Gian lận thi cử có nguy cơ đối mặt với án tù chung thân

Gian lận trong thi cử là hành vi sai trái và bị xem là hành vi vi phạm pháp luật. Đây là điều hiển nhiên mà có lẽ ai cũng biết. Thế nhưng, vì những lợi ích trước mắt, nhiều người đã cố đánh liều vi phạm mà không lường được những hậu quả phải gánh chịu.

Cụ thể, những người có hành vi gian lận trong thi cử, đặc biệt là kỳ thi THPT sẽ bị xử phạt thế nào? Để trả lời cho câu hỏi này, mời bạn đọc cùng gặp gỡ Luật sư Hà Liên, đến từ Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam để được giải đáp.

Thưa luật sư, hành vi gian lận trong thi cử, đặc biệt là gian lận trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới có sẽ bị xử phạt như thế nào theo quy định của pháp luật?

L.s Hà Liên: Hiện nay pháp luật chưa có quy định về định nghĩa “gian lận trong thi cử”. Tuy nhiên, có thể hiểu gian lận trong thi cử là hành vi gian dối trong hoạt động thi cử và được thể hiện qua các hành vi như mang tài liệu, vật dụng không được phép mang vào phòng thi, làm bài hộ hoặc trợ giúp thí sinh, đánh tráo bài thi, sửa điểm, chấm thi sai,…. Theo quy định tại Điều 22 Luật Giáo dục năm 2019, hành vi gian lận trong học tập, kiểm tra, thi, tuyển sinh là một trong những hành vi bị nghiêm cấm..

Như vậy, hành vi gian lận trong thi cử, (đặc biệt là gian lận trong kỳ thi tốt nghiệp THPT) là hành vi vi phạm pháp luật. Khoản 3 Điều 13 Nghị định 138/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục quy định: Người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị phát tiền tương ứng với hành vi vi phạm như sau:

+ Từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi mang tài liệu, thông tin, vật dụng không được phép vào phòng thi, khu vực chấm thi;

+ Từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi làm bài hộ thí sinh hoặc trợ giúp thí sinh làm bài;

+ Từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi thi thay hoặc thi kèm người khác;

+ Từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với hành vi viết thêm hoặc sửa chữa nội dung bài thi hoặc sửa điểm bài thi trái quy định;

+ Từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi đánh tráo bài thi;

+ Từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (đối với tổ chức) hoặc từ 4.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng (đối với cá nhân) khi có hành vi tổ chức chấm thi sai quy định.

Bên cạnh đó, người thực hiện hành vi gian lận trong thi cử có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi gian lận trong thi cử với các tội danh như: Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ với khung hình phạt cao nhất là phạt tù từ 10 năm đến 15 năm (Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015); Tội nhận hối lộ với khung hình phạt cao nhất là phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015); ...

Người nhìn thấy hoặc biết người khác gian lận nhưng im lặng mà không báo thì có bị xem là vi phạm pháp luật không thưa luật sư? 

L.s Hà Liên: Nghị định 138/2013/NĐ-CP và các văn bản liên quan không có quy định hành vi trên là hành vi vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, khi hành vi gian lận trong thi cử bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thì hành vi trên có thể bị coi là Tội không tố giác tội phạm và bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm (Điều 390 Bộ luật Hình sự năm 2015), trừ trường hợp người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội.

Trong trường hợp hành vi gian lận chưa bị phát hiện trong lúc thi mà sau khi thí sinh hoàn thành kỳ thi và trúng tuyển mới bị phát hiện thì những người có hành vi gian lận sẽ bị xử phạt như thế nào thưa luật sư?

L.s Hà Liên: Sau khi thí sinh hoàn thành kỳ thi và trúng tuyển thì ngoài mức phạt tiền được quy định tại Khoản 3 Điều 13 Nghị định 138/2013/NĐ-CP nói trên, các biện pháp khắc phục hậu quả sẽ được áp dụng như:

+ Khôi phục tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do hành vi viết thêm, sửa nội dung bài thi;

+ Hủy bỏ kết quả thi không đúng quy định; chấm lại bài thi;

+ Chuyển người học đủ điều kiện trúng tuyển đã nhập học sang cơ sở giáo dục khác hoặc hủy bỏ quyết định trúng tuyển, trả lại kinh phí đã thu cho người học nếu không chuyển được đối với cơ sở giáo dục đã tuyển trái phép; ...