa thể thanh toán vì Công ty Thành Long chưa được quyết toán để đối trừ là không đúng nội dung cam kết và không thực hiện đúng quy định tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều 21 thông tư 07/2015/TT-NHNN ngày 25/6/2015 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Theo TAND quận Cầu Giấy, yêu cầu đòi số tiền tạm ứng theo thư bảo lãnh số 12536000181362 ngày 17/5/2018 và số 12536000182659 ngày 14/6/2018 của Công ty Sao Vàng là phù hợp với quy định của pháp luật, nên cần chấp thuận và buộc Ngân hàng BIDV phải thanh toán số tiền 8 tỷ đồng cho Công ty Sao Vàng.

Không chỉ vậy, đối với yêu cầu thanh toán lãi chậm trả, TAND quận Cầu Giấy cho rằng: Việc Ngân hàng BIDV không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo lãnh theo quy định cho bên được bảo lãnh, nay nguyên đơn có yêu cầu bị đơn phải thanh toán lãi chậm trả của khoản tiền tạm ứng 8 tỷ đồng với mức lãi suất 10%/năm là đúng quy định pháp luật nên được chấp nhận.

Ngày 12/9/2018 được xác định là thời điểm Ngân hàng BIDV vi phạm nghĩa vụ bảo lãnh. Do vậy, số tiền lãi chậm trả được tính từ ngày này đến ngày xét xử. Tổng số tiền lãi mà Ngân hàng BIDV phải thanh toán là 1.548.456.000 đồng.

Từ đó, TAND quận Cầu Giấy đã quyết định buộc Ngân hàng BIDV phải thanh toán số hơn 9,5 tỷ đồng gồm 8 tỷ theo 2 chứng thư bảo lãnh và hơn 1,5 tỷ tiền lãi.

Tòa cũng yêu cầu BIDV phải trả tiền án phí là 117.548.456 đồng.

Đại diện Công ty TNHH Sao Vàng cho biết rất vui mừng trước phán quyết công tâm, đúng pháp luật của TAND quận Cầu Giấy. “Nếu Ngân hàng BIDV kháng cáo, chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng cho việc có mặt tại phiên toà phúc thẩm với niềm tin TAND TP Hà Nội sẽ tiếp tục tuyên một bản án công tâm, khách quan, đúng pháp luật”.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.