Vì sao Thanh tra Hà Nội bỏ phần quy trách nhiệm vụ "độc quyền" Redoxy-3C?

Như đã đưa tin, ngày 20/8/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã bắt tạm giam Võ Tiến Hùng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội (Công ty Thoát nước Hà Nội) về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Được biết, hành vi sai phạm của ông Hùng có liên quan đến việc mua độc quyền chế phẩm Redoxy-3C để xử lý các hồ ô nhiễm trên địa bàn TP Hà Nội.

Theo Bộ Công an, đây là 1 trong 3 vụ án hình sự có liên quan đến Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung - người vừa bị tạm đình chỉ  chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội và Chủ tịch UBND thành phố ngày 11/8 vừa qua.

Ông Nguyễn Đức Chung chỉ đạo gì trong vụ "độc quyền" Redoxy-3C?

Kết luận thanh tra số 794 ngày 26/2/2020 của Thanh tra TP Hà Nội cho biết: Nhân dịp Triển lãm thương mại quốc tế về nước, nước thải, chất rắn và quản lý nguyên liệu thô (IFAT) tại Đức (từ 30/5/2016-3/6/2016), UBND TP Hà Nội đã quyết định cử đoàn đại biểu thành phố và đoàn doanh nghiệp thành phố tham dự triển lãm này tại Đức. Đoàn công tác do một Phó Chủ tịch UBND thành phố làm trưởng đoàn. Tại Đức, đoàn công tác đã tham quan Nhà máy của Công ty Watch Water GmbH.

Từ kết quả của đoàn công tác nói trên, ngày 14/6/2016, ông Nguyễn Đức Chung có thư mời Tổng Giám đốc Công ty Watch Water GmbH và cộng sự sang thăm và làm việc với TP Hà Nội về lĩnh vực bảo vệ môi trường và xử lý ô nhiễm nguồn nước.

Sau đó, đại diện Công ty Watch Water GmbH đã khảo sát, lấy mẫu nước hồ tại Hà Nội về nghiên cứu và đưa ra giải pháp xử lý ô nhiễm nước hồ Hà Nội bằng chế phẩm Redoxy-3C.

Ngày 1/8/2016, Công ty Watch Water GmbH ký văn bản thỏa thuận về việc phân phối độc quyền với Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Arktic (gọi tắt là Công ty Arktic); cấp Giấy chứng nhận nhà phân phối ủy quyền (ngày 15/9/2016); cấp Giấy chứng nhận nhà phân phối độc quyền (ngày 23/9/2016) đồng ý cho Công ty Arktic được quyền đại diện kinh doanh và cung cấp dịch vụ đối với các sản phẩm của Watch Water GmbH tại Việt Nam, trong đó có chế phẩm Redoxy-3C.

Ngày 22/8/2016, ông Nguyễn Đức Chung giao Công ty Thoát nước Hà Nội chủ trì xử lý ô nhiễm môi trường nước các hồ trên địa bàn TP Hà Nội...Công ty có trách nhiệm thống kê các hồ trên địa bàn thành phố, lấy mẫu nước, tổ chức xét nghiệm, đánh giá mức độ ô nhiễm, đề xuất phương án xử lý. Trước mắt tổ chức xử lý thử nghiệm tại hồ Hố Mẻ, Ba Mẫu, Giáp Bát...; tổ chức đàm phán với Công ty Watch Water GmbH làm rõ quy trình khi sử dụng chất Redoxy-3C; xây dựng kế hoạch, quy trình thực hiện....

Được sự đồng ý của ông Nguyễn Đức Chung và lãnh đạo TP Hà Nội, từ năm 2016 đến quý I/2019, Công ty Thoát nước Hà Nội ký hợp đồng với Công ty Arktic mua chế phẩm Redoxy-3C để xử lý ô nhiễm nước hồ, nội dung "thực hiện nhiệm vụ cung ứng dịch vụ công ích theo dự toán đặt hàng với giá mua chế phẩm được Liên ngành chấp thuận và thành phố đồng ý".

Khối lượng chế phẩm Redoxy-3C Công ty Thoát nước Hà Nội mua là 400 tấn, giá trị hơn 137 tỷ đồng (với giá 295.000 đồng/kg và 320.000 đồng/kg theo đường biển); đã nhập kho, theo dõi, quản lý trên hồ sơ, sổ sách kế toán của Công ty Thoát nước Hà Nội.

Ngoài việc sử dụng chế phẩm Redoxy-3C cho một số nhiệm vụ theo chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội (như: xử lý sự cố cá chết Hồ Tây, xử lý nước thải bãi bùn khu C, Yên Sở, xử lý nước rỉ rác tại khu Xuân Sơn, thí nghiệm tại bãi rác Nam Sơn), Công ty Thoát nước Hà Nội đã sử dụng hơn 365 tấn chế phẩm Redoxy-3C (90,6%) để xử lý ô nhiễm 91 hồ nội thành, 50 hồ ngoại thành; duy trì chất lượng nước 85 hồ nội thành theo quy trình tạm thời được Sở Xây dựng Hà Nội chấp thuận.

Dư luận đặt câu hỏi, việc mua chế phẩm Redoxy-3C để xử lý ô nhiễm nước các hồ vì sao không được tổ chức đấu thầu công khai để tìm ra nhà cung cấp đủ năng lực? Tại sao, Công ty Arktic lại được phân phối độc quyền chế phẩm Redoxy-3C?

Kết luận thanh tra cắt bỏ phần "thiếu sót, trách nhiệm"

Cũng liên quan đến nội dung trên, trước đó, ngày 12/2/2020, Thanh tra Hà Nội đã ban hành kết luận số 555, chỉ một số vấn đề còn tồn tại, thiếu sót.

Cụ thể, Thanh tra kết luận, sau khi có kết quả thử nghiệm bước đầu và trong khi tổ công tác chưa có báo cáo đánh giá kết quả thử nghiệm đối với 3 hồ (Hố Mẹ, Ba Mẫu, Giáp Bát), UBND thành phố chưa có văn bản cho phép nhân rộng, ngày 26/9/2016, Công ty Thoát nước Hà Nội đã có văn bản gửi các Sở Tài chính, Xây dựng và UBND thành phố đề nghị mua 141 tấn chế phẩm Redoxy-3C (20 tấn bằng đường hàng không và 121 tấn bằng đường biển) để xử lý ô nhiễm 81 hồ nội thành, là nóng vội; mặc dù đến ngày 31/10/2016 (sau khi tổ công tác có báo cáo đánh giá, UBND Thành phố có văn bản chấp thuận cho nhân rộng), Công ty Thoát nước mới thực hiện ký hợp đồng mua chế phẩm Redoxy 3C.

“Thiếu sót này thuộc trách nhiệm của ông Võ Tiến Hùng - Giám đốc Công ty Thoát nước (người ký văn bản)”, kết luận thanh tra nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Sở Tài chính và liên ngành đã có các văn bản đề nghị Công ty Thoát nước Hà Nội đàm phán, thỏa thuận ký hợp đồng mua 141 tấn sản phẩm Redoxy-3C, là chưa thận trọng. Thiếu sót này, thuộc Ban giá - Sở Tài chính và người ký văn bản là ông Phạm Công Bình - Phó Giám đốc Sở Tài chính (nay đã nghỉ hưu).

Quá trình Công ty Thoát nước Hà Nội mua chế phẩm Redoxy-3C, giá mua chế phẩm có biến động tăng do tỷ giá ngoại tệ tăng, Công ty Thoát nước Hà Nội đã báo cáo UBND thành phố và các Sở, UBND thành phố giao Sở Tài chính chủ trì cùng sở Xây dựng có ý kiến về giá mua Redoxy-3C. Liên sở có tờ trình báo cáo UBND thành phố, trong đó viện dẫn Điều 1, Điều 22 của Luật Đấu thầu năm 2013, là không phù hợp với nội dung Công ty Thoát nước Hà Nội xin ý kiến về giá mua chế phẩm. Thiếu sót này, thuộc phòng tham mưu và người ký tờ trình là ông Hà Minh Hải - Giám đốc Sở Tài chính thời kỳ tháng 10/2017 và ông Lê Văn Dục, Giám đốc Sở Xây dựng.

Tiếp đến, UBND thành phố có văn bản số 163/VP-ĐT ngày 9/1/2017 giao Sở Xây dựng xây dựng quy trình kiểm tra, giám sát chất lượng nước sau xử lý bằng chế phẩm Redoxy 3C, đến nay Sở Xây dựng chưa thực hiện. Thiếu sót này thuộc phòng Hạ tầng kỹ thuật, Ban Duy tu và của người đứng đầu đơn vị là ông Lê Văn Dục, Giám đốc Sở Xây dựng.

Tuy nhiên, 14 ngày sau (ngày 26/2/2020), Thanh tra Hà Nội lại cho ra bản kết luận số 794 thay thế kết luận số 555 ngày 12/2/2020 và cắt bỏ toàn bộ phần nội dung đánh giá về “thiếu sót, trách nhiệm”.