Luật sư chỉ rõ việc vi phạm tố tụng, hội đồng xét xử vẫn quyết không hoãn tòa

Tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Hà Nam mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hành chính do người khởi kiện là bà Nguyễn Thị Oanh (trú tại số 41, tổ 6, phường Quang Trung, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) khởi kiện UBND thành phố Phủ Lý (đối với quyết định thu hồi đất) và khởi kiện ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý (đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính về đất) trong vụ việc thu hồi đất (xây cầu Phù Vân giai đoạn I).. Người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn là luật sư Đinh Tây Viêm, luật sư Nguyễn Hoàng Việt (luật sư thuộc VPLS Vĩnh Phúc - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) và luật sư Trương Quốc Hòe (luật sư thuộc VPLS Interla - Đoàn Luật sư TP Hà Nội).

Tại phần thủ tục phiên tòa, các luật sư liên tiếp đưa ra quan điểm cho rằng có sai phạm về thủ tục tố tụng trong quá trình thụ lý, xét xử của Tòa án nhân dân thành phố Phủ Lý, nay lại đang tiếp tục bị lặp lại tại phiên tòa phúc thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Hà Nam. Cả ba luật sư đều đề nghị hoãn phiên tòa để xem xét lại thủ tục tố tụng về người đại diện theo ủy quyền của bị đơn cũng như về các vấn đề thu thập tài liệu, chứng cứ để phiên tòa được diễn ra đúng theo quy định pháp luật nhằm bảo vệ đúng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự. Tuy nhiên đề nghị này đã không được HĐXX chấp thuận. HĐXX chỉ dời lịch xét xử sang buổi chiều, thay vì hoãn phiên tòa.

Luật sư Nguyễn Hoàng Việt cho biết: “Quá trình thụ lý hồ sơ vụ án theo trình tự phúc thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, tuy nhiên HĐXX đã bỏ qua đề nghị của các luật sư, vẫn quyết định tiếp tục tiến hành xét xử vào chiều nay. Đây là một điều rất khó hiểu vì nó không thể diễn ra tại một phiên tòa cấp tỉnh khi mà sai phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng đã được nêu ra và làm rõ trong phần thủ tục phiên tòa sáng nay”.

Theo luật sư Nguyễn Hoàng Việt, Điều 49 Luật tố tụng hành chính thì đương sự (bao gồm người bị kiện) có các quyền và nghĩa vụ sau:

“3. Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức đang lưu giữ, quản lý chứng cứ cung cấp chứng cứ đó cho mình để giao nộp cho Toà án.

4. Đề nghị Toà án xác minh, thu thập chứng cứ của vụ án mà tự mình không thể thực hiện được; đề nghị Toà án triệu tập người làm chứng, trưng cầu giám định, định giá tài sản, thẩm định giá tài sản.

6. Tham gia phiên toà.

8. Ủy quyền bằng văn bản cho luật sư hoặc người khác đại diện cho mình tham gia tố tụng”

Như vậy theo quy định này thì UBND thành phố Phủ Lý và cá nhân ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý có nghĩa vụ tham gia tố tụng và tham dự phiên tòa, nếu không tham gia, tham dự được thì có thể ủy quyền bằng văn bản cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng và tham dự phiên tòa. 

“Tuy nhiên, trong giấy ủy quyền số 103/UQ-UBND ngày 21/02/2014, Bên ủy quyền chỉ có ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý ủy quyền cho ông Phạm Nam Hà và ông Đỗ Bá Nghĩa tham gia vụ kiện quyết định hành chính chứ không có sự ủy quyền của UBND thành phố Phủ Lý cho hai ông này tham gia tố tụng trong vụ kiện hành chính này. Tại cấp sơ thẩm, TAND thành phố Phủ Lý đã thụ lý, giải quyết và xét xử vụ án mặc dù suốt cả quá trình tố tụng này không hề có sự tham gia của đại diện đương nhiên hoặc đại diện theo ủy quyền của UBND thành phố Phủ Lý.

Sau khi bản án sơ thẩm bác đơn khởi kiện của người bị thu hồi đất, nguyên đơn đã tiếp tục kháng cáo lên TAND tỉnh Hà Nam và tòa án cũng đã thụ lý, giải quyết và đưa vụ án ra xét xử theo trình tự phúc thẩm. Tuy nhiên trong suốt quá trình tố tụng phúc thẩm này, Tòa án cũng không làm rõ việc UBND thành phố Phủ Lý không có người đại diện tham gia tó tụng với tư cách bị đơn, và vẫn tùy tiện đưa vụ án ra xét xử, bởi căn cứ theo nội dung giấy ủy quyền này thì về mặt tư cách tố tụng, ông Phạm Nam Hà và ông Đỗ Bá Nghĩa chỉ tham dự phiên tòa sơ thẩm với tư cách là người đại diện theo ủy quyền cho ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý, là một trong hai bị đơn của vụ án này. Việc vẫn tiến hành xét xử khi người bị kiện trong vụ án hành chính trên là UBND thành phố Phủ Lý lại không tham gia tố tụng là một sai phạm nghiêm trọng, vi phạm thủ tục tố tụng hành chính”, luật sư Việt phân tích.

Luật sư Nguyễn Hoàng Việt bức xúc nói: “Căn cứ vào nội dung, phạm vi giấy ủy quyền thì bên nhận ủy quyền được “làm việc với Tòa án nhân dân thành phố Phủ Lý” và “Nếu vượt ra ngoài phạm vi ủy quyền thì phải báo cáo với chủ tịch UBND thành phố”. Do đó ở đây có hai vấn đề cần phải đặt ra: Một là “làm việc với Tòa án nhân dân thành phố Phủ Lý” là làm những việc gì? Thế nào là làm việc trong phạm vi được ủy quyền và vược quá phạm vi được ủy quyền? Hai là, nội dung ủy quyền ghi rõ chỉ ủy quyền “làm việc với Tòa án thành phố Phủ Lý” chứ không ủy quyền tham gia tố tụng cũng như tham dự phiên tòa phúc thẩm. Do vậy, ông Phạm Nam Hà và ông Đỗ Bá Nghĩa không có tư cách là người đại diện theo ủy quyền cho ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý tại cấp phúc thẩm cũng như tại phiên tòa phúc thẩm. Rõ ràng, tại cấp phúc thẩm vắng mặt hoàn toàn hai bị đơn là UBND thành phố Phủ Lý và ông Bùi Văn Hùng – Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý”.

Theo quy định tại Điều 131, Luật Tố tụng hành chính khi đương sự, người đại diện hợp pháp, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự vắng mặt thì:

“1. Toà án triệu tập hợp lệ lần thứ nhất, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt; trường hợp có người vắng mặt thì Hội đồng xét xử hoãn phiên toà, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

Toà án thông báo cho đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự biết việc hoãn phiên toà.”

Như vậy, cần phải có quyết định hoãn phiên tòa để thực hiện lại toàn bộ thủ tục tố tụng tại giai đoạn phúc thẩm nói chung và tại phiên tòa phúc thẩm nói riêng.

Ngoài ra, về hình thức thì Giấy ủy quyền số 103/UQ-UBND chỉ là một quyết định hành chính nội bộ chứ không phải là một văn bản ủy quyền theo quy định của pháp luật.

Luật sư Việt cho biết, đến thời điểm này vẫn còn rất nhiều chứng cứ chưa được Tòa án tiến hành thu thập theo đúng quy định pháp luật cũng như vắng mặt một số nhân chứng quan trọng liên quan đến việc làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án.  

Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố cũng có quan điểm đồng thuận với các luật sư là đề nghị HĐXX hoãn phiên tòa để đảm bảo đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên HĐXX đã không lắng nghe ý kiến và lời đề nghị của các luật sư cũng như bỏ qua ý kiến của kiểm sát viên, không ra Quyết định hoãn phiên tòa nhằm thu thập tài liệu, chứng cứ để phiên tòa được diễn ra đúng theo quy định pháp luật, bảo vệ đúng đắn quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự. Việc làm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, gây ảnh hưởng lớn đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Theo quyết định của HĐXX, phiên tòa sẽ tiếp tục xét xử vụ kiện vào chiều nay 16/9.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.