“Chiêu trò” cấp phép nạo vét lòng sông, tận thu cát: Khơi thông hay phá nát sông Cầu?

Sông Cầu chảy qua địa phận 2 tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang có chiều dài 69km. Con sông nổi tiếng suốt chiều dài lịch sử dân tộc với phòng tuyến Như Nguyệt trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Tống, con sông đã đi vào biết bao tác phẩm thi ca nhạc hoạ êm đềm buông dòng giữa vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến.

Sự việc không có gì đáng nói nếu UBND tỉnh Bắc Ninh không phải ra một công văn khẩn thiết với nội dung không gì gấp gáp hơn: “UBND tỉnh Bắc Ninh trân trọng đề nghị đồng chí Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đồng chí thứ trưởng của 3 Bộ, quan tâm chỉ đạo một số nội dung sau:

Chỉ đạo Cục đường Thủy nội địa Việt Nam (Chủ đầu tư) và UBND tỉnh Bắc Giang (Đơn vị cho phép triển khai dự án theo văn bản số 3392/UBND-TN ngày 27/10/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang) dừng ngày việc triển khai thực hiện dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa kết hợp tận thu sản phẩm trên Sông Cầu thuộc địa phận 2 tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.

Tổ chức Đoàn khảo sát lại toàn tuyến sông Cầu để thấy rằng tính cấp thiết của dự án có cần phải thực hiện hay không… UBND tỉnh Bắc Ninh cam kết nếu có tàu mắc cạn trên sông Cầu, UBND tỉnh Bắc Ninh sẽ bỏ ngân sách địa phương để đưa tàu ra khỏi vị trí mắc cạn”.

Vậy điều uẩn khúc phía sau câu chuyện này là gì? Phải chăng đó là động thái quyết liệt cứu dòng sông Cầu của UBND tỉnh Bắc Ninh?

Theo Công văn số 374/UBND-NN.TN ngày 29/11/2016 của UBND tỉnh Bắc Ninh gửi nhiều Bộ trưởng và Thứ trưởng cho biết: Năm 2014, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có 3 dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa kết hợp tận thu sản phẩm do Cục Đường thủy nội địa Việt Nam làm chủ đầu tư (2 dự án trên sông Đuống, 1 dự án trên sông Cầu).

Tuy nhiên, do trong quá trình triển khai dự án đã xảy ra việc lợi dụng việc thực hiện dự án để khai thác cát trái phép, gây bức xúc cho nhân dân. Hay nói một cách dễ hiểu là đã xảy ra tình trạng cát tặc được hợp thức hoá dưới dạng các dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa được cấp phép.

UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ ra cụ thể: Ngày 1/3/2016 tại vị trí tương ứng K74+ 400 ÷ K74+ 500 đê hữu Cầu, bờ, bãi sông bị sạt lở đứng thành chiều dài khoảng 50m, ăn sâu vào bãi từ 5÷10m, vị trí sạt lở gần nhất cách đê 25m. Một trong những nguyên nhân của sự việc trên là do Công ty cổ phần trục vớt luồng Hạ Lưu triển khai thi công dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa kết hợp tận thu sản phẩm từ Km1+000 đến Km30+000 thuộc địa phận tỉnh Bắc Giang.

Và hậu quả là sông Cầu được khơi thông chưa thấy đâu mà tỉnh Bắc Ninh đang phải bố trí 30 tỷ đồng từ nguồn kinh phí của tỉnh để xử lý sự cố trên. Do vậy, từ năm 2015 đến nay, UBND tỉnh Bắc Ninh đã không cấp phép cho đơn vị nào thực hiện dự án trên.

Tuy nhiên, từ tháng 11/2016 đến nay, trên địa bàn sông Cầu thuộc địa phận tỉnh Bắc Giang đã xuất hiện lại việc thực hiện dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa kết hợp tận thu sản phẩm, gây bức xúc cho nhân dân tỉnh Bắc Ninh, đồng thời gây mất an ninh nông thôn tại các xã Việt Thống, Quế Tân, Phù Lương, Phù Lãng, huyện Quế Võ.

“Các tàu hút vận hành cả ngày lẫn đêm, trung bình có khoảng 40 tàu thực hiện. Qua tìm hiểu được biết UBND tỉnh Bắc Giang đã có văn bản đồng ý cho Cục đường thủy nội địa được tiếp tục triển khai dự án đến hết năm 2017, tại các vị trí trên, theo khảo sát của tỉnh Bắc Ninh lòng sông có chiều rộng từ 150m đến 220m, có độ sâu trong phạm vị nạo vét luồng đường thủy nội địa từ -15m đến -25m, do vậy có thể khẳng định không có việc tàu mắc cạn khi lưu thông trên khu vực này”.

Đó là nguyên do mà UBND tỉnh Bắc Ninh phải có công văn khẩn cầu gửi nhiều Bộ đề nghị yêu cầu dừng ngay các dự án trên.

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, sự chấp thuận của UBND tỉnh Bắc Giang bị UBND tỉnh Bắc Ninh phản ứng trong dự án nạo vét, khơi thông sông Cầu được hành chính hoá bằng văn bản số 3392/UBND-TN về việc gia hạn cho công ty cổ phần trực vớt luồng hạ lưu nạo vét tuyến luồng đường thuỷ nội địa Quốc gia và tận thu cát làm vật liệu san lấp tại 5 đoạn cạn trên sông Cầu thuộc địa phận tỉnh Bắc Giang.

Công văn số 3392/UBND-TN do ông Nguyễn Văn Linh - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang ký ngày 27/10/2016.

Một thực tế nhức nhối diễn ra nhiều năm nay là tình trạng cát tặc huỷ diệt các dòng sông để thu những nguồn lợi bất chính không lồ. Vì vậy, cát tặc vốn là loại tội phạm vô cùng manh động, trắng trợn và hung hãn. Thế nhưng, điều đáng sợ hơn là khi cát tặc được hợp thức hoá bằng các dự án được cơ quan nhà nước cấp phép như thực trạng đã xảy ra trên sông Cầu bị UBND tỉnh Bắc Ninh “bóc mẽ” và yêu cầu xử lý quyết liệt.

Trở lại câu chuyện cấp phép cho dự nạo vét tuyến luồng đường thủy nội địa quốc gia và kết hợp tận thu sản phẩm đoạn cạn trên sông Cầu thuộc địa phận tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang, dư luận có quyền đặt ra câu hỏi đây là dự án khơi thông hay phá nát sông Cầu. Và vì thế, các cơ quan chức năng đặt bút ký chấp thuận có thực sự minh bạch hay không?

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế