Lý Ngọc Minh - Tổng công trình sư bộ quốc phẩm và quốc yến APEC 2017

APEC 2017 - cuộc phiêu lưu mới của ông Lý Ngọc Minh

Dành cả cuộc đời gắn tình yêu vào đất, vị tổng công trình sư Lý Ngọc Minh dồn hết tâm sức để chế tác quà tặng đặc biệt và bộ sản phẩm thết đãi các thượng khách APEC xứng tầm và đẳng cấp. Hơn 2 năm từ nét phác thảo đầu tiên, ông Minh hàng trăm lần chỉnh sửa mới cho ra lò “mẻ gốm của tình yêu nước, niềm tự hào dân tộc và niềm kiêu hãnh chinh phục gốm sứ cao cấp”.

6 tháng phác thảo ý tưởng và một năm ròng để thể hiện bằng thiết kế hình họa 3D. Kế tiếp là giai đoạn sản xuất sản phẩm mẫu để đánh giá và hiệu chỉnh. Cũng từ đây, với nửa năm, mỗi sản phẩm được nghiên cứu kỹ càng, trải qua hàng chục cuộc kiểm định khác nhau, đồng nghĩa với việc yêu cầu mọi chi tiết, dù nhỏ nhất cũng phải thật hoàn hảo.

Để có đầy đủ các sản phẩm đặc biệt phục vụ sự kiện đối ngoại quan trọng nhất năm, hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ kỹ thuật cùng các nghệ nhân của Minh Long đã dành thêm 4 tháng nữa để chăm chút, tỉ mẩn trang trí và dõi theo từng sản phẩm một ra lò, đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe nhất về chất lượng, kỹ thuật và mỹ thuật của lĩnh vực sản xuất gốm sứ thế giới hiện nay.

Hoa sen trên Chén ngọc (*) - tấm lòng của một doanh nhân yêu nước

16 loại nguyên liệu khác nhau được tinh tuyển từ hơn 10 quốc gia trên thế giới, kết hợp 30 công đoạn sản xuất quan trọng, được nung 5 lần theo kỹ thuật nung liền khối (không dán keo, không bắt ốc) ở nhiệt độ 1.360 - 1.380 độ C là những con số sơ lược về quá trình làm nên tặng phẩm “Chén ngọc APEC”.

Tại sao lại là chén? Chén có bình thường quá không? Ông Lý Ngọc Minh lý giải: “Tôi gọi là chén là do thành ngữ “chén ngọc đũa ngà”, chứ không ai nói là bát ngọc đũa ngà. Người châu Âu ăn bằng đĩa, uống bằng cái tách, cái ly, tiếng Anh là “cup”. Còn người Á Đông mình thì có thói quen ăn bằng chén. Làm chén thay cúp cũng là nét riêng. Phương Tây có cúp vàng, Việt Nam có chén ngọc, hoàn toàn tương xứng”.

Không chọn nhiều họa tiết kiểu cách, Minh Long dùng hình tượng hoa sen bình dị kết hợp với dương xỉ trường cửu làm họa tiết chủ đạo. Trong đó, hoa sen là quốc hoa của Việt Nam, được nhiều người yêu thích với vẻ thanh tao, nền nã, tượng trưng cho lối sống giản dị, hiền hòa; còn dương xỉ là loài cây có mặt sớm nhất và trường tồn, bất biến theo thời gian. Chỉ riêng hai bức tranh sen trên nắp chén, việc tạo nên khung cảnh vàng để những cánh sen xanh bung thắm đã là một quá trình điều chỉnh hàng chục lần, trong nhiều tháng liên tục.

Về màu sắc trang trí, Minh Long sử dụng vàng 24k nhập từ hãng Heraeus (với hơn 260 năm kinh nghiệm) của Đức. “Chén ngọc APEC” có tông vàng nhạt, phối kết cùng màu xanh cobalt để làm nên sự sang trọng, quyền quý mà vẫn trang nhã, nhẹ nhàng.

“Lâu nay, chỉ có màu đỏ và vàng là phù hợp với phong cách cung đình, nhưng sử dụng màu vàng trên nền sứ sáng bóng cho vẻ đẹp trang nhã hơn. Màu vàng nhạt này khi kết hợp với xanh cobalt - màu xanh đặc trưng, đắt giá nhất trên sứ từ xưa đến nay, mới tạo nên sự phối kết hoàn mỹ” - ông Minh cho hay.

