Mở phòng bay lắc trong viện Tâm thần: Tấm "lệnh bài" liệu có còn giá trị?

Như Dân trí đã thông tin, ngày 31/3, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội vừa triệt phá thành công một đường dây mua bán ma túy với số lượng lớn tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương I do Nguyễn Xuân Quý cầm đầu.

Dư luận vô cùng bàng hoàng, phẫn nộ trước việc một bệnh nhân đang chữa trị bệnh tâm thần mà còn được tạo điều kiện sử dụng, mua bán ma túy, xây dựng phòng bay, lắc trong chính cơ sở chữa bệnh.

Nhìn nhận sự việc dưới góc độ pháp lý, Luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật TNHH LSX) cho rằng, việc lạm dụng kết luận giám định mắc bệnh tâm thần đang dần trở thành một chiêu trò nhằm lách luật của cánh tội phạm, lợi dụng sự khoan hồng về mặt pháp luật của Nhà nước để làm tấm "kim bài miễn tử", lệnh bài tránh được mọi tù tội dù tày đình đến đâu. 

Trong vụ việc này, Cơ quan cảnh sát điều tra đã phát hiện ra hành vi tàng trữ, vận chuyển mua bán ma túy của Quý. Trong quá trình đấu tranh mở rộng vụ án chắc chắc sẽ có việc xác định người chữa bệnh có bị tâm thần hay không.

Nếu quá trình trưng cầu giám định lại xác định Quý không bị mắc bệnh tâm thần, thì người này phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mình đã thực hiện; bên cạnh đó những trường hợp lợi dụng chuyên môn nghiệp vụ để trục lợi, làm sai lệch kết quả giám định, tiếp tay cho các đối tượng giả bệnh, mua bán bệnh án tâm thần nhằm đối phó với các cơ quan pháp luật cần phải được xử lý nghiêm minh.

Bộ Luật Hình sự 2015 tại điều 382 quy định, người làm công tác giám định tâm thần nếu cố tình cung cấp sai sự thật tài liệu, khai báo gian dối dẫn đến việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm thì có thể bị phạt tù từ 3-7 năm, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.

Bộ luật Hình sự quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự như sau: Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Điều này được hiểu rằng khi một người phạm tội mà có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần, thì cơ quan cảnh sát điều tra buộc phải đưa người đó đi giám định tâm thần.

Tại khu vực phía Bắc thì Viện pháp y tâm thần Trung ương là cơ sở y khoa hàng đầu thực hiện việc giám định. Tại Kết luận giám định pháp y tâm thần, sẽ xác định người đưa đi giám định có bị tâm thần hay không, thể bệnh gì, có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi tại thời điểm phạm tội hay không.

Nếu Kết luận giám định khẳng định tại thời điểm phạm tội bệnh nhân mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi thì điều đó đồng nghĩa với việc người này không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mình thực hiện. Kết luận giám định như kim bài miễn tử, lệnh bài tránh được mọi tù tội dù tày đình đến đâu.

Chính vì vậy có nhiều đối tượng phạm tội đã bỏ tiền, vật chất mua chuộc câu kết với người có thẩm quyền để làm ra các giấy chứng nhận tâm thần để chạy tội mà báo chí trước đây đã từng đưa tin!