Trận tử chiến ngoài thành Sài Gòn trong ký ức một dũng sỹ diệt Mỹ 18 tuổi

Đời binh nghiệp, ông có nhiều khoảnh khắc sinh tử đáng nhớ, nhưng ký ức về trận đánh tiến vào Sài Gòn giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 41 năm về trước, là trận tử chiến đáng nhớ hơn cả.

Đoàn Sinh Hưởng, quê gốc ở Móng Cái (Quảng Ninh), nhưng dấu ấn binh nghiệp của ông lại là khúc ruột miền Trung nắng gió. Trở về đời thường sau 42 năm cống hiến trong quân ngũ, ông cũng chọn thành Vinh làm chốn dừng chân, ngày ngày trở thành “người làm vườn” mẫn cán trong khuôn viên cây xanh, cây cảnh rộng gần 2.000m² ở xã Nghi Ân.

Nhắc đến Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng, nhiều người thời hậu chiến thường nghĩ ngay đến một vị tướng “thét ra lửa”, và một quân nhân mê bóng đá hơn bất cứ thứ đam mê nào khác trên đời.

Ngày thống nhất đất nước trong ký ức vị tướng già

Trở lại với câu chuyện binh nghiệp của Tướng Đoàn Sinh Hưởng, ông cho rằng, kể chuyện chiến tranh, với những lần đối diện giữa lằn ranh sinh tử, nhiều vô thiên lủng.

Tuy nhiên, nhiều cảm xúc nhất vẫn là trận đánh gần như cuối cùng trong cuộc đời binh nghiệp, là trận đánh thần tốc, táo bạo từ mặt trận Tây Nguyên thốc thẳng vào cửa ngõ Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước trong ngày 30/4/1975.

Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng tự hào cho biết, trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, ông là một trong những chiến sỹ may mắn được tham gia ngay từ khi bắt đầu đến ngày đại thắng, cũng là một trong những chiến sỹ đã đặt chân đến Sài Gòn trong ngày rực rỡ cờ hoa năm đó.

Đoàn Sinh Hưởng nhập ngũ năm 1966, khi vừa tròn 17 tuổi, được phiên chế về Đại đội 9, Tiểu đoàn 3, Lữ đoàn 273, Quân đoàn 3. Chiến dịch đầu tiên trong đời lính của ông là chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh, trận chiến vẫn được mệnh danh là "Điện Biên Phủ thứ hai" của Việt Nam. Sau chiến dịch Đường 9-Nam Lào, ông là Đại đội trưởng xe tăng, thuộc Binh chủng tăng thiết giáp, được điều động vào chiến trường Tây Nguyên, bắt đầu mở màn chiến dịch Tây Nguyên.

Vị tướng già cho biết, ông đã chỉ huy Đại đội 9 cùng với bộ binh Sư đoàn 10 đánh tiêu diệt cụm cứ điểm Đắk-pét. Đoàn Sinh Hưởng chỉ huy chiếc xe tăng 980, đánh thắng giòn giã từ trận này đến trận khác, “dẹp đường” cho chiến dịch tổng tiến công Sài Gòn.

“Trong trận đánh Buôn Mê Thuột chúng tôi được lệnh đánh thọc thẳng vào vào Sư đoàn 23, cơ quan đầu não ở Tây Nguyên của địch. Đại đội 9, do tôi chỉ huy cùng với Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 21, Sư đoàn 10 đã cắm cờ chiến thắng ở Bộ chỉ huy Sư bộ 23 ngụy. Tiếp đó, đơn vị tiếp tục phát triển đánh thắng ngã 5 và ngã 6 Buôn Mê Thuột và cùng các cánh quân giải phóng toàn bộ thị xã Buôn Mê Thuột, phối thuộc với Sư đoàn 320 đánh chiếm thị xã Cheo Reo-Phú Bổn rồi thừa thắng đánh vào Tuy Hòa, đi theo đường chiến lược vòng về phía tây Sài Gòn để tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử”, Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng nhớ lại.

Trong thời khắc lịch sử gấp gáp ấy, Đại đội 9 được lệnh đánh đuổi địch theo tuyến đường 7, tạo thành mũi tấn công chủ đạo thọc sâu vào căn cứ của chính quyền Ngụy quân ngụy quyền Sài Gòn.

Nhiệm vụ đầu tiên là đánh chiếm cứ điểm ở khu vực cầu An Hạ, giáp ranh giữa hai huyện Hóc Môn và Củ Chi, nằm trên Quốc lộ 22 (đường xuyên Á) ngày nay. Sáng ngày 29/4/1975, 4 chiếc xe tăng tiến đánh chiếm được vị trí cầu An Hạ thì đụng độ ngay một Thiết đoàn gồm 24 chiếc tăng của địch.

Ngay lập tức, sáng kiến “lấy xe tăng địch để đánh địch” đã được thực hiện và sau trận đánh chớp nhoáng, Đại đội 9 đã khiến địch phải bỏ chạy tán loạn, vứt lại 12 chiếc xe tăng còn sử dụng được để bổ sung vào đội hình của ta.

