Bắc Giang: Giám đốc Sở KH&ĐT không hiểu luật hay "giúp" doanh nghiệp sai phạm?

Lập hồ sơ gian dối để trúng hàng loạt gói thầu xây dựng

Ngày 12/6/2018, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành bản kết luận nội dung tố cáo đối với Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Ngọc Vân (Công ty Ngọc Vân) dựa trên Quyết định số 422/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh về việc thụ lý giải quyết và giao nhiệm vụ xác minh nội dung tố cáo của công dân đối với Công ty Ngọc Vân, địa chỉ trụ sở tại làng Thị, xã Ngọc Vân, huyện Tân Yên về hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng.

Sau khi xem xét báo cáo số 65/BC-TTr ngày 4/6/2018 của Thanh tra tỉnh về kết quả xác minh nội dung tố cáo của công dân, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang kết luận như sau:

Về nội dung tố cáo: ngày 11/4/2018, thanh tra tỉnh đã làm việc với người tố cáo xác nhận nội dung tố cáo: Tố cáo Công ty Ngọc Vân về hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng. Cụ thể: Công ty Ngọc Vân nhiều lần lập báo cáo tài chính không trung thực (hay làm giả báo cáo tài chính) năm 2014, 2015 trong nhiều hồ sơ dự thầu để đấu thầu xây lắp tại các công trình (trường Tiểu học Ngọc Vân; cơ sở hạ tầng cụm dân cư khu Chuôm Nho thị trấn Nhã Nam; Cải tạo, nâng cấp đường từ thôn Trong Giữa xã Tân Trung đi thôn Cả Am xã Phúc Hòa; Nhà lớp học 8 phòng trường THCS thị trấn Cao Thượng).

Công dân cho rằng, hành vi vi phạm của công ty Ngọc Vân phải được xử lý theo quy định tại khoản 1, Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu, thể hiện tại Công văn số 9548/BKHĐT-QLĐT ngày 20/11/2017 của Bộ Kế hoạch đầu tư về việc hướng dẫn thực hiện pháp luật về việc đấu thầu, với nội dung: “…trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nếu nhà thầu cung cấp báo cáo tài chính khác với báo cáo tài chính đã nộp cơ quan thuế thì tổ chuyên gia, bên mời thầu phải xem xét tới tính chất của hai báo cáo tài chính này… Trường hợp, hai báo cáo tài chính này cùng loại và cùng kỳ báo cáo nhưng khác nhau về các số liệu thì đây được coi là hành vi gian lận trong đấu thầu…”.

Người bị tố cáo cũng đã có nội dung giải trình như sau:

Công ty Ngọc Vân là doanh nghiệp có tổng nguồn vốn lớn hơn 20 tỷ đồng nhưng có tổng số lao động bình quân năm từ trên 10 người đến dưới 200 người thì vẫn được coi là doanh nghiệp nhỏ.

Tại báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của Công ty nộp tại Chi cục thuế huyện Tân Yên thể hiện: Tổng tài sản tương đương với tổng nguồn nguồn vốn lớn hơn 20 tỷ đồng nhưng trong báo cáo tài chính của hồ sơ tham gia đấu thầu thể hiện tổng tài sản tương đương với tổng nguồn vốn nhỏ hơn 20 tỷ đồng là do trong quá trình làm hồ sơ dự thầu, kế toán của Công ty đã khai nhầm số liệu nói trên.

Công ty Ngọc Vân vẫn được coi là doanh nghiệp nhỏ và được tham gia đấu thầu các gói xây lắp công trình có giá trị dưới 05 tỷ đồng.

Về việc xem xét, kết luận của Giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư cho rằng:

Năm 2017, công dân có đơn tố cáo gửi Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Bắc Giang với nội dung: “Công ty CP XD&TM Ngọc Vân, địa chỉ trụ sở tại làng Thị, xã Ngọc Vân, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang nhiều lần nhiều lần gian lận trong dấud thầu, cụ thể tại 04 công trình: Nhà lớp học 2 tầng 4 phòng, trường Tiểu học Ngọc Vân; cơ sở hạ tầng cụm dân cư khu Chuôm Nho thị trấn Nhã Nam; Cải tạo, nâng cấp đường từ thôn Trong Giữa xã Tân Trung đi thôn Cả Am xã Phúc Hòa; Nhà lớp học 8 phòng trường THCS thị trấn Cao Thượng. Lý do: Công ty Ngọc Vân làm báo cáo tài chính năm 2014 và 2015 khống nhằm giảm giá trị tổng tài sản (nguồn vốn) xuống dưới 20 tỷ để tham dự thầu các gói thầu <5 tỷ đồng dành cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ”.

