Bệnh viện trại giam ở Sài Gòn - nơi Tổng Bí thư Trần Phú hy sinh

(Dân trí) - Bên trong Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM có 1 khu vực là nhà tù từ thời Pháp dùng để nhốt bệnh nhân tâm thần, sau này là nơi giam giữ các tù nhân chính trị. Chính tại nơi này, Tổng Bí thư Trần Phú đã hy sinh.

Bệnh viện trại giam ở Sài Gòn nơi Tổng Bí thư Trần Phú hi sinh

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM- tiền thân là Bệnh viện Chợ Quán, là bệnh viện lâu đời nhất Sài Gòn. Bên trong bệnh viện có một khu nhà tù từ thời Pháp, dùng để nhốt bệnh nhân tâm thần và sau đó là nơi giam giữ các tù nhân chính trị.

Năm 1861, lúc chưa được xây dựng, bệnh viện là trạm cứu thương của thực dân Pháp khi đánh đồn Kỳ Hòa. Năm 1862, nhiều nhà hảo tâm người Việt đóng góp xây dựng bệnh viện trên một khu đất rộng gần 5 hecta tại làng Chợ Quán giữa Sài Gòn - Chợ Lớn. Do có nhu cầu điều trị bệnh tâm thần, nên trong bệnh viện xây dựng thêm một khu riêng biệt để nhốt các bệnh nhân tâm thần. Trong những năm sau đó, bệnh viện tiếp nhận điều trị các bệnh nhân bị mắc bệnh da liễu, truyền nhiễm và tù nhân bị bệnh.

Do số bệnh nhân ngày càng tăng, bệnh viện được sửa chữa và xây thêm. Ngoài 110 giường bệnh cho người tù bị bệnh và 20 giường dành cho bệnh nhân bị hoa liễu, bệnh viện còn bổ sung thêm 6 phòng bệnh truyền nhiễm, phòng phẫu thuật và phòng sanh.

Hiện nay, bên trong bệnh viện có một khu vực được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Khu vực đó là nhà tù đã từng giam giữ vị Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng Cộng sản Việt Nam - đồng chí Trần Phú. Cũng tại nhà tù này, Tổng Bí thư Trần Phú đã hy sinh.

Từ ngoài cửa trại giam đi vào, nhà tù được chia làm 2 khu vực trại giam phạm nhân nam và phạm nhân nữ. Trong khu vực trại giam nam, nằm đầu tiên là phòng giam lớn với khoảng 20 người. Đồng chí Trần Phú đã ở phòng giam này khi mới đến trại giam. Phòng giam rộng 3,6m, dài 10,2m, bên trong có bục xi măng lót gạch hoa. Các cửa sổ đều có lưới sắt bảo vệ, trên nóc phòng cũng giăng kín lưới sắt.

Đi sâu vào bên trong là khu cách ly, có cửa sắt kiên cố, ngăn cách với bên ngoài. Bên trong có 3 phòng giam, 2 phòng đầu là cá nhân và 1 phòng tập thể. Đồng chí Trần Phú cũng từng bị giam tại đây, khi bị phát hiện mắc bệnh lao. Bên trong khu vực cách ly, có phòng giam 3A là nơi đồng chí Trần Phú mất.

Ngoài Tổng Bí thư thứ nhất Trần Phú, nhà tù này còn là nơi giam giữ các bậc lão thành cách mạng như Trần Não, Hà Huy Tập, Trần Bạch Đằng, Nguyễn Văn Trỗi.

Bên trong bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM có 1 khu vực là nhà tù từ thời Pháp dùng để nhốt bệnh nhân tâm thần, sau này là nơi giam giữ các tù nhân chính trị.
Bên trong bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM có 1 khu vực là nhà tù từ thời Pháp dùng để nhốt bệnh nhân tâm thần, sau này là nơi giam giữ các tù nhân chính trị.
Nhà tù này là nơi đồng chí Tổng Bí thư Trần Phú đã hy sinh.
Nhà tù này là nơi đồng chí Tổng Bí thư Trần Phú đã hy sinh.
Khu vực trại giam nam là nơi giam giữ tù nhân chính trị, trong đó có đồng chí Trần Phú.
Khu vực trại giam nam là nơi giam giữ tù nhân chính trị, trong đó có đồng chí Trần Phú.
Một phòng giam tập thể 20 người.
Một phòng giam tập thể 20 người.
Xiềng, xích sắt vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay.
Xiềng, xích sắt vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay.
Những căn phòng nhỏ hơn bên trong nhà tù.
Những căn phòng nhỏ hơn bên trong nhà tù.
Dọc lối hành lang nhà tù khá nhỏ, ánh sáng yếu ớt.
Dọc lối hành lang nhà tù khá nhỏ, ánh sáng yếu ớt.
Khu phòng giam cá nhân và khu vực cách ly nằm riêng biệt bên trong nhà tù.
Khu phòng giam cá nhân và khu vực cách ly nằm riêng biệt bên trong nhà tù.
Chiếc bồn rửa mặt là nơi để tất cả tù nhân sử dụng chung.
Chiếc bồn rửa mặt là nơi để tất cả tù nhân sử dụng chung.
Khu cách ly có những phòng giam khá nhỏ dành cho các cá nhân.
Khu cách ly có những phòng giam khá nhỏ dành cho các cá nhân.
Tại phòng giam số 3A là nơi đồng chí Trần Phú bị giam giữ khi mắc bệnh lao.
Tại phòng giam số 3A là nơi đồng chí Trần Phú bị giam giữ khi mắc bệnh lao.

Phòng giam này cũng là nơi Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng Cộng sản Việt Nam đã hy sinh.

Phòng giam này cũng là nơi Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng Cộng sản Việt Nam đã hy sinh.

Phòng giam lớn trong khu cách ly dành cho các tù nhân chính trị mang bệnh.
Phòng giam lớn trong khu cách ly dành cho các tù nhân chính trị mang bệnh.
Bên trong nhà tù hiện nay có khu trưng bày những kỷ vật và quá trình hoạt động của Tổng Bí thư Trần Phú.
Bên trong nhà tù hiện nay có khu trưng bày những kỷ vật và quá trình hoạt động của Tổng Bí thư Trần Phú.

Hình ảnh đôi giày ông đã từng sử dụng.

Hình ảnh đôi giày ông đã từng sử dụng.

Những bài báo về cuộc đời hoạt động cách mạng của ông.
Những bài báo về cuộc đời hoạt động cách mạng của ông.
Sơ đồ khu trại giam bệnh viện.
Sơ đồ khu trại giam bệnh viện.
Nhà tù còn có khu vực giam giữ riêng cho phạm nhân nữ.
Nhà tù còn có khu vực giam giữ riêng cho phạm nhân nữ.

Nguyễn Quang