"Nên xem lại cách tính tiền đối với phản biện của nhà khoa học"

Tại buổi làm việc sáng nay 13/6, GS.TS Nguyễn Ngọc Giao - Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM (gọi tắt là liên hiệp hội) kiến nghị Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng rằng, cần thể chế hoá việc phản biện dự án vì hiện nay chủ đầu tư các dự án không mặn mà với việc này.

Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Giao, thành phố cần quy định cụ thể một công trình có số vốn bao nhiêu tiền, ảnh hưởng đến bao nhiêu người dân thì buộc phải qua phản biện độc lập, không phải phản biện ở cấp nội bộ các sở như hiện nay.

“Vì nhiều đơn vị phản biện dưới quyền giám đốc sở nên không thể không ủng hộ dự án. Phản biện độc lập thì mới có thể nói thẳng, nói thật. Hiện có tình trạng khi dự án bị trục trặc, thành phố yêu cầu báo cáo thì sở ngành mới mời phản biện. Nhưng khi tổ chức hội thảo thì tài liệu chỉ đưa trước một tuần nên thật ra cũng chỉ là phản biện cho vui”, ông Giao nói.

Còn Chủ tịch Hiệp hội nhựa - TS Trần Công Hoàng Quốc Trang đề nghị lãnh đạo thành phố phải xử lý các vấn đề mang tính khoa học, lâu dài chứ không nên chỉ giải quyết một vụ việc “cho dân họ sướng”.

Ông Trang cho rằng, hiện nay lãnh đạo thành phố chưa thật sự quan tâm để phát huy vai trò của trí thức thành phố. Thành phố cần phải có sự chỉ đạo để tập hợp trí tuệ của giới trí thức. Vai trò của trí thức phải phát huy đến nơi đến chốn, không nên phân biệt trí thức già hay trẻ. Các dự án của thành phố, nhất là liên quan đến đời sống người dân phải có ý kiến của các nhà khoa học.

Ông Trang dẫn chứng rằng làm đường Kinh Dương Vương ảnh hưởng đến 500 hộ dân mà không có ý kiến của các nhà khoa học. “Cứ làm xong rồi dân chịu. Phải giải quyết bằng hệ thống chứ không thể bằng mệnh lệnh”, ông Trang nói.

Trong khi đó, nguyên Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ Phan Minh Tân cho rằng hiệu quả đóng góp của liên hiệp hội cho thành phố là chưa cao lắm. Ông đề nghị thành phố nên “đặt hàng” trí thức và thật cụ thể để các nhà khoa học cùng tham gia dự án, chứ khi triển khai rồi thì việc phản biện không còn ý nghĩa nữa. Tuy nhiên, ông cũng đề nghị trả công xứng đáng, theo kinh tế thị trường, sòng phằng cho các nhà khoa học vì đây là chất xám của họ. Như cách tính hiện nay, một trang giấy vài trăm nghìn là không khoa học.

Tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng cho biết lãnh đạo thành phố luôn lắng nghe ý kiến các nhà khoa học với tinh thần cầu thị và luôn tạo điều kiện để các nhà khoa học làm việc, phát triển và cống hiến cho đất nước.

“Trong khoa học không phân biệt già trẻ, không có nhà khoa học già, chỉ có nhà khoa học lớn tuổi, những người vẫn còn minh mẫn và tri thức đóng góp cho xã hội”, ông Thăng nói.

Ông Thăng cũng cho biết thành phố sẽ phát triển tiềm lực của khoa học công nghệ và sắp tới sẽ rà soát lại các cơ chế, chương trình, đề tài, đề án liên quan đến khoa học, công nghệ của thành phố để các nhà khoa học chủ động lựa chọn đề tài nghiên cứu và xem đã phù hợp chưa.

Về thể chế hóa hoạt động tư vấn phản biện, ông Thăng đề nghị UBND TP phải nắm bắt ngay và cần có chỉ đạo cụ thể hóa việc phản biện các dự án.

“Cần phải thể chế hoá hoạt động tư vấn phản biện độc lập vì đây là nhu cầu thực sự. Hội đồng tư vấn phản biện mà thuộc sở và là cấp dưới của giám đốc sở thì khó mà khách quan được. Có tư vấn độc lập này thành phố cũng yên tâm ra quyết định khi các nhà khoa học làm độc lập, khách quan, không bị chi phối. Cũng nên xem xét lại cách tính tiền đối với việc phản biện của các nhà khoa học. Chất xám của nhà khoa học mà tính theo trang là không hợp lý”, ông Thăng nói.

Về kiến nghị của GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn thành lập trung tâm kiểm nghiệm riêng an toàn thực phẩm, Bí thư Thăng cho rằng xây dựng thành phố có chất lượng sống tốt thì phải kiểm soát được an toàn thực phẩm. Còn Phó Chủ tịch UBND TP Lê Thanh Liêm cho biết đang lên kế hoạch thành lập ban an toàn vệ sinh thực phẩm riêng và thành phố sẽ triển khai sớm.

Trước đó, GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn cho rằng an toàn thực phẩm được coi là quốc nạn, người dân rất hoang mang và bản thân ông đi chợ cũng rất đắn đo không biết chọn mua như thế nào cho an toàn. Ông Sơn cho rằng có 3 yếu tố ảnh hưởng đến vệ sinh an toàn thực phẩm. Đó là nhà sản xuất thiếu trách nhiệm, chỉ nghĩ tới quyền lợi của mình. Bên cạnh đó, phụ gia thực phẩm đã nhập tràn lan mà không rõ nguồn gốc, chất lượng. Ông đề nghị phải có chốt chặn kiểm tra ở khu vực biên giới Tây Nam và Việt – Trung. Ngoài ra, việc quản lý lỏng lẻo hóa chất công nghiệp, phụ gia thực phẩm là nguyên nhân dẫn đến bữa cơm thiếu an toàn của người dân.

Quốc Anh