Bộ quốc yến - phẩm cấp mới cho gốm sứ Việt

Cũng sử dụng hoa sen làm họa tiết chủ đạo để tạo nên hồn sắc cho bộ dụng cụ phục vụ quốc yến, nhưng sen trên các sản phẩm này không giống sen trên “Chén ngọc APEC”. Vẫn là sen, nhưng với những nét vẽ cách điệu để phù hợp với sản phẩm, sen trên từng dụng cụ ăn lả lướt, mềm mại, nhẹ nhàng hơn.

“Với tất cả nỗ lực của hơn 30 người, lên ý tưởng và thiết kế trong vòng nửa năm mới cho ra họa tiết sen phù hợp. Đó là câu chuyện đủ thử thách sự nhẫn nại của những nghệ nhân giàu kinh nghiệm nhất”, ông Minh nâng chiếc tách uống Espresso - vật phẩm nhỏ nhất trên bàn tiệc quốc yến - vừa ngắm vừa nói.

Đa dạng sản phẩm nhưng thể hiện sự đồng nhất, bộ Hoàng Liên gồm đầy đủ các dụng cụ với các chức năng phục vụ bữa tiệc trang hoàng, quyền quý. Dù là thố súp đặc biệt có 2 lòng để giữ nóng, hay ly kem bằng sứ nhưng mỏng nhẹ, kiêu sa, đến chiếc gàu rót sốt với chi tiết đầu rồng mỏ phượng ngậm ngọc ở quai cầm là điểm nhấn của bộ sản phẩm phục vụ các nguyên thủ, hình ảnh hoa sen luôn hiện diện ở những vị trí hết sức tinh tế, hài hòa.

Nổi bật ở bộ quốc yến là khay ăn chính có kích thước siêu lớn và nắp đậy lấy ý tưởng từ biểu tượng “trời tròn - đất vuông”. Trong đó, khay chính với kích thước siêu lớn và phẳng, phần mép khăn mềm mại như lụa là thử thách lớn, có thể khiến những nghệ nhân gốm sứ lành nghề nhất phải e dè bởi tạo hình này rất dễ gãy, vỡ trong quá trình chế tác. Nắp đậy to tròn với núm sen vàng sang trọng, được thiết kế theo phong cách quyền quý hội đủ nhiều kỹ thuật sản xuất tinh tế nhất hiện nay.

Say sưa nhìn ngắm những sản phẩm đẳng cấp quốc gia được dày công chế tác, ông Lý Ngọc Minh tự hào: “Để chọn được hình ảnh hoa sen đẹp như vầy, chúng tôi phải lao tâm khổ tứ rất nhiều. Hoa sen này không tây cũng không tàu, đó là hoa sen Việt Nam”.

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc: “Tưởng bộ sản phẩm cầu kì nhưng nhìn kỹ thì rất gần gũi với đời sống, không phải cái gì quá xa lạ. Tôi cho rằng, một bàn tiệc không chỉ là thức ăn, mà là tất cả khung cảnh xung quanh, thể hiện được trình độ của một dân tộc”.

“Từ xưa đến nay, hoa sen từng được rất nhiều người, rất nhiều thời đã thể hiện trên rất nhiều sản phẩm, nhưng ở những sản phẩm này, ngoài những yếu tố liên quan đến kỹ thuật công nghệ, còn tạo được sự cân bằng, duyên dáng. Nếu để ý đến họa tiết này, người ta chắc chắn sẽ quan tâm và tìm hiểu về văn hóa Việt Nam, giúp cho việc nhận thức những giá trị truyền thống được đi sâu vào đời sống, trước hết là chính người dân Việt Nam, sau đó là giới thiệu và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn bè quốc tế” - ông Dương Trung Quốc nhận định.

***

APEC 2017 vừa kết thúc tốt đẹp, 21 nguyên thủ và lãnh đạo các nền kinh tế lớn đã chia tay Việt Nam. Chắc chắn từ nay trong ký ức của họ sẽ có một phần ấm áp dành cho đất nước cong cong hình chữ S. Chắc chắn những tác phẩm gốm tinh xảo dùng trong bữa quốc yến và món quà “Chén ngọc APEC” sẽ để lại trong họ ấn tượng khó quên về một Việt Nam tài hoa, sáng tạo.

Thái Dung

Hoa sen trên Chén ngọc (*) lấy tứ từ bài phú nổi tiếng “Hoa sen trong giếng ngọc” của Mạc Đĩnh Chi.