Cận cảnh thế hệ trực thăng Mil huyền thoại của Nga

Nhà máy trực thăng Mil Moscow, nhà thiết kế và chế tạo trực thăng hàng đầu thế giới với những mẫu trực thăng nổi tiếng như Mi-8, Mi-24 và Mi-26, đã kỷ niệm sinh nhật lần thứ 70 vào tháng 12 năm nay. Là mẫu trực thăng đầu tiên của Liên Xô được đưa vào sản xuất hàng loạt, Mi-1 (ảnh) đã được sản xuất với số lượng hơn 1.000 chiếc tại Liên Xô và 1.594 chiếc tại Ba Lan. (Ảnh: TASS)

Ra đời ngày 12/12/1947, nhà máy trực thăng Mil Moscow gắn liền với tên tuổi của kỹ sư về không gian vũ trụ Mikhail Mil. Nhà máy Mil Moscow đã thiết kế trực thăng Mi-8 (ảnh) từ đầu thập niên 1960 và đây cũng là một trong những mẫu trực thăng được sản xuất nhiều nhất trên thế giới với 92 quốc gia sử dụng. Mi-8 có thể đóng vai trò như một trực thăng vận tải, trinh sát, chỉ huy trên không, chiến đấu,...

Là trực thăng vận tải quân sự từ thời Liên Xô, Mi-10 được phát triển dựa trên mẫu trực thăng Mi-6 và chính thức đi vào hoạt động từ năm 1963. Mặc dù cùng sử dụng động cơ, hệ thống truyền động, thủy lực và cánh quạt tương tự Mi-6, song Mi-10 đã loại bỏ phần khoang vốn được sử dụng để chở binh lính và thay đổi một số chi tiết để có thể chở được hàng hóa cồng kềnh hơn.

Mi-12 được xem là siêu trực thăng vận tải lớn nhất và mạnh nhất thế giới do Liên Xô chế tạo trong đầu thập niên 1960. Trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh, khi các trực thăng được thiết kế để có thể mang được các tên lửa hạt nhân cỡ lớn, Mi-12 là một lựa chọn tối ưu khi khoang chứa hàng của máy bay này lên tới 600 m3 và có tải trọng tối đa khoảng 40 tấn. Mặc dù Mi-12 từng được trình làng tại triển lãm hàng không Paris năm 1971, song chương trình phát triển dòng máy bay này đã chấm dứt vào năm 1974 do chi phí tốn kém và nhiệm vụ dành cho Mi-12 không còn phù hợp.

Mi-14 là mẫu trực thăng săn ngầm có khả năng mang theo vũ khí hạt nhân tiêu diệt tàu ngầm đối phương. Mi-14 được phát triển trên cơ sở mẫu trực thăng săn ngầm Mi-8 nổi tiếng của Hải quân Liên Xô. Năm 1996, tất cả các trực thăng Mi-14 đều bị “đắp chiếu” theo thỏa thuận ký kết giữa Nga và Mỹ về việc cắt giảm vũ khí hạt nhân và thông thường sau Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, năm 2016, Nga tuyên bố lên kế hoạch tái sản xuất loại trực thăng này.

Trực thăng tấn công Mi-24 bắt đầu được Không quân Liên Xô sử dụng từ năm 1972 và đã có hơn 45 nước từng vận hành loại trực thăng này. Các phi công Liên Xô gọi Mi-24 là “xe tăng bay” vì khả năng vận chuyển linh hoạt kết hợp với hỏa lực mạnh để hỗ trợ cho lực lượng bộ binh dưới mặt đất. Mi-24 có thể mang theo bom, tên lửa, rocket và súng để tiêu diệt các mục tiêu như xe bọc thép, lính bộ hay công sự của đối phương.

Trực thăng vận tải hạng nặng Mi-26 là một trong những mẫu trực thăng nổi tiếng của Mil Moscow. Được sử dụng cho cả mục đích quân sự và dân sự, Mi-26 là trực thăng lớn nhất và mạnh nhất của Nga được sản xuất hàng loạt. Từ khi ra đời trong thập niên 1970, Mi-26 đã gây ấn tượng với khả năng vận chuyển hàng hóa mạnh hơn nhiều so với các trực thăng cùng thời. Mi-26 có thể chở nhiều loại hàng hóa siêu nặng như xe tăng, thậm chí có thể mang theo cả một trực thăng khác.

Ngoài các mẫu trực thăng có tuổi thọ hàng chục năm, Nga cũng đang phát triển mẫu trực thăng siêu tốc tương lai Mi-PSV. Đây là phiên bản trực thăng thử nghiệm dựa trên trực thăng Mi-24. Trong các cuộc thử nghiệm gần đây, trực thăng mẫu Mi-24LL PSV đã bay với tốc độ 405 km/giờ.