Pháp luật sơ hở, “siêu lừa” đội lốt bán hàng đa cấp

Số là, ông Lâm Phúc Hùng cùng bà Nguyễn Thị Ái Dân - Chủ tịch Hội đồng quản trị - đã huy động vốn trái phép bằng chiêu quảng cáo “vừa du lịch vừa kiếm tiền”, mà theo đó, khách có thể đi du lịch thế giới chỉ với 375USD, nghỉ tại khách sạn 3 đến 5 sao. Ngoài ra, khách còn có thể kiếm tiền thưởng bằng cách cứ kêu gọi được nhiều người tham gia thì sẽ được “lên tầng” cao hơn.

Đóng 375USD, khách được xếp “bàn du lịch tầng 1”, cho đến khi leo qua “bàn bậc 4” sẽ được chuyển sang “bàn kim cương” và được thưởng 1.000USD. Bản chất chương trình này là huy động vốn đa cấp, lấy tiền của người dưới thưởng cho người trên, đánh trúng lòng tham của người chơi khi bỏ ra một số tiền nhỏ mà lợi nhuận lại không có giới hạn.

Tài liệu cơ quan điều tra thu thập ban đầu cho thấy, đã có khoảng 73.000 người tham gia chương trình “du lịch ảo” trên mạng của Diamond Holiday Đông Nam Á, trong đó riêng Hà Nội có 3.000 người tham gia. Nếu tính ở mức đóng tiền thấp nhất là 375USD/người thì số tiền công ty này đã thu lên tới hàng triệu USD.

Phương thức kinh doanh của Diamond Holiday Đông Nam Á thực chất là huy động vốn trái phép, được thực hiện thông qua các hình thức khuyến mãi, dụ dỗ, lôi kéo nhiều người tham gia. Hoạt động này tương tự với các mạng lừa đảo tài chính Colony tại các tỉnh phía Nam hoặc mạng Vip-Viet ở phía Bắc, đã bị cơ quan chức năng triệt phá vào những năm 2007-2008.

Trước đó, cơ quan chức năng tại TP.Hồ Chí Minh cũng mới vừa phá “chiêu trò” bán hàng đa cấp của Cty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy (TNMU), trụ sở tại chợ Phú Lâm quận 6, TP.HCM. Thủ đoạn của Cty này là bán sản phẩm với giá cao hơn 300-400% giá thị trường cho những người muốn trở thành “chuyên viên kinh doanh” (CVKD).

Tăng mức ký quỹ chưa đủ

Cho dù hình thức lừa đảo qua bán hàng đa cấp không còn là thủ đoạn mới song rất nhiều người vẫn mất tiền vì nhẹ dạ. Đến khi phát hiện ra bị lừa cũng không nhiều người tố cáo ra cơ quan chức năng mà thậm chí, một bộ phận không nhỏ còn lún sâu vào tội lỗi khi tiếp tục dụ dỗ người khác tham gia.

“Đầu sỏ” của các đường dây này thường chọn những người khéo ăn nói và hám tiền để làm “hạt nhân” phát triển mạng lừa đảo. Vì vậy, người tiêu dùng cần hết sức cảnh giác với những lời rủ rê “đường mật”.

Trao đổi với phóng viên, ông Trịnh Văn Ngọc - Trưởng phòng Kinh tế đối ngoại Sở Công Thương Hà Nội - cho biết, hiện nay Sở này đang quản lý 34 doanh nghiệp (DN) kinh doanh bán hàng đa cấp và 16 chi nhánh DN hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp trên địa bàn.

Đối với trường hợp Cty TNHH Diamond Holiday, ông Ngọc cho rằng, DN này không thông báo về hoạt động cho Sở Công Thương và Sở cũng không nắm được hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp của công ty trên địa bàn.

Ông Nguyễn Phương Nam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) - cho biết, Điều 17 của Nghị định 110/2005 của Chính phủ ngày về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp đã quy định rõ: DN bán hàng đa cấp phải ký quỹ 5% vốn điều lệ, nhưng không thấp hơn một tỷ đồng, tại một ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tổng thiệt hại từ những vụ lừa đảo từ bán hàng đa cấp thường lớn hơn nhiều so với số tiền ký quỹ nói trên. Cục Quản lý cạnh tranh đang xây dựng Dự thảo sửa đổi Nghị định 110, theo hướng tăng tiền ký quỹ của DN bán hàng đa cấp.