Quảng Ngãi:

Biển ngoạm làng chài

(Dân trí) - Chỉ trong vòng gần 1 năm, mặt nước biển đã "ngoạm" hơn 300m, đe dọa tính mạng hơn 100 hộ dân làng An Chuẩn, xã Đức Lợi, huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi bởi hoạt động khai thác cát của Công ty CP Saphia Quốc Tế.

Biển ngoạm làng chài - 1
Nơi chiếc ghe (dấu tròn) đang đứng là phần đất mà trước đây trai làng thường giao lưu thể thao, văn hóa và văn nghệ
Biển ngoạm làng chài - 2
Bây giờ thì biển đã ăn sát mép nhà
Thót tim nghe sóng vỗ

Có dịp về làng An Chuẩn vào tháng 3, nhâm nhi từng giọt cà phê bên quán nước ngay Cửa Lở (làng An Chuẩn), nhìn xa xăm ngoài trùng khơi, sóng biển vẫn còn cách nơi tôi ngồi hơn 50m và được ngăn cách bởi dãi cát trắng phau. Ấy mà hôm nay (12-9), khi về lại nơi đây theo tiếng oán than của ngư dân làng chài. Tôi giật mình bởi sóng biển đã dập giờn ngay quán nước tôi ngồi vào tháng 3 hôm ấy.

Bờ cát trắng đã mất tích, lộ thiên từng gốc dừa vững trãi. Nền nhà dân và cả ngôi miếu của làng chỉ còn cách mặt biển trong gang tấc. Ông Ngô Đầy (70 tuổi) bức xúc nói: "Tôi sống gần hết đời ở đây, nhưng chưa bao giờ thấy ngôi làng chài dần bị nước biển làm sạt lở nghiêm trọng. Đó là kể từ khi có công ty gì đó hút cát. Nếu không có hướng giải quyết, ngôi làng này sẽ biến mất thôi".

Chưa đầy 1 năm khi Công ty CP Saphia Quốc Tế bắt đầu hút cát thì ngôi làng chài An Chuẩn dần trôi theo biển cả. Vùng quê yên bình này giờ phải sống trong thấp thỏm, lo âu. Không biết ngày mai sẽ ra sao, từng "tất đất tất vàng" lần lượt trôi. Những hộ dân mưu sinh nhờ quán nước ven biển, giờ này phải lận đận đi tìm "chén cơm manh áo" nơi khác.

Chị Lê Yến Chi vừa ru con vừa nhìn xa xăm ra biển, nổi lo đang canh cách từng ngày với nạn nước biển xâm thực, chị nghẹn ngào: "Nếu không cảnh giác, chỉ cần một đêm nằm ngủ mê man kèm theo sóng lớn, căn chòi quán nước của tôi sẽ trôi ra biển mất. Nếu Nhà nước không có biện pháp hỗ trợ, tôi cũng không biết đi đâu về đâu".
Biển ngoạm làng chài - 3
Những hộ có khả năng đã di chuyển hết rồi
Biển ngoạm làng chài - 4
Chỉ còn chị Lê Yến Chi buộc phải bám trụ vì không biết đi đâu, về đâu

Doanh nghiệp "lấy vàng" để lại lời hứa suông

Năm 2009, UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp phép cho Cty Cổ phần Saphia Quốc Tế khai thác 20 triệu m3 cát nhiễm mặn, tại khu vực Cửa Lở - sông Vệ để xuất khẩu khi thực hiện dự án nạo vét, thông luồng. Sau khi khai thác, Cty này đã "mất tích" và để lại "bãi chiến trường" ngổn ngang. Còn những công trình "hứa" xây dựng cho địa phương vẫn đang nằm giai đoạn "dang dở". Người dân nghèo chờ đợi, còn chính quyền thì chẳng biết lấy vốn đâu mà làm tiếp.

Biển ngoạm làng chài - 5
Chủ đầu tư dự án bỏ chạy làm chính quyền và người dân điêu đứng
Người dân thôn An Chuẩn đành lặng lẽ thèm thuồng nhìn dự án thông luồng, dự án kè Đức Lợi (gần 15 tỷ đồng), đường bê-tông từ ngã tư Vinh Phú - Trạm Biên phòng Cửa Lở (gần 2 tỷ đồng) và Trường Tiểu học Đức Lợi (1,83 tỷ đồng) "đắp chiếu phơi bão". Chính quyền đang “ôm” một cục nợ, còn người dân phải “gánh” bao nhiêu mối lo toan.

Những ngư dân hành nghề đánh bắt thủy sản bức xúc: "Thông luồng gì đâu chúng tôi không thấy, chỉ "ngậm bồ hòn" mỗi khi triều cường rút xuống. Nhiều lúc chúng tôi phải vận động anh em "bê" thuyền qua Cửa Lở để đánh bắt ngoài khơi"

Được biết, Công ty CP Saphia Quốc Tế đăng ký vốn đầu tư 300 tỷ đồng, nhưng không hề ký quỹ đầu tư một xu nào. Hiện tại, công ty này còn nợ 2,059 tỷ đồng thuế thu nhập cá nhân; 23 triệu đồng thuế thu nhập doanh nghiệp; 148 triệu đồng thuế giá trị gia tăng; 6 tỷ đồng thuế xuất khẩu; 72 triệu đồng thuế tạm nhập tái xuất; 1,6 tỷ đồng thuế tài nguyên; 1,213 tỷ đồng phí môi trường và 408 triệu đồng tiền phạt. Ngoài ra, còn nợ các đơn vị thi công gần 4 tỷ đồng. Chưa kể các công trình dân sinh trên công ty này thực hiện "chụp giật" chưa tới 50% khối lượng công trình.

Trao đổi với Dân Trí chiều ngày 13-9, ông Dương Văn Tô - Bí thư huyện ủy Mộ Đức cho biết: "Hiện tại các công trình dân sinh do Công ty CP Saphia Quốc Tế đầu tư đang dang dở, khiến nhân dân và chính quyền phải đau đầu. Lý do dừng việc khai thác cát của công ty này xuất phát từ lệnh cấm theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, có hiệu lực từ tháng 6/2010. Giờ thì họ đã bỏ chạy!".

Đớn đau nhất, khi toàn bộ trang thiết bị hoạt động, công ty này đều thuê. Đến lúc họ "bỏ chạy", chính quyền "hoảng hồn", còn nhân dân Quảng Ngãi chỉ còn biết ngẩn ngơ. Mùa mưa bão sắp đến, cư dân làng chài An Chuẩn có nguy cơ đối diện với tử thần. Nếu không có biện pháp di dời dân khỏi vùng sạt lở, họ có thể bị chôn vùi do mưa bão và sóng biển.

Bài, ảnh: Hồng Long