Nhiều lao động bị thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp đã nhận

Năm 2022, chị Phương nghỉ việc và được hưởng trợ cấp thất nghiệp 3 tháng, từ tháng 7/2022 đến tháng 9/2022. Tháng 9/2022 là tháng cuối cùng chị được nhận trợ cấp thất nghiệp và chị đã nhận trước khi tham gia lại bảo hiểm xã hội (BHXH) ở công ty mới.

Tuy nhiên, đến năm 2024, chị Phương bất ngờ nhận được thông báo hoàn trả lại 1 tháng hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho cơ quan BHXH (tháng 9/2022). Chị Phương không hiểu vì sao mình bị thu hồi trợ cấp tháng 9/2022 vì thời điểm này chị vẫn đang thử việc ở công ty mới.

Theo BHXH Việt Nam, tại thời điểm chị Phương được xác định có việc làm (tháng 9/2022) thì chị sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Tuy nhiên, do chị Phương đã nhận trợ cấp thất nghiệp tháng cuối cùng qua tài khoản ngân hàng. Sau đó, công ty mới của chị ký hợp đồng lao động và đóng BHXH tháng 9/2022 cho chị.

Lúc này, hệ thống BHXH ghi nhận tháng đóng BHXH trùng với tháng hưởng trợ cấp, tức là chị Phương đã nhận trợ cấp thất nghiệp sai quy định, phải thu hồi.

Theo bà Nguyễn Văn Hạnh Thục, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM, những trường hợp nhận trợ cấp thất nghiệp sai quy định, phải thu hồi như chị Phương là khá nhiều.

Nguyên nhân của tình trạng này là người lao động thiếu hiểu biết về pháp luật bảo hiểm thất nghiệp, không rõ về các trường hợp dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp, không thông báo kịp thời cho trung tâm Dịch vụ việc làm khi có việc làm mới...

Thậm chí, có người lao động cố tình giấu việc đã có việc làm để tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp; hoặc thỏa thuận với bộ phận nhân sự của công ty là làm việc nhưng không đóng BHXH trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM, trong 6 tháng đầu năm 2024, trung tâm phát hiện 712 trường hợp người lao động nhận chế độ TCTN sai quy định. Sau nhiều tháng phối hợp cùng BHXH TPHCM, trung tâm đã thu hồi số tiền hơn 6,1 tỷ đồng hưởng sai chế độ bảo hiểm thất nghiệp.

Theo ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc BHXH TPHCM, do thông tin lao động còn thiếu thốn, chưa được số hóa và chưa đồng bộ dữ liệu giữa các ngành nên rất khó kiểm soát tình trạng việc làm của người lao động. Dẫn đến việc chênh lệch về thời gian, xảy ra trường hợp người lao động nhận trợ cấp thất nghiệp sai quy định như trên.

Bên cạnh đó, việc thu hồi số tiền hưởng sai của người lao động thường cũng rất khó khăn. Cơ quan BHXH phải thông qua đơn vị sử dụng lao động, hoặc thông báo thu hồi số tiền hưởng sai quy định khi người lao động đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp lần kế tiếp.

Do đó, bà Nguyễn Văn Hạnh Thục kiến nghị khi sửa đổi Luật Việc làm, cần có quy định về việc thu hồi trợ cấp thất nghiệp khi người lao động hưởng sai quy định để cơ quan quản lý dễ thực hiện.