1. Dòng sự kiện:
  2. Nổ xưởng gỗ ở Đồng Nai
  3. 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Tự ý trùng tu “phá hỏng” di tích quốc gia

(Dân trí) - Nằm trong quần thể di tích Quốc gia Thắng cảnh núi Nưa, ngôi đền Mẫu đã xuống cấp nghiêm trọng từ năm 2008. Tuy nhiên các ngành chức năng đã buông lỏng quản lý để người dân tự ý bỏ tiền ra trùng tu phá hỏng giá trị của di tích.

Đền Mẫu thuộc quần thể di tích Quốc gia Thắng cảnh núi Nưa - Địa điểm khởi nghĩa Bà Triệu (gồm núi Nưa, đền Nưa và Am Tiên), nằm trên địa bàn xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa).
 
Sau khi được công nhận di tích cấp quốc gia vào năm 2009, quần thể di tích đã không được quan tâm đúng mức. Nhiều công trình, đặc biệt là khu vực đền Mẫu đã bị xuống cấp nghiêm trọng từ năm 2008 nhưng vẫn chưa được các ngành chức năng tiến hành trùng tu tôn tạo.
 
Tự ý trùng tu “phá hỏng” di tích quốc gia - 1
Sự buông lỏng quản lý di tích của chính quyền địa phương đã dẫn đền việc vi phạm Luật di sản văn hóa

Theo Điểm b, Khoản 1, Điều 34, Luật di sản văn hóa quy định: Lập quy hoạch, dự án trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, trừ trường hợp sửa chữa nhỏ không ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích. Đối với di tích cấp tỉnh, phải được sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch cấp tỉnh; đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt, phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL. 

Thời gian qua, huyện Triệu Sơn đã để xảy ra tình trạng thi công đền Mẫu, Giếng Tiên tự phát trái phép, xảy ra tại khu vực 1 của di tích. Trong đó, UBND xã Tân Ninh đã giao cho một số người trông coi Đền tự ý tổ chức xây dựng bằng nguồn kinh phí xã hội hóa, trong khi chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Đến ngày 24/3/2010, Sở VH-TT&DL Thanh Hóa đã có công văn số 522, trong đó nói đến hạng mục nhà Mẫu của di tích Quốc gia Thắng cảnh núi Nưa bị sập và UBND huyện Triệu Sơn đã chỉ đạo tháo dỡ nhà Mẫu không thực hiện theo đúng quy trình; Sở VH-TT&DL Thanh Hóa đề nghị UBND huyện Triệu Sơn khẩn trương có văn bản báo theo quy định (kèm theo Biên bản thống kê hiện vật; Biên bản kiểm kê tài sản; phương án bảo quản tạm thời…) và đề xuất phương án bảo quản, phục hồi di tích.

Trước đó các ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa có văn bản công bố về quy hoạch quần thể di tích này. Cho đến thời điểm ngày 24/3/2010, Sở VH-TT&DL Thanh Hóa mới chỉ đạo tiến hành mời tư vấn thiết kế lập Hồ sơ dự án các hạng mục công trình đã được quy hoạch phục hồi, tôn tạo; trình các cấp có thẩm quyền thỏa thuận, phê duyệt theo đúng trình tự quy định của Luật di sản văn hóa.

Ông Lê Đình Hiệp, Phó chủ tịch UBND xã Tân Ninh cho biết: “Vì ngôi đền đã đổ sập hoàn toàn nên các pho tượng, đồ thờ cúng trong đền đã được đưa ra ngoài căng bạt phủ lên che mưa nắng. Địa phương đã nhiều lần báo cáo việc này lên trên nhưng chưa có động thái gì trong việc trùng tu tôn tạo di tích. Trước thực trạng đó, người dân địa phương đã tự bỏ tiền ra xây dựng lại ngôi Đền”.

Theo quan sát của chúng tôi, đến nay việc xây dựng lại đền Mẫu đã cơ bản xong về phần thô và đang trong quá trình hoàn thiện, khu vực Giếng Tiên cũng đang được lát đá nền sân giếng. Việc làm trái phép này chỉ dừng lại khi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa có buổi làm việc và tiến hành giám sát công tác quản lý, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo các di tích, danh thắng tại huyện Triệu Sơn phát hiện.
 
Tự ý trùng tu “phá hỏng” di tích quốc gia - 2
Công văn chỉ đạo của Sở VH-TT&DL Thanh Hóa khi mà sự việc đã rồi

Ông Phạm Nguyên Hồng, Chánh văn phòng Sở VH-TT&DL cho biết: “Việc người dân và địa phương huy động nguồn vốn xã hội để tôn tạo, tu bổ di tích văn hóa là việc làm tích cực. Tuy nhiên việc tu bổ chưa qua thẩm định và không đạt yêu cầu thiết kế nên gây khó khăn cho Sở trong mặt quản lý. Các quy trình kỹ thuật sai yêu cầu, chính nền của Khu di tích đền Mẫu lại được lát bằng đá xẻ là hoàn toàn sai với bản mẫu thiết kế của cấp thẩm quyền. Sở đã yêu cầu lãnh đạo huyện Triệu Sơn giải trình về việc làm trên. Tuy nhiên cho đến nay, Sở VH-TT&DL cũng chưa nhận được bất cứ văn bản nào từ huyện Triệu Sơn”.

Trao đổi với Dân trí, ông Ngô Hoài Chung, Giám đốc Sở VH-TT&DL Thanh Hóa cho biết: “Vừa qua, tại Khu di tích quốc gia đền Mẫu được cấp địa phương và người dân tự ý tu bổ lại chứ chưa thông qua Sở. Về mặt pháp lý, đây là công trình công cộng nên việc tu bổ của huyện Triệu Sơn chưa đầy đủ căn cứ pháp lý và chưa qua kiểm duyệt của Sở VH-TH&DL và Bộ VH-TT&DL. Chúng tôi đã chỉ đạo cho dừng ngay việc này lại và yêu cầu UBND huyện Triệu Sơn giải trình về việc làm trên”.

Việc làm trên chính là sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương và các ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa để người dân tự ý xây dựng lại đền Mẫu đã dẫn đến vi phạm Luật di sản văn hóa.

Duy Tuyên - Cao Tuân