Chương trình đổi MBH cho nông dân: "Lợi ích kép" cho... doanh nghiệp

Bảng niêm yết giá đổi cho nông dân

Tiêu chí của chương trình: “Đổi mũ bảo hiểm (MBH) kém chất lượng lấy MBH mới đúng quy chuẩn” nhằm: Hưởng ứng thập kỷ hành động vì an toàn giao thông (ATGT) đường bộ của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam; Năm ATGT quốc gia 2012; Tuyên truyền vận động người dân nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông; Thu hồi lại mũ cũ, mũ kém chất lượng để người dân không sử dụng khi tham gia giao thông bằng mô tô, xe máy nhằm giảm thiểu các chấn thương không đáng có, đặc biệt là chấn thương sọ não do TNGT gây ra. Ngoài ra còn giúp cho nông dân, nhất là nông dân nghèo, vùng sâu vùng xa, các hộ nông dân diện chính sách.

Có thể nói, tiêu chí của chương trình là rất hay, có lợi ích cho bà con nông dân. Do đó, từ năm 2009 đến nay chương trình này đã thực hiện được trên 40 tỉnh, thành phố; hỗ trợ cho người dân và cán bộ các cấp HND gần 2 triệu MBH. Vậy nên, được biết trong năm 2012 này, chương trình tiếp tục thực hiện tại các tỉnh, thành phố và thực hiện lần thứ 2 đối với những tỉnh đã triển khai năm trước…

Đáng nói, Đức Huy chỉ là một cơ sở sản xuất MBH không phải là công ty nhưng lại chiếm phần lớn lượng mũ cung cấp (!?). Chính vì thế, trong quá trình triển khai cơ sở này đã để lộ ra nhiều dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng như: MBH cung ứng cùng chủng loại, mẫu mã ngoài thị trường bị cơ quan chức năng phát hiện kém chất lượng; dấu hiệu nhập nhèm báo cáo thuế, tài chính, hóa đơn cung ứng…, đồng thời giá MBH mà Đức Huy đưa đến tay nông dân thậm chí còn… cao hơn so với giá ký gửi cho HND và đại lý.

Nông dân mất tiền mua MBH kém chất lượng

Từ ngày 9/5 đến 1/6/2012, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (TCĐLCL) tỉnh Bình Thuận đã phối hợp với Hội Tiêu chuẩn- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Chi cục QLTT, Phòng Kinh tế Hạ tầng các huyện Tánh Linh, Hàm Thuận Bắc và TP. Phan Thiết tiến hành tổ chức kiểm tra đợt 3 đối với các doanh nghiệp MBH, kinh doanh xăng dầu…

Với trường hợp này, Chi cục đã có thông báo kết quả thử nghiệm, thông báo dừng kinh doanh loại mũ bảo hiểm nêu trên và tổ chức lập biên bản thống kê số lượng và niêm phong loại mũ bảo hiểm này, đồng thời đề nghị hộ kinh doanh Nguyễn Kinh Luân liên hệ nhà sản xuất để tổ chức khắc phục và có báo cáo khắc phục gửi về Chi cục để xem xét thông báo tiếp lục lưu thông lại hàng hóa trên nếu đáp ứng các quy định về chất lượng.

Điều đáng nói, dù MBH hiệu JAMASATA kính (mã 012) này kém chất lượng nhưng có giá thị trường tới 210.000đ/mũ, giá niêm yết 195.000đ, và giá đổi là 145.000đ/chiếc (đã hỗ trợ nông dân). Tuy nhiên, theo tài liệu mà chúng tôi thu thập được trong “Hợp đồng ký gửi hàng hóa” giữa Cơ sở Đức Huy và Trung tâm Hỗ trợ nông dân nông thôn - Chi nhánh phía Nam (gọi tắt Trung tâm HTNDNT) thì giá loại mũ này chỉ có... 100.000đ/chiếc.

Trong khi đó, nông dân nghèo dù “mang tiếng” được hỗ trợ 50.000đ/chiếc, và các gia đình thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ được trợ giá 70.000 đồng/mũ thì Cơ sở Đức Huy xem ra vẫn còn được “lời” 45.000đ/mũ bán cho nông dân và 25.000đ/mũ bán cho gia đình chính sách (!). Đáng nói, đây là chương trình phi lợi nhuận.

Tương tự, Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa (QLCLSPHH) miền Trung (thuộc Cục QLCLSPHH) phối hợp với Chi cục TCĐLCL và Chi cục QLTT TP. Đà Nẵng vừa thực hiện đợt kiểm tra chất lượng MBH trên thị trường. Kết quả kiểm tra ngày 12/7 cho thấy, vẫn còn nhiều MBH không đạt chất lượng được bày bán công khai trong đó có MBH của Cơ sở Đức Huy – nơi cung cấp MBH cho chương trình.

Doanh nghiệp “lợi kép”

Đấy là chưa kể giá mà Cơ sở Đức Huy khi ký gửi hàng hóa cho Trung tâm HTNDNT chắc chắn chưa phải là giá gốc. Và như vậy, đồng nghĩa với việc Cơ sở Đức Huy được lãi tới hai lần trên một MBH (lãi lần thứ nhất khi ký gửi và lãi lần thứ 2 khi cung cấp cho nông dân).

Như vậy, theo thống kê từ khi thực hiện chương trình (năm 2009) tới nay đã “đổi” được khoảng 2 triệu MBH (trong đó phần lớn là của Cơ sở Đức Huy) thì con số lợi nhuận mà Trung tâm HTNDNT đã “vô tình” giúp nhà cung ứng lời “khủng khiếp” cỡ nào? Không những thế, dư luận đang cho rằng, một số ít DN đang “núp bóng”, lợi dụng chương trình này để bán được số lượng lớn MBH giá cao.

Trong khi đó, theo các công ty sản xuất và kinh doanh MBH, chi phí để bán MBH trong giai đoạn hiện nay rất cao và nhiều rủi ro. Bởi lẽ ngoài việc khảo sát, thiết lập hệ thống đại lý cho mình, các công ty này phải tốn rất nhiều chi phí khác cho quảng cáo, marketing... Như vậy, bằng việc “liên kết” với Trung tâm HTNDNT, Cơ sở Đức Huy và một số DN khác đã vừa dễ dàng đẩy được khối lượng hàng hóa “khổng lồ” trong khi hoàn toàn không tốn các chi phí kể trên lại được mang tiếng “thơm thảo”!