Tiếp đà chiến thắng, Đại đội 9 đánh tiếp vào Thành Quan Năm (Củ Chi), đánh thẳng vào trại Quang Trung, đánh vào ngã tư Bà Hiền, Đánh ngược về sân bay Tân Sơn Nhất, kết thúc bằng trận đánh vào Bộ tổng tham mưu của Ngụy quân Ngụy quyền Sài Gòn.

11 giờ ngày 29/4, đoàn xe của Đại đội 9 do Đoàn Sinh Hưởng chỉ huy đã vượt qua ngã 3 Bà Quẹo, cách ngã 4 Bảy Hiền khoảng 3 cây số. Đến trưa ngày 30/4, cùng với các đơn vị bộ binh và các đơn vị xe tăng của Sư đoàn 273 tung hoành ngang dọc đánh sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu ngụy.

11 giờ 30 phút cùng ngày, Đại đội 9, lực lượng bộ binh Sư đoàn 10, xe tăng Đại đội 5, Lữ đoàn 273 cùng các đơn vị chiếm được toàn bộ trụ sở tòa nhà Bộ Tổng tham mưu ngụy.

Cùng thời điểm, các cánh quân khác cũng đã chiếm được Dinh Độc Lập và các mục tiêu quan trọng ở Sài Gòn. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, miền Nam hoàn toàn giải phóng.

“Được sống và chiến đấu để chứng kiến thời khắc thiêng liêng của dân tộc, không một người lính nào không vui mừng hạnh phúc, lâng lâng trong trạng thái khóc cười như đứa trẻ lâu ngày được ùa vào lòng mẹ”, vị tướng già bâng khuâng nhớ lại cảm xúc ngày xưa cũ.

Tướng Hưởng cũng tiết lộ rằng, trong thời khắc độc lập xúc động ấy, nhìn thấy cảnh đoàn viên, những nụ cười, nước mắt hạnh phúc sau bao ngày xa cách của những người vợ, người mẹ và đứa con lâu ngày tái hợp, ông đã nghĩ về gia đình, nghĩ về hậu phương và nảy ra ý định ra quân để về với thương yêu đang đón đợi.

Dấu nối hai thế hệ

Thế nhưng, bất ngờ xảy ra là tối ngày 12/9/1975, ông nghe chương trình thời sự, nghe tin Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cho 59 đơn vị và 6 cá nhân, trong đó có tên Đoàn Sinh Hưởng.

Cuối năm đó, tại tỉnh Sông Bé (cũ), Bình Dương và Bình Phước ngày nay, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 đã tổ chức đón nhận danh hiệu Anh hùng LLVTND cho những tập thể, cá nhân.

“Đón nhận tấm huy hiệu Anh hùng lên ngực áo, tôi bồi hồi xúc động nhớ về những đồng chí, đồng đội đã ngã xuống nên đã có tâm niệm, mình phải phấn đấu nhiều hơn nữa để xứng đáng với sự hy sinh của các đồng chí đã ngã xuống. Do vậy, ý định ra quân cũng tan biến. Sau khi đi học ở Liên Xô trở về, tôi làm Lữ đoàn trưởng rồi Sư đoàn trưởng. Và năm 41 tuổi, tôi làm Tư lệnh Binh chủng Tăng thiết giáp, sau đó về làm Tư lệnh Quân khu 4 cho đến khi về hưu vào năm 2008”, Trung tướng chia sẻ.

Gần 10 năm “gác kiếm” binh nghiệp, nhưng Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng chưa một ngày ngơi nghỉ, ông hiện tại là Chủ tịch Quỹ “Mãi mãi tuổi 20”, trong suốt 10 năm qua, ông đã cùng với các thành viên của quỹ này đã đến với nhiều miền đất, nhiều hoàn cảnh, số phận khác nhau.

Không chỉ tổ chức các cuộc giao lưu với tuổi trẻ các tỉnh, thành phố, trao học bổng cho các cháu học sinh, thăm tặng quà cho các gia đình chính sách mà quan trọng hơn, "Mãi mãi tuổi 20" đã thắp và làm bừng cháy ngọn lửa nhiệt huyết một thời tuổi trẻ trong mỗi con người. Góp phần vào phong trào "Tiếp lửa truyền thống".

Ngoài việc tổ chức các hoạt động tri ân, "Mãi mãi tuổi 20" còn tổ chức biên tập, biên soạn những cuốn sách, tập hợp những bài thơ, bản nhạc, bài hát, ký họa, hồi ký của các cựu chiến binh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và chống Pháp. Ông bảo, cùng với việc trở thành “lão làm vườn” mẫn cán thì đây là hành trình tri ân, thăm hỏi những đồng đội, đồng chí với công việc thời hậu chiến, nên phần việc nào rất tâm huyết và đam mê.

Nguyễn Duy - Hà Thành