Ngày 04/10/2017, Giám đốc Sở KH&ĐT có Quyết định số 272/QĐ-SKHĐT về việc thụ lý giải quyết tố cáo và thành lập Tổ xác minh nội dung tố cáo đối với Công ty Ngọc Vân. Sau khi xem xét, Giám đốc Sở KH&ĐT có Kết luận số 2174/KL-SKHĐT ngày 09/11/2017 về việc kết luận nội dung tố cáo đối với công ty Ngọc Vân với nội dung:

“…Nội dung tố cáo có đúng một phần. Công ty Ngọc Vân đã vi phạm về hành vi kê khai không trung thực trong hồ sơ dự thầu khi tham gia dự thầu. Tuy nhiên, chưa đến mức vi phạm hành vi bị cấm trong đấu thầu theo quy định tại điểm c, khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu, do Doanh nghiệp có số lao động bình quân năm từ trên 10 người đến dưới 200 người, đủ điều kiện để tham gia các gói thầu có giá trị nhỏ hơn 5 tỷ đồng nên không làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu”.

Giám đốc Sở KH&ĐT "ưu ái" giảm nhẹ sai phạm cho doanh nghiệp

Tuy nhiên tại kết quả xem xét, xác minh của Thanh tra tỉnh lại cho thấy: Xem xét báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của Công ty Ngọc Vân được lập và nộp Chi cục thuế huyện Tân Yên lần lượt ngày 31/3/2015 và ngày 30/3/2016, thấy: tổng tài sản (hay tổng nguồn vốn) của Công ty năm 2014, 2015 lần lượt là 22.359.957.797 đồng và 25.567.580.156 đồng.

Xem xét 04 hồ sơ dự thầu năm 2017 của Công ty Ngọc Vân tại 4 công trình (trường Tiểu học Ngọc Vân; cơ sở hạ tầng cụm dân cư khu Chuôm Nho thị trấn Nhã Nam; Cải tạo, nâng cấp đường từ thôn Trong Giữa xã Tân Trung đi thôn Cả Am xã Phúc Hòa; Nhà lớp học 8 phòng trường THCS thị trấn Cao Thượng) thấy: Báo cáo tài chính năm 2014, 2015 có tổng tài sản lần lượt là 19.851.169.797 đồng và 19.972.242.611 đồng.

Như vậy, Công ty Ngọc Vân đã 04 lần thực hiện việc lập báo cáo tài chính năm 2014, 2015 nộp trong 04 hồ sơ dự thầu có số liệu sai khác với báo cáo tài chính năm 2014 và 2015 nộp chi cục Thuế huyện Tân Yên (hai báo cáo này là báo cáo tài chính năm, có cùng loại và cùng kỳ báo cáo nhưng khác nhau về các số liệu.

Xem xét hồ sơ mời thầu của các chủ đầu tư tại 04 công trình nêu trên, Thanh tra tỉnh thấy: gói thầu xây lắp công trình trên đều có giá trị dưới 05 tỷ đồng và không có nội dung yêu cầu và tiêu chuẩn đánh giá về số lao động của doanh nghiệp tham dự thầu.

Khoản 3, Điều 6, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu có nội dung: “Đối với gói thầu xây lắp có giá gói thầu không quá 05 tỷ đồng chỉ cho phép nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp tham gia đấu thầu”.

Như vậy, khi tham dự gói thầu xây lắp 4 công trình nêu trên, hồ sơ dự thầu với số liệu thông tin tổng tài sản (nguồn vốn) sai lệch thể hiện trong báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của Công ty Ngọc Vân lần lượt là 19.851.169.797 đồng và 19.972.242.611 đồng đều nhỏ hơn 20 tỷ đồng thì Công ty Ngọc Vân là doanh nghiệp cấp nhỏ, được phép tham dự thầu. Trường hợp số liệu tổng tài sản (nguồn vốn năm 2014, 2015 tại báo cáo tài chính trong hồ sơ dự thầu của Công ty Ngọc Vân là báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của Công ty nộp tại Chi cục thuế huyện Tân Yên (tổng tài sản năm 2014 là 22.359.957.797 đồng và năm 2015 là 25.567.580.156 đồng) thì chưa xác định được cấp doanh nghiệp của công ty Ngọc Vân. Để được tham dự thầu các gói thầu xây lắp có giá trị nhỏ hơn 05 tỷ đồng nêu trên, Công ty Ngọc Vân cần phải chứng minh Công ty là doanh nghiệp nhỏ (chứng minh qua việc xác định tổng số lap động bình quân các năm 2014, 2015).

Từ kết quả xem xét, xác minh của Sở KH&ĐT và Thanh tra tỉnh Bắc Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã đi đến nhận xét và kết luận:

Điểm a, khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013 quy định một trong các hành vi gian lận trong đấu thầu là: “a.Trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào”.

Tại đoạn 3, mục 2, Văn bản số 9548/BKHĐT-QLĐT ngày 20/11/2017 của Bộ KH&ĐT về việc hướng dẫn thực hiện pháp luật về đấu thầu có nêu: “…trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nếu nhà thầu cung cấp báo cáo tài chính khác với báo cáo tài chính đã nộp cơ quan thuế thì tổ chuyên gia, bên mời thầu phải xem xét tới tính chất của hai báo cáo tài chính này… Trường hợp, hai báo cáo tài chính này cùng loại và cùng kỳ báo cáo nhưng khác nhau về các số liệu thì đây được coi là hành vi gian lận trong đấu thầu…”.

Công ty Ngọc Vân đã cố ý lập báo cáo tài chính năm 2014, 2015 có số liệu sai khác với báo cáo tài chính năm 2014, 2015 mà trước đó công ty đã nộp chi cục thuế huyện Tân Yên (hai báo cáo này là báo cáo tài chính năm, có cùng loại và cùng kỳ báo cáo nhưng khác nhau về số liệu) nhằm trốn tránh nghĩa vụ chứng minh Công ty là doanh nghiệp nhỏ để được tham dự thầu 04 gói thầu trên. Hành vi trên vi phạm điểm a, khoản 4, Điều 89 Luật đấu thầu năm 2013.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã kết luận công dân tố cáo Công ty Ngọc Vân có hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng là tố cáo đúng (vi phạm điểm a, khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu).

Bản kết luận cũng chỉ rõ: Hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng nêu trên của Công ty Ngọc Vân vi phạm điểm a, khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Bắc Giang căn cứ điểm c, khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu và kết luận Công ty Ngọc Vân không vi phạm hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng là áp dụng sai pháp luật.

Từ đó, UBND tỉnh đã đưa ra biện pháp xử lý và kiến nghị: Căn cứ thẩm quyền quy định tại điểm b, khoản 3, Điều 90 Luật Đấu thầu năm 2013 (“…Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ban hành quyết định cấm tham gia hoạt động đấu thầu trong phạm vi quản lý của bộ, ngành, địa phương mình đối với những trường hợp do người có thẩm quyền đề nghị theo quy định tại điểm a khoản này”), giao Sở KH&ĐT lập hồ sơ trình Chủ tịch UBND tỉnh xử lý đối với Công ty Ngọc Vân về hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng theo quy định.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bắc Giang cũng yêu cầu Giám đốc Sở KH&ĐT rút kinh nghiệm trong việc kết luận nội dung tố cáo chưa chính xác. Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu xác minh giải quyết tố cáo (cụ thể là Tổ xác minh thành lập theo Quyết định số 272/QĐ-SKHĐT ngày 04/10/2017 của Giám đốc Sở KH&ĐT).

Được biết hiện Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Bắc Giang là ông Trịnh Hữu Thắng.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Ngọc Hân - Anh Thế