Vụ nhiều ngôi mộ “biến mất”: Nếu là mộ liệt sĩ sẽ tôn tạo thành khu di tích

Trong buổi làm việc, đoàn cũng đã đến hiện trường để tận mắt kiểm tra, xác minh.

Tại buổi làm việc, ông Mai Xuân Tuấn – Chủ tịch UBND phường Hòa Phát - cho biết, ngày 3/5, phường có tiếp nhận kiến nghị của người dân và cử cán bộ xuống xác minh, kiểm tra. Qua kiểm tra, phát hiện có 8 ngôi mộ lộ thiên. Ngày hôm sau, tôi trực tiếp xuống kiểm tra thì phát hiện thêm 2 mộ nữa. Quận đã giao phường cất bốc và xây lại 10 ngôi mộ trên.

“Tuy nhiên, bây giờ xác định số lượng là 400 mộ bị mất hay bao nhiêu mộ? Theo lịch sử làng Nghi An, khu nghĩa địa này có 2.300 môi mộ của làng Nghi  An và làng Đông Phước. Nhưng 300 ngôi mộ của làng Đông Phước, họ đã di dời rồi. Ông Tý là người coi ngó kho đạn nên biết rõ khu vực mồ mả của làng Nghi An. Tuy nhiên, hiện nay ông Tý đã nghỉ hưu”, ông Tuấn nói.

Buổi làm việc do UBND TP Đà Nẵng và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 chủ trì diễn ra chiều 1/5

Ông Lê Văn Sơn – Chủ tịch UBDN quận Cẩm Lệ - cho hay, theo các cụ trong Hội đồng chư tộc, nghĩa địa này có từ thời kháng chiến chống Pháp, qua nhiều năm tháng không được tôn tạo nên bằng mắt thường không thể nhìn thấy mộ. Theo lời kể của người dân là biết vậy chứ chưa xác định được bao nhiêu ngôi mộ. Sau khi kiểm tra, quận đã có báo cáo nhanh với thành phố và Quân khu 5. Quận cũng đã đề nghị công an làm lập hồ sơ ban đầu.

“Đây là đất của Quân khu 5 nên mong các anh quan tâm để nơi này trở thành nơi thờ cúng hàng năm của người dân. Khẩn trương san lấp lại mặt bằng (vì khai thác quá sâu) và xây dựng lại bờ kè chống sạt lở”, ông Sơn đề nghị.

Sau khi nghe các bên báo cáo, đoàn đã đến hiện trường để kiểm tra 

Ông Nguyễn Điểu – Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường - cho biết, khu vực chúng ta đang quan tâm là khu vực K55 thuộc Quân khu 5. Trước đây Mỹ xây dựng để chứa vũ khí, sau đó Quân khu 5 tiếp nhận. Thời gian qua, Quân khu 5 có hợp đồng với Doanh nghiệp tư nhân Tiến Thanh san ủi mặt bằng. Chiều cao cải tạo từ 2 – 4m. Trong quá trình cải tạo có xuất hiện các vệt cát trắng, theo các cụ đó là mộ vì đây là đất đồi. Và 10 môi ngộ cũng đã được phát hiện và xây lại hoàn chỉnh. Điều đó, chứng tỏ đây là khu vực tâm linh.

“Doanh nghiệp tư nhân Tiến Thanh vận chuyển đất thừa khi chưa được phép của UBND TP Đà Nẵng. Đó gọi là khai thác chứ không phải san ủi mặt bằng vì doanh nghiệp đã vận chuyển đất ra khu vực khác. Sở cũng đã có báo cáo UBND TP để có hướng xử lý vi phạm của doanh nghiệp Tiến Thanh”, ông Điểu nói.  

Còn bà Nguyễn Thị Trinh – Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Tiến Thanh cho hay: "Chúng tôi không biết và cũng không thấy có dấu tích mồ mả. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công trình, một số anh em có phát hiện một đền thờ nhưng đã đổ nát hoang phế và cây cối, cỏ dại phủ kín trùm. Chúng tôi đã thuê người phát quang dọn dẹp, thắp hương mong mọi sự tốt đẹp, an lành. Tuyệt nhiên không thấy mồ mả".

10 ngôi mộ đã được xây lại 

“Hàng năm chúng tôi đều đến nghĩa trang Trường Sơn để thắp hương. Vì thế, không có lương tâm nào mà chúng tôi múc đổ đi những ngôi mộ, không ai nhẫn tâm làm được điều đó. Các đồng chí lãnh đạo nên kiểm tra lại cụ thể. Với bản thân tôi, xin phát nguyện trùng tu khu vực đó để những người đã mất được yên nghĩ”, bà Trinh nói thêm.

Kết luận tại buổi làm việc – Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Ngọc Tuấn đề nghị Quân khu 5 yêu cầu Doanh nghiệp Tiến Thanh dừng ngay việc khai thác đất ở khu vực trên. Giữ nguyên hiện trạng để tiến hành kiểm tra việc khai thác ảnh hưởng đến những môi ngộ. Chỉ đạo các cơ quan chức năng rà phá bom mìn nhằm đảm bảo an toàn cho lực lượng kiểm tra trong quá trình làm việc.

Giao Sở Tài nguyên – Môi trường và quận Cẩm Lệ kiểm tra, yêu cầu Doanh nghiệp Tiến Thanh xây bờ kè chống sạt lở. Tiến hành kiểm tra việc khai thác đất đồi khi chưa được sự cho phép của UBND TP Đà Nẵng.

Đối với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, tiến hành kiểm tra, xác minh các mồ mả báo cáo với UBND TP xem xét trong tháng 5/2015.

Đối với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Kiểm tra xác định rõ nguồn gốc, quy mô di tích đề xuất tôn tạo hoặc di dời đi khu vực khác.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến – Phó Tư lệnh Quân khu 5, khi đã xác minh đúng khu vực này là khu vực mộ của các liệt sĩ sẽ tôn tạo thành khu di tích để giáo dục cho thế hệ sau

Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến – Phó Tư lệnh Quân khu 5 xác nhận: Qua kiểm tra, xác minh, khẳng định đây là khu vực có mộ và khu vực mộ này đã có từ lâu đời. Thực chất đây là khu mộ không có người chăm sóc nên các phần mộ không hiện rõ trên mặt đất. Việc xác định 10 ngôi mộ lộ thiên là có thật. Và xác định số mộ bị hốt đi là chưa có căn cứ, chưa xác định được. Bộ Tư lệnh Quân khu 5 đã cho dừng việc khai thác và sẽ chỉ đạo các đơn vị tiếp tục thực hiện các nội dung mà Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Ngọc Tuấn nêu ra.

Khi đã xác minh đúng khu vực này là khu vực mộ của nghĩa sĩ, danh tướng Nguyễn Tri Phương thời chống pháp và liệt sĩ Trung đoàn 96 sẽ tôn tạo thành khu di tích để giáo dục cho thế hệ sau.

Các ngôi mộ từ lâu không có người chăm sóc nên không hiện rõ trên mặt đất

Việc xây dựng Thao trường huấn luyện và bố trí các khu vực doanh trại của các đơn vị quân khu trên khu vực K55 không ảnh hưởng đến khu vực mồ mả thì vẫn được tiến hành để kịp tiến độ các dự án của quân khu.

Khu vực mộ, giao cho Cục Chính trị, Phòng Chính sách phối hợp Sở Lao động, Thương binh và Xã hội xác định và khi có kết luận kiến nghị Bộ Tư lệnh Quân khu 5 và UBND TP thực hiện các công việc tiếp theo.

Tất cả các công việc được tiến hành một cách thận trọng chính xác, thống nhất giữa Bộ Tư lệnh Quân khu 5 và UBND TP cùng nhân dân phường Hòa Phát và khu vực các gia tộc có mồ mả.

Khánh Hồng