Vì sao quận Hoàn Kiếm thuộc diện phải sáp nhập?

Thông tin trên được ông Nguyễn Hữu Thành, Phó vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ), trao đổi bên lề Hội thảo góp ý Luật Thủ đô sáng 1/8. 

Theo ông Thành, tiêu chí để sắp xếp đơn vị hành chính đã được nêu rõ trong Nghị quyết 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, ngoài tiêu chí về quy mô dân số và diện tích tự nhiên, quyết định sáp nhập còn được xem xét đến yếu tố đặc thù như đơn vị hành chính ổn định từ năm 1945, có liên quan đến văn hóa, lịch sử, truyền thống. 

Hà Nội lập phương án sáp nhập, gửi Bộ Nội vụ xem xét

Ông Thành cho biết Hoàn Kiếm hiện mới chỉ được đánh giá trên tiêu chí là quy mô dân số và diện tích tự nhiên. Ngoài ra, các bộ ngành liên quan sẽ còn phải xem xét những yếu tố đặc thù khác về điều kiện giao thông, vị trí địa lý, truyền thống dân tộc, lịch sử.

"Từ việc xem xét các yếu tố trên, các cơ quan sẽ căn cứ để quyết định xem có sáp nhập hay không. Ngoài ra, chủ trương là khuyến khích sáp nhập", ông Thành nói. 

Cùng với đó, ngoài Hoàn Kiếm, Hà Nội còn 7 quận khác không đảm bảo diện tích tự nhiên nhưng không trong diện sáp nhập. Về việc này, ông Thành cho biết các địa phương trong diện sáp nhập phải có đồng thời hai yếu tố là quy mô dân số và diện tích tự nhiên dưới 70% so với quy định, chứ không chỉ xét một tiêu chí.

Với các quận khác, tiêu chí diện tích có thể thiếu nhưng tiêu chí về dân số lại đủ. Với những đơn vị hành chính này, nếu diện tích đạt dưới 20% so với quy định là 35% thì dân số phải đạt trên 200% so với quy định (150.000 người). 

Về trường hợp quận Hoàn Kiếm, địa phương có diện tích 5,3km2 nên chỉ tiêu này mới đạt dưới 20%. Trong khi quy mô dân số của quận chưa đạt trên 200%.

"Do đó, quận thuộc diện sáp nhập nhưng đây mới chỉ là báo cáo rà soát của Hà Nội về mặt chính sách, chưa phải là quyết định", Phó vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương cho biết. 

Về quy trình, ông Thành cho biết ở bước tiếp theo, Hà Nội sẽ xây dựng phương án tổng thể và gửi Bộ Nội vụ xem xét, nghiên cứu. Sau khi Bộ duyệt phương án, Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng phương án cụ thể hơn cho lộ trình sáp nhập. 

Lo ngại mất dấu ấn Thăng Long - Hà Nội khi sáp nhập

Dù quận Hoàn Kiếm không đảm bảo đủ diện tích theo yêu cầu nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, KTS Đào Ngọc Nghiêm (Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam) không ủng hộ việc sáp nhập đơn vị hành chính này.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nghiêm cho biết từ năm 1954, quận Hoàn Kiếm đã ổn định, là địa bàn rất đặc thù về lịch sử và văn hóa, do đó không nên đặt vấn đề sáp nhập quận mà nên giữ nguyên như hiện tại.

"Mọi quy định đều do con người nghĩ ra, nên việc áp dụng phải hợp lý và khả thi, không nên cứng nhắc. Đặc biệt, phải tôn trọng lịch sử", ông Nghiêm nhấn mạnh.

Nhắc lại quan điểm không ủng hộ sáp nhập quận Hoàn Kiếm, KTS Đào Ngọc Nghiêm cho biết trong các nghị quyết của Đảng và Trung ương, Hà Nội là thủ đô của cả nước. Còn quận Hoàn Kiếm là địa bàn mang đậm dấu ấn Thăng Long - Hà Nội, không thể phá đi dấu ấn đó bằng một quyết định sáp nhập.

Hơn nữa, theo quy định trong Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc sáp nhập các đơn vị hành chính cũng phải tính tới các yếu tố văn hóa, lịch sử, yếu tố đặc thù.

Theo Nghị quyết số 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, các huyện, xã thuộc diện sắp xếp nhưng không bắt buộc nếu có một trong các yếu tố đặc thù theo quy định.

Theo đó, đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có địa giới đơn vị hành chính đã hình thành ổn định và từ năm 1945 đến nay chưa có thay đổi, điều chỉnh lần nào… thuộc diện không bắt buộc phải sáp nhập.

Tương tự, đơn vị hành chính có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán riêng biệt mà nếu sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề khác sẽ dẫn đến mất ổn định về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội… cũng nằm trong diện này.