Ngoại trưởng Mỹ nói thẳng về vấn đề Biển Đông với Ngoại trưởng Trung Quốc

Ông Kerry đã đưa ra các bình luận trên trong cuộc gặp song phương với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Vị tại Kuala Lumpur, bên lề các hội nghị cấp cao của ASEAN, nơi căng thẳng ở Biển Đông trở thành chủ đề được quan tâm.

Quan chức Mỹ tiết lộ, ông Kerry nói với ông Vương rằng mặc dù Washington không đứng về bên nào trong tranh chấp chủ quyền tại vùng biển chiến lược, nhưng Mỹ muốn các vấn đề này được giải quyết hòa bình theo luật pháp quốc tế.

Ông Kerry cũng nhấn mạnh những lo ngại của Mỹ về tình trạng “quân sự hóa” trên các đảo do Trung Quốc chiếm giữa ở Biển Đông.

“Ông ấy hối thúc Trung Quốc, và các bên liên quan khác, ngừng các hành động gây phức tạp để tạo không gian cho ngoại giao”, quan chức Mỹ nói thêm.

Về phía ông Vương, trong các bình luận ngắn trước báo giới sau cuộc gặp với ông Kerry, Ngoại trưởng Trung Quốc cho hay Bắc Kinh sẽ theo đuổi “các cuộc thảo luận hòa bình” để giải quyết tranh chấp Biển Đông. Ông này không nói rõ hơn.

Cuộc gặp giữa họ diễn ra sau khi các quốc gia thành viên ASEAN ngày 4/8 kêu gọi kiềm chế ở Biển Đông trong bối cảnh có những lo ngại về việc Trung Quốc cấp tập xây dựng trên 7 đảo nhân tạo tại vùng biển chiến lược. Vài quốc gia trong khối ASEAN có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với Bắc Kinh ở Biển Đông.

Các bức ảnh vệ tinh gần đây cho thấy Trung Quốc gần hoàn thành việc xây dựng một đường băng dài 3.000 trên một trong số 7 đảo nhân tạo ở Biển Đông.

Các chuyên gia an ninh nói rằng đường băng này đủ rộng để phục vụ hầu hết các máy bay quân sự của Trung Quốc, cho phép Bắc Kinh có tầm với xa hơn vào trung tâm hàng hải của Đông Nam Á.

Washington muốn sự ổn định tại Biển Đông

Trước đó, Trung Quốc tuyên bố không muốn thảo luận vấn đề Biển Đông tại các cuộc họp của ASEAN, nhưng một số Ngoại trưởng, trong đó có Ngoại trưởng chủ nhà Malaysia, đã bác bỏ điều đó, nói rằng vấn đề này quá quan trọng nên không thể bỏ qua.

Trong một tuyên bố, Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Minoru Kiuchi “đã bày tỏ lo ngại sâu sắc về các hành động đơn phương làm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng thẳng ở Biển Đông, trong đó có hoạt động cải tạo đất quy mô lớn, việc xây dựng các tiền đồn và sử dụng chúng cho mục đích quân sự”.

Bất chấp các bình luận mạnh mẽ trước công chúng của vài Ngoại trưởng ASEAN về sự cần thiết của việc giảm căng thẳng, ASEAN vẫn chưa đưa ra tuyên bố chung sau các cuộc các cuộc hội đàm giữa Ngoại trưởng các nước thành viên vào hôm qua 4/8.

Một tuyên bố chung dự kiến sẽ được đưa sau các cuộc họp chung giữa ASEAN, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và các nước khác vào ngày mai 6/8, giới chức cấp cao tiết lộ.

Trung Quốc và các quốc gia ASEAN đã nhất trí thiết lập đường dây nóng của các ngoại trưởng nhằm xử lý các vấn đề khẩn cấp trên biển, một quan chức cấp cao ASEAN cho hay. Điều này cũng sẽ được đưa vào tuyên bố chung.

Ông Vương Nghị dự kiến sẽ có các cuộc gặp với các ngoại trưởng ASEAN trong ngày hôm  nay.

Trước đó, hôm 3/8, ông Vương miêu tả các lời kêu gọi nhằm đóng băng hành động ở Biển Đông là “phi thực tế”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Kerry nói với những người đồng cấp ASEAN trong một cuộc gặp riêng rẽ rằng Washington muốn sự ổn định tại Biển Đông.

“Chúng tôi muốn đảm bảo an ninh của các tuyến đường biển quan trọng và các ngư trường, và muốn thấy các tranh chấp trong khu vực được xử lý hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tế”, ông Kerry nói.

Trung Quốc không có dấu hiệu dừng xây dựng trên các đảo nhân tạo tại các khu vực tranh chấp. Bắc Kinh đã cáo buộc Mỹ quân sự hóa Biển Đông bằng cách tiến hành các cuộc tuần tra và các cuộc tập trận quân sự chung.

An